گردشگری سیاه یا دارک توریسم چیست؟ معروف ترین مقاصد آن در جهان
گردشگری سیاه یا Dark tourism که به آن گردشگری غم هم گفته میشود، به این صورت است که شما مقاصدی که با مرگ و دنیای تراژدی در ارتباط هستند را برای گردشگری انتخاب میکنید. از انواع گردشگری سیاه می توان به بازدید از جنگلهای تاریک، اردوگاههای نسل کشی، سیاه چالها و گورستانها اشاره کرد. از جمله معروفترین مقاصد این شکل گردشگری، بازدید از جزیره عروسکها، شهر سوخته در پمپی، هیروشیما، فاجعه ۱۱ سپتامبر و جزیره روبن است. اگر این سبک گردشگری برایتان جذابیت دارد، با ادامه این مجله گردشگری اقامت ۲۴ همراه باشید تا شما را با Dark tourism آشنا کنیم.
فهرست این مطلب
- ۱ منظور از گردشگری سیاه یا دارک توریسم چیست؟
- ۲ دلیل محبوبیت گردشگری سیاه چیست؟
- ۳ انواع گردشگری سیاه چیست؟
- ۳.۱ کارخانههای سرگرم کننده سیاه (Dark Fun Factories)
- ۳.۲ نمایشگاههای تاریک (Dark Exhibitions)
- ۳.۳ سیاه چالهای تاریک (Dark Dungeons)
- ۳.۴ استراحتگاههای تاریک (Dark Resting Places)
- ۳.۵ معابد تاریک (Dark Shrines)
- ۳.۶ مکانهای جنگی تاریک (Dark Conflict Sites)
- ۳.۷ اردوگاههای نسل کشی تاریک (Dark Camps of Genocide)
- ۳.۸ بلایای تاریک (Dark Disasters)
- ۴ اصول اخلاقی گردشگری سیاه
- ۵ دستههای مختلف گردشگری سیاه
- ۶ مقاصد گردشگری سیاه در جهان
- ۶.۱ گردشگری سیاه در آشویتس (Dark tourism at Auschwitz)
- ۶.۲ گردشگری سیاه در چرنوبیل (Dark tourism at Chernobyl)
- ۶.۳ گردشگری سیاه در هیروشیما (Dark tourism at Hiroshima)
- ۶.۴ گردشگری سیاه در یادبود ۱۱ سپتامبر (Dark tourism at the 9/11 memorial)
- ۶.۵ گردشگری سیاه در میدان کشتار (Dark tourism at the Killing Fields)
- ۶.۶ گردشگری سیاه در بیکینی آتول (Dark tourism at Bikini Atoll)
- ۶.۷ گردشگری سیاه در برلین (Dark tourism in Berlin)
- ۶.۸ گردشگری سیاه در جزیره روبن (Dark tourism at Robben Island)
- ۶.۹ گردشگری سیاه در رواندا (Dark tourism in Rwanda)
- ۶.۱۰ گردشگری سیاه در روستای اورادور سور گالنه (Dark tourism at Oradour Sur Glane)
- ۶.۱۱ گردشگری سیاه در پمپی (Dark tourism in Pompeii)
- ۶.۱۲ گردشگری سیاه در استودان سدلک (Dark tourism at Sedlec Ossuary)
- ۶.۱۳ گردشگری سیاه در جزیره عروسکھا (Dark tourism at the Island of the Dolls)
- ۶.۱۴ گردشگری سیاه در موزه نسل کشی تیول اسلنگ، کامبوج (Tuol Sleng Genocide Museum, Cambodia)
- ۷ جمع بندی مطالب
- ۸ سؤالات متداول
منظور از گردشگری سیاه یا دارک توریسم چیست؟
گردشگری سیاه به شیوهای از گردشگری گفته میشود که شما در آن از مکانهایی که روزگاری افراد بسیاری در آن شکنجه شدهاند و از دست رفتهاند، بازدید میکنید. این مکانها میتواند انواع اردوگاهها، زندانهای مخوف، مناطق جنگی و مناطقی که تحت بلایای طبیعی تخریب شده است باشد.
این شیوه گردشگری در ابتدای دهه ۹۰ مورد توجه گروه خاصی از افراد جامعه قرار گرفت. یکی از این افراد جان لنون بود که این گردشگری را به بازدید از اعمال غیر انسانی در گذشته تشبیه کرده است. بعد از سال ۲۰۱۷ و تولید سریال “دارک” در شبکه نتفلیکس آلمان، گردشگری تاریک رواج بیشتری پیدا کرد. این سریال یک شهر کوچک در مجاورت نیروگاه هستهای را به تصویر کشیده بود که یادآور جزیره بیکینی آتول یا چرنوبیل میتواند باشد. در این مناطق نیز افراد به خاطر مسائل مربوط به آلودگی هستهای به کام مرگ رفتهاند.
دلیل محبوبیت گردشگری سیاه چیست؟
مهمترین دلیل محبوبیت گردشگری سیاه را میتوان به ثبات و زندگی امن امروزه مرتبط دانست. زمانی که جامعه وارد مقطعی شده است که نسل کشی و سیاهچال مفهومی ندارد، مردم نسبت به تماشای این مکانها رغبت بیشتری نشان میدهند. از سوی دیگر خیلی از افراد این شیوه گردشگری را که توام با غم و یادآوری وقایع اندوهبار است نمیپسندند. در حالی که در مقابل عدهای نسبت به گردشگری تاریک، شیفتگی نشان میدهند.
افرادی که این سبک گردشگری را میپسندند عنوان میکنند که سفر کردن و بازدید از این مکانها حس زندگی را به انسان القا میکند. اینکه روزگاری افرادی تحت ظلم، دیکتاتور یا بلایای طبیعی واقع شدهاند، میتواند درس عبرت یا تلنگری برای زندگی کردن باشد. تویی جانسون مدیریت گردشگری در ایرلند عنوان میکند: “عدهای از افراد تنها با هدف گذراندن تعطیلات به این منطقه میروند، در حالی که برخی به این شیوه گردشگری و بازدید از مناطق به جا مانده از خشونت، ظلم، مرگ و ویرانی علاقه دارند.”
انواع گردشگری سیاه چیست؟
گردشگری تاریک سفری به دل تاریخ و گذشته است. سفری که شما در آن ظلم و اندوه را تجربه میکنید. از انواع این گردشگری عبارت است از:
کارخانههای سرگرم کننده سیاه (Dark Fun Factories)
کارخانههای سرگرم کننده سیاه گونهای از مناطق دیدنی در دارک توریسم هستند که برای افراد بسیاری حتی کودکان میتواند مراکز سرگرم کننده و جالبی باشد. کارخانهها امروزه در حالت متروکه قرار دارند. گاه مکانهایی همچون اتاق فرار بر اساس ایده این کارخانهها طراحی شده است که برای نسل جوان و نوجوان یک مکان جذاب به شمار میآید. حتی از این کارخانههای سرگرم کننده ایدههایی برای بازیهای کامپیوتری مهیج نیز گرفته شده است.
نمایشگاههای تاریک (Dark Exhibitions)
در نمایشگاههای تاریک معمولاً صحنهها و روایاتهای تلخ و غیر انسانی که در طول بشریت رخ داده است، به نمایش در میآید. در سراسر جهان اینگونه نمایشگاهها برگزار میشود و از بهترین نمونه آن میتوان به نمایشگاه هولوکاست اشاره کرد. در این نمایشگاهها رویدادها و وقایع تلخ گذشته از جمله رژیم خمر سرخ در کامبوج یا جنگ نابودگر ویتنام که بی تکرارترین حوادث ناگوار و غیر انسانی بشریت است را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار میدهد. هدف از این نمایشگاهها، جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته و زندگی صلحآمیز برای آینده است.
سیاه چالهای تاریک (Dark Dungeons)
سیاه چالهای تاریک یکی از جذابترین مقاصد گردشگری سیاه است که در بسیاری از کشورها این سیاهچالها وجود دارد. البته گاه ممکن است به خاطر فراهم کردن شرایط راحتتر بازدید، این سیاهچالها کمی دچار تغییر شده باشند. سیاه چالها در گذشته مکانی برای زندانی کردن افراد بود و اغلب حکومتهای دیکتاتوری سیاه چالهای مخوفی داشتند. حتی برخی از این سیاهچالها دارای بخشهایی برای حلق آویز کردن بود که نشان دهنده جنایتهای بشریت در گذشته است. بازدید از سیاه چالها برای افرادی که دوست دارند ردپای مرگ و زندگی افراد زندانی در گذشته را مشاهده کنند، جایگاه مناسبی است. تورهایی که راهنمای محلی دارند در بازدید از این سیاه چالها بهتر میتوانند شما را یاری کنند.
استراحتگاههای تاریک (Dark Resting Places)
منظور از استراحتگاه تاریک در دارک توریسم بازدید کردن از گورستانهای قدیمی و پر از اسرار است. از جمله این مناطق دیدنی در گردشگری تاریک، میتوان به مقبره لنین در مسکو اشاره کرد. خیلی از افراد معتقدند که بازدید کردن از گورستانهای قدیمی و تاریخی کار پسندیدهای نیست و میتواند این جذب توریست به آرامش اموات لطمه وارد کند. در حالی که عده دیگری معتقدند سر زدن به استراحتگاههای تاریک میتواند تلنگری برای خوب زندگی کردن باشد. با همه اینها، این شیوه گردشگری و بازدید از استراحتگاههای تاریک روز به روز رواج بیشتری پیدا میکند.
معابد تاریک (Dark Shrines)
معابد یا زیارتگاههای تاریک به خصوص در قاره آسیا بسیار وجود دارد و یکی از مناطق جذاب و پربازدید در گردشگری سیاه به شمار میآید. مخوف بودن این معابد و حس دلهره و اضطراب در هنگام بازدید از آنها، برای گردشگران جذاب است. در تاریخ و گذشته این معابد و زیارتگاهها افراد بسیاری قربانی شدهاند و همچنین خود معبد مورد حمله و هجوم گروههای مختلفی قرار گرفته است. این تاریخ و سرگذشت و نابودی ساختمان و متروکه شدن معابد بر ترسناک بودن آنها میافزاید؛ به خصوص زمانی که معابد در مناطق جنگلی و دور از شهر واقع شده باشند.
مکانهای جنگی تاریک (Dark Conflict Sites)
مکانهای بسیاری هستند که در گذشته جنگها، خونریزیها و کشت و کشتارهای فراوانی در آنها رخ داده است. امروزه اگرچه ردی از جنگ در این مناطق نیست اما همواره به عنوان یکی از سیاهترین مقاصد گردشگری در گردشگری تاریک مورد توجه قرار گرفته است. از نمونه این مکانها میتوان به جنگ ویتنام اشاره کرد که قتل عام و نابودی گسترده به وجود آورد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید یکی از کمپانیهای اسپانسر دیزنی جزء عوامل و تاثیر گذاران در جنگ ویتنام بودهاند. در پس صلحی که امروزه در این مناطق حکمفرماست، افراد بسیاری کشته شدهاند. نمونه آن سه میلیون کشته و زخمی که در جنگ ویتنام به جای مانده است.
اردوگاههای نسل کشی تاریک (Dark Camps of Genocide)
تاریخ غم انگیز در اردوگاههای نسل کشی، حادثه و فاجعهای بود که اگرچه به پایان رسیده اما رد و اثر آن بر جای مانده است. همین به یاد آوردن و دیدن مکانهایی که روزی فجیعترین اتفاقهای بشریت در آنها رخ داده، برای بازدید کنندگان در گردشگری سیاه مورد توجه است. از جمله این اردوگاههای نسل کشی میتوان به کاراگاندا در قزاقستان و اردوگاه کار اجباری در آشویتس اشاره کرد. اینکه افراد بسیاری دسته جمعی در این اردوگاهها به قتل رسیدهاند یا آسیبهای جسمی و روانی شدید بر آنها وارد شده، غم انگیز و متاثر کننده است.
بلایای تاریک (Dark Disasters)
گردشگری بلایای تاریک که به عنوان زیر مجموعه گردشگری سیاه شناخته میشود، برای بسیاری از افراد که دوست دارند رویدادها و بلایای طبیعی را تماشا کنند، مناسب است. در این گردشگری از مناطقی دیدن خواهید کرد که اتفاقات و بلایای طبیعی فجایع تاسف بار در آنها ایجاد کرده است. بهترین نمونه این گردشگری مناطقی است که تحت تاثیر جنگهای هستهای به نابودی کشیده اند. همچنین رخداد وقایعی مثل آتشفشان نیز در این دسته از Dark tourism جای دارد.
اصول اخلاقی گردشگری سیاه
بازدید از مناطقی که مرگ، تراژدی و بلایای طبیعی افراد آن را به کام مرگ کشانده باعث ناراحتی و اندوه میشود. حال خودتان تصور کنید آیا در چنین مناطقی سلفی گرفتن، شوخی کردن، سوء استفاده کردن از موقعیت و فضا برای رسیدن به پول و منفعت، میتواند انسانی و اخلاقی باشد؟ شاید در صفحات مجازی، برخی از اینفلوئنسرها را دیده باشید که در هنگام بازدید از این مناطق با عکسها، پست و کپشنهای نامناسب خشم کاربران را برانگیختهاند.
گردشگری سیاه میتواند عبرت آموز باشد و انسان را به تامل وادار کند؛ اگر نکات و موارد زیر را در هنگام بازدید رعایت کنید:
- از خندیدن در کنار مردمی که غصهها، دردها و رنجهایشان را از گذشته برایتان مطرح میکنند، خودداری کنید.
- اگر از این مناطق عکس میگیرید از نوشتن جملات طنز یا مسخره کننده در کپشن عکسها پرهیز کنید.
- بهتر است در بازدید از این مکانها با صدای بلند صحبت نکنید و نخندید.
- از حرکتی که میتواند سایر بازدید کنندگان یا افراد و بازماندگان قربانیانی که در این حوادث حضور داشتهاند را آزرده خاطر کند، جلوگیری کنید.
- برای بازدید از این مکانها لباسهای مناسب و محترمانه به تن کنید.
- این شیوه گردشگری با گشت و گذارهای دیگر مثل گردشگری و کوهنوردی متفاوت است؛ پس اگر به این نوع توریسم، علاقهمند هستید آن را انتخاب کنید.
دستههای مختلف گردشگری سیاه
برای گردشگری تاریک، دستهبندیهای مختلفی ذکر شده که به شرح زیر است:
گردشگری هولوکاست (Holocaust Tourism)
یکی از دستهبندیهای مختلف گردشگری سیاه، گردشگری هولوکاست نام دارد. در این گردشگری بیشتر به وقایع تاریخی مربوط به جنگها و زندانها پرداخته میشود. خاطراتی که شاید دیگر ردی از آنها نیست اما ویرانگری مرگ و شکنجههایی که برخی از افراد متحمل شدهاند میتواند تا عمق جان انسان رسوخ کند. بزرگترین نمونه این گردشگری را میتوان به حکومت نازیها در آلمان نسبت داد که قتل عامهای فجیعی به بار آوردند. تصاویر و روایات آنها امروزه در گردشگری هولوکاست مطرح میشود.
گردشگری هولوکاست قصد دارد تا با برگزاری موزهها و یادبودها همواره این حوادث را زنده نگه دارد. از جمله مهمترین این رویدادها میتوان به اردوگاههای کار اجباری آشویتس اشاره کرد. در این اردوگاهها یهودیان بسیاری از پیر گرفته تا جوان به خاطر اختلاف دولتها اعدام شدند.
در لهستان هم مناطقی تحت عنوان اسویسیم و ورشو در طبقه بندی گردشگری هولوکاست جای میگیرد. شاید برایتان جالب باشد بدانید خیلی از این مکانها به عنوان لوکیشن برای فیلمهای مخوف نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
گردشگری قبر (Grave Tourism)
یکی دیگر از دستهبندیهای گردشگری سیاه یا تاریک، گردشگری قبر نام دارد. گورستانها همیشه راز آلود و وهم برانگیز هستند. اینکه انسانهایی که امروز در زیر خاک جای گرفتهاند، روزگاری روی این زمین نفس میکشیدند باعث تامل و فکر کردن پیرامون کوتاه بودن زندگی میشود. تصور کنید از قبرستانهایی بازدید کنید که افراد معروف، جنگجو و دیکتاتور در آنجا دفن شدهاند.
اغلب افرادی که از این مکانها دیدن میکنند بیان داشتهاند که این مکانها در عین مخوف بودن، میتواند آرامش عجیبی را به آنها القا کند. بازدیدکنندگان این حس را تجربه میکنند که بین آینده و گذشتگان قرار گرفتهاند و انتهای آیندهای که در انتظار آنهاست به همین جا ختم میشود.
از نمونههای این گردشگری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
قبرستان مومیاییهای گوانا خواتو
در این قبرستان کشور مکزیک چیزی در حدود ۶۰ مومیایی از سالهای ۱۸۳۳ با فرمهای وحشت زده در معرض دید بازدیدکنندگان قرار میگیرد.
-
دخمه مردگان پاریس
در این دخمه و قبرستان بالای ۶ میلیون اسکلت و جمجمه انسانی قرار دارد.
-
قبرستان برنو
قبرستان برنو در جمهوری چک واقع شده که بیش از ۵۰ هزار نفر در آنجا دفن شدهاند.
گردشگری بنای یادبود (Heritage Tourism)
گردشگری بنای یادبود شاخه دیگری از انواع گردشگری سیاه است. هر بنای تاریخی یا مکانی که حادثه غم انگیز و تراژدی را تداعی کند، میتواند در این دسته از گردشگری تاریک جای بگیرد. برای خیلی از افراد جالب است تا از طریق سفر کردن با بناهای فرهنگی و یادبودی آشنا شوند که روزگاری ظلمها و ناملایمات زیادی به خود دیده است. گردشگری بنای یادبود میتواند رونقی در چرخه صنعت گردشگری به وجود بیاورد و برای مناطقی که محروم هستند، اقتصاد محلی را افزایش دهد.
برای گردشگری بنای یادبود بهترین گزینه این است از لیدرهای بومی و محلی برای راهنمایی و بازدید از مناطق بهره بگیرید. یکی از این میراث فرهنگی و بنای یادبود سیاهچالها و اردوگاههای کار اجباری است که با وجود غم انگیز بودن میتواند درس عبرتی برای بشریت باشد.
کلیسای Sedlec Ossuary در شهر کوتنا هورای جمهوری چک نمونه دیگری از گردشگری بنای یادبود است که تراژدی تاریخ را به تصویر میکشد.
گردشگری کمونیسم (Communism Tourism)
اگرچه هنوز در قرن بیست و یکم کمونیسم از صفحه روزگار جهان محو نشده است و میتوان کشورهای بسیاری را دید که زیر کنترل کمونیستها زندگی میکنند. با همه اینها گردشگری کمونیسم یکی از دستهبندیهای گردشگری سیاه بوده که همواره علاقمندان بسیاری دارد. اگر به تاریخ کمونیسم علاقهمند هستید یا قصد آشنایی بیشتر در این حوزه را دارید، مناطق مختلف کره شمالی که به کمونیسم افراطی شهرت دارد، میتواند جذاب و دیدنی باشد.
اگر بخواهید در مورد گردشگری کمونیسم بیشتر اطلاعات داشته باشید، میتوانید Red tourism که زیر مجموعهای از گردشگری کمونیسم در چین است را برای بازدید انتخاب کنید. در این گردشگری هر ساله گردشگران داخلی و بینالمللی از کشورهای کمونیسم سابق و فعلی دیدن میکنند. از جمله این کشورها میتوان به چین و روسیه اشاره کرد که بازدید مکانهایی که در گذشته متعلق به این کمونیسمها بوده است، در صدر برنامههای گردشگری قرار دارد. از جمله این مناطق میتوان، گوتیان شهرستان شانگانگ را نام برد.
گردشگری میدان جنگ (Battlefield Tourism)
گردشگری میدان جنگ یعنی بازدید از خرابهها و مکانهایی که روزگاری جنگهای بزرگی در آنها رخ داده است. از رو گردشگری جنگ یکی از دستهبندیهای گردشگری سیاه بوده که همواره، جنایات بشریت علیه هم را به تصویر میکشد. مکانهای مختلفی در جنگ جهانی اول وجود دارد که همواره برای بازدیدکنندگان و گردشگران علاقمند به این حوزه گردشگری جذاب است.
نکته جالب اینکه در برخی از این میدانهای جنگ، گورستانهای دسته جمعی وجود دارد که تمامی قربانیان جنگ در آن دفن شدهاند.
از نمونه این میادین جنگ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- میدان جنگی فالکلند
این جنگ در ۲ آوریل ۱۹۸۲ توسط آرژانتین شروع شد. نیروهای دریایی و هوایی به منطقه فرستاده شدند تا جزایر فالکلند را بازپس بگیرند. نتیجه آن خونریزی و کشتار جمع وسیعی از مردم بود.
- منطقه جنگی سام
این جنگ مرگبار در نوامبر ۱۹۱۶ در فرانسه با هدف کمک به متفقین رخ داد.
مقاصد گردشگری سیاه در جهان
اگر به ماجراجویی و سفر کردن به مناطقی که در دسته گردشگری تاریک قرار میگیرند علاقمند هستید، بهترین این مقاصد را اینجا عنوان کردهایم:
گردشگری سیاه در آشویتس (Dark tourism at Auschwitz)
یکی از معروفترین مقاصد گردشگری سیاه جهان در کشور لهستان قرار دارد. آشویتس نام اردوگاه کار اجباری است که بیش از ۹۰ درصد افراد آن را یهودیان تشکیل میدادند. چیزی در حدود یک و نیم میلیون نفر که به این اردوگاه تبعید شده بودند، زیر شکنجه یا اعدام از دنیا رفتند. این مجموعه دارای بخشهای مختلفی شامل کلبههای کوچک بوده که سلول انفرادی زندانیان محسوب میشد. در این اردوگاه شما حتی میتوانید مو و ناخن افرادی که زیر شکنجه جان دادهاند را ببینید و این تراژدی بزرگ و غم انگیزی است.
گردشگری سیاه در چرنوبیل (Dark tourism at Chernobyl)
جای دیگری که رد پای غم و مرگ در آن احساس میشود، چرنوبیل است. چرنوبیل در کشور اوکراین واقع شده، منطقهای که در سال ۱۹۸۶ فاجعه بزرگی در آن رخ داد. در این منطقه، نیروگاه هستهای راکتور چهارم منفجر شد و فاجعهای فراموش نشدنی به بار آورد. آلودگی این انفجار حتی تا شعاع ۳۰ کیلومتری نیروگاه هم رسید. حال این محل برای بازدید و دارک توریسم بهترین انتخاب است. امروزه خیلی از افراد هر ساله از این مکان دیدن میکنند و از یادآوری آن فاجعه احساس تاسف خواهند داشت؛ به طوری که در سال ۲۰۱۶، بازدیدکنندگان این منطقه ۳۶ هزار نفر بود.
گردشگری سیاه در هیروشیما (Dark tourism at Hiroshima)
بمباران شیمیایی هیروشیما و ناکازاکی که حدوداً بین ۲۰۰ الی ۲۲۰ هزار نفر در این دو شهر جان خود را از دست دادند، جزء تلخترین و تاسف برانگیزترین فجایع جهانی به شمار میآید. یک ساختمان در هیروشیما بر اثر حملات و بمبارانهای اتمی آمریکا به طور کامل در آتش سوخت. کل ساکنین و اهالی این ساختمان به کام مرگ کشیده شدهاند اما امروزه در محل همان ساختمان، موزه صلح هیروشیما تاسیس شده است. موزه صلح هیروشیما که به نامهای دیگری چون گنبد بمب اتمی نیز شناخته میشود، یکی از بهترین مقاصد گردشگری سیاه است.
گردشگری سیاه در یادبود ۱۱ سپتامبر (Dark tourism at the 9/11 memorial)
فاجعه ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ رخ داد و یکی از جدیدترین وقایعی است که امروزه در حوزه Dark tourism شناخته میشود. هر ساله به خصوص در سالروز این واقعه، یادبودهای بزرگی برگزار میشود و بازدید کنندگان زیادی از سراسر جهان از آن دیدن میکنند. علاوه بر این موزههای بسیاری حوادث، عکسها و اتفاقات این رویداد را به تصویر کشیدهاند که به مکانی برای بازدید و گردشگری تبدیل شده است. در دو سال اول برگزاری یادبود ۱۱ سپتامبر بازدیدکنندگان از این واقعه به بالای ۱۰ میلیون نفر رسیدند و روز به روز بر میزان آنها افزوده میشود؛ به طوری که بعد از چند سال بازدیدکنندگان این رویداد به ۲۳ میلیون نفر نیز رسید.
گردشگری سیاه در میدان کشتار (Dark tourism at the Killing Fields)
رویداد میدان سیاه یا مزارع کشتار مربوط به سالهای ۱۹۷۵ الی ۱۹۷۹ میلادی است. میدان کشتار که امروزه به عنوان یکی از مقاصد دارک توریسم شناخته میشود، در کامبوج قرار دارد. میدان کشتار متشکل از ۳۰۰ حوزه و منطقه گوناگون بوده که افراد در آن تحت تسلط دیکتاتوری کامبوجی پل بات قرار داشتند. قتل عام بیش از ۱۰۰ هزار نفر در این مناطق توسط این دیکتاتوری، فاجعهای فراموش نشدنی است. امروزه افرادی که از این مناطق دیدن میکنند، تلفات و بقایای اجساد و جمجمههای انسانهایی که روزی زیر بار ظلم و ستم کشته شدهاند را میبینند.
گردشگری سیاه در بیکینی آتول (Dark tourism at Bikini Atoll)
بیکینی آتول در اقیانوس آرام قرار گرفته و جزء جزایر مارشال به حساب میآید. بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا برای انجام آزمایشات هستهای خود این جزیره را انتخاب کرد. ساکنین این منطقه به ناچار آن جزیره را ترک کردند اما همیشه امیدوار بودند که مجدداً روزی به محل سکونت خود باز خواهند گشت اما این اتفاق نیفتاد. آن جزیره بر اثر آزمایشهای هستهای آنقدر آلوده شد که دیگر جای زندگی کردن نبود و حتی ساکنین اندک آن تحت تاثیر آلودگی هستهای با مواردی چون سقط جنین روبرو شدند. افراد بسیاری امروزه از این جزیره و دو ناو جنگی ژاپنی که در ساحل این جزیره پهلو گرفته است، دیدن میکنند.
گردشگری سیاه در برلین (Dark tourism in Berlin)
گردشگری سیاه در برلین علاوه بر جذابیت به عنوان یکی از منابع درآمد برای کشور آلمان به شمار میآید. پایتخت کشور آلمان سالها درگیر یک رژیم تک حزبی سوسیالیستی بود که ظلمها و جنایات بسیاری بر این کشور اعمال میکرد. همچنین آلمان درگیر جنگ جهانی دوم شد که رویدادهای ناگوار و کشتارهای زیادی در آن رخ داد. این عوامل و سقوط دیوار برلین از جمله مواردی بوده که باعث گسترش گردشگری تاریک در این کشور شده است. از این رو هر ساله در آلمان نمایشگاههای زیادی با موضوع جنگ جهانی دوم و هولوکاست برگزار میشود که افراد بسیاری از جمله دانشجویان تاریخ و گردشگری از آن بازدید میکنند.
گردشگری سیاه در جزیره روبن (Dark tourism at Robben Island)
گردشگری در جزیره روبن از آن جهت در دسته گردشگری سیاه قرار میگیرد که در این جزیره زندانها و شکنجهگاههای فراوانی وجود داشته است. امروزه جزیره روبن به عنوان یک میراث عظیم در گردشگری تاریک به شمار میآید که نشان دهنده استعمار و بردگی انسانها در طول جنگهای مختلف است. این جزیره زیر سلطه قدرتهای بزرگی از جمله هلند و بریتانیا قرار داشت و همواره یک مکانی برای زندانی کردن مخالفان بود. نلسون ماندلا ۱۸ سال از سالهای حبس خود را در این زندان نمور و مرطوب به سر برده است.
گردشگری سیاه در رواندا (Dark tourism in Rwanda)
رواندا یک کشوری کوچک در آفریقای مرکزی است که شاهد تراژدیهای عظیم و اتفاقات تلخ بسیاری بوده؛ از این رو بازدید از این کشور همواره جزء گردشگری تاریک محسوب میشود. در حدود سالهای ۱۹۹۴ نسل کشیهای فاجعه باری در این کشور کوچک و مظلوم رخ داده که جای تاسف دارد. این حادثه نسل کشی بعد از سقوط هواپیمای رئیس جمهور این کشور رخ داد. در نسل کشی این کشور با اینکه نیم قرن از آن گذشته اما هنوز کشتار ۸۰۰۰ مرد و زن و کودک و تجاوز به حدود ۵۰۰ هزار انسان چیزیست که از خاطر نرفته است.
گردشگری سیاه در روستای اورادور سور گالنه (Dark tourism at Oradour Sur Glane)
در سال ۱۹۹۴ فاجعهای مرگبار در ۱۴۲ روستای اوردادور سور گالنه فرانسه اتفاق افتاد. تمام اهالی و ساکنین این روستا قتل عام شدند. فاجعهای که تا به امروز فراموش نشده است. اندکی بعد از این رخداد، ژنرال شارل دوگل اجازه بازسازی این روستاها را نداد. او معتقد بود که این خرابهها باید همیشه باشند تا ظلم و ناعدالتی نازیها را به جهان نشان دهد. نازیها با بیرحمی تمام کل ساکنین روستا را زندانی کردند و روستا را به آتش کشیدند. مردم قصد فرار کردن داشتند اما با شلیک گلوله و مسلسل کشته شدند.
گردشگری سیاه در پمپی (Dark tourism in Pompeii)
حادثه شهر پمپی که در قسمت جنوب ایتالیا واقع شده است به ۷۹ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. هیچکس فکر نمیکرد بلایای آسمانی بتواند روزی مکانی را که پر از جنب و جوش بوده به یک منطقه خالی از سکنی اما جالب برای بازدیدکنندگان تبدیل کند. مواد مذاب آتشفشان انقدر زیاد بود که در لحظهای کل شهر و همه افراد آن در زیر ۴ تا ۶ متر گدازه دفن شدند. این شهر باستانی توسط باستان شناسان کشف شد و امروز افراد در گردشگری سیاه، جسدهای فسیل شده را میبینند.
گردشگری سیاه در استودان سدلک (Dark tourism at Sedlec Ossuary)
مهمترین مراکز گردشگری کشور جمهوری چک استودان سدلک است. چیزی در حدود ۲۰۰ هزار نفر علاقمند به گردشگری تاریک از آن دیدن میکنند. استودان سدلک نیایشگاه کاتالیکها است که توسط استخوانها و جمجمههای فراوانی تزیین شده است. انسانهای بسیاری در محوطه این کلیسا دفع شده بودند که از استخوانهای ۴۰ هزار تا ۷۰ هزار انسان دفن شده در این منطقه برای تزیینات داخلی مخوف و در عین حال زیبا استفاده شده است.
گردشگری سیاه در جزیره عروسکھا (Dark tourism at the Island of the Dolls)
یکی از مخوفترین مکانها در مکزیک که همواره مورد توجه توریستان در گردشگری سیاه قرار میگیرد، جزیره عروسکها است. دون جولیا سانتانا ساکن جنوب مکزیکو سیتی برای اینکه محوطه را از حمله ارواح و شیاطین حفظ کند، عروسکها را به درخت آویزان کرد. تعداد این عروسکها آنقدر زیاد شد که منظرهای ترسناک را به وجود آورده است. دون جولیا سانتانا معتقد است که دختر بچهای در آبهای این جزیره غرق شد و روح کودک او را آزار میداد. از این رو عروسکهایی با لباسهای پاره و چهرههای زخمی را روی درختهای جزیره آویزان کرد.
گردشگری سیاه در موزه نسل کشی تیول اسلنگ، کامبوج (Tuol Sleng Genocide Museum, Cambodia)
خمرهای سرخ با نظارت و فرمان پل پوت، ظالمانهترین نسل کشی تاریخ بشریت کامبوج را رقم زدند. موزه نسل کشی نشان دهنده آزار و اذیتها و شکنجههایی است که قربانیان این زندان متحمل شدهاند. این زندان در گذشته یک مدرسه بود اما در سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ به عنوان زندان امنیتی مورد استفاده قرار گرفت. در طی این سالها چیزی در حدود ۱۴ هزار الی ۲۰ هزار قربانی در این زندانها زیر شکنجههای فراوان جان داند. اگرچه امروزه از این مزارع نسل کشی چیزی باقی نمانده است اما تراژدی آنها در موزه نسل کشی چیزی است که قلب هر انسانه رئوفی را متاثر خواهد کرد.
جمع بندی مطالب
گردشگری سیاه به معنی بازدید از مناطقی است که روزگاری با مرگ و شرایط غم انگیز دست و پنجه نرم کردهاند. این حوزه گردشگری به دستههای گوناگونی از جمله گردشگری هولوکاست، قبر، کمونیسم، گردشگری میدان جنگ و بنای یادبود طبقه بندی میشود. از جمله این مقاصد میتوان به اردوگاه کار اجباری آشویتس، بمباران شیمیایی هیروشیما، مزارع کشتار و شهر سوخته پمپی اشاره کرد. برای بازدید از این مناطق لباسهای محترمانه و آداب برخورد و رفتار مناسب و قابل احترام با دردمندان توصیه میشود.
سؤالات متداول
منظور از گردشگری سیاه چیست؟
منظور از گردشگری تاریک یا سیاه بازدید و گشت و گذار در مناطقی است که در گذشته با مرگ و حوادث ناگوار روبرو بودهاند. مثل اردوگاههای نسل کشی، معابد تاریک، گورستانها و از سیاه چالها
گردشگری سیاه در جهان چقدر طرفدار دارد؟
گردشگری تاریک علاقهمندان خاص خودش را دارد و بیشتر این افراد دانشجویان در حوزههای باستان شناسی و گردشگری هستند.
چرا گردشگری سیاه از حوزه ھای مهم گردشگری است؟
دارک توریسم باعث میشود تا افراد به جنبههای غمانگیز زندگی گذشتگان پی ببرند و از آن برای صلح و آرامش بیشتر بهره بگیرند. علاوه بر این برخی از این مناطق گردشگری دستخوش بلایای طبیعی بوده که این مسئله میتواند پی بردن به قدرت و قهر طبیعت را برای بازدید کنندگان به همراه داشته باشد.