آثار باستانی ایران؛ ۱۱۲ بنا و مکان تاریخی ایران که باید بشناسید!

هفت کشور ایران از جمله کشورهایی است که به واسطه قدمت و پیشینه خود دارای آثار تاریخی و مکان‌های باستانی زیادی است. به همین دلیل جاهای دیدنی ایران نه تنها در بین گردشگران داخلی، بلکه در میان گردشگران خارجی هم شهرت زیادی دارند. اغلب جاهای تاریخی ایران روی نقشه ثبت شده و شما به راحتی می‌توانید به آن‌ها دسترسی پیدا کنید. اگر شما هم به آثار باستانی ایران و حکایت هر یک از آن‌ها علاقه‌مند هستید، با ما همراه باشید تا در مجله گردشگری اقامت ۲۴ توضیحاتی در خصوص آن‌ها ارائه دهیم.

میدان نقش جهان اصفهان (قدمت: ۴۳۵ سال)

در زمان معرفی آثار تاریخی ایران، میدان نقش جهان اصفهان همچون مرواریدی می‌درخشد. این مکان نه تنها در میان گردشگران ایرانی، بلکه در جهان مشهور و محبوب است. قدمت میدان نقش جهان به دوره تیموریان بازمی‌گردد. ولی بعدها در دوره حکومت شاه عباس این میدان توسعه یافت و به شکل کنونی خود در آمد.

اگر به بناهای تاریخی و اصیل ایرانی علاقه‌مند هستید، توصیه می‌کنیم حتما از میدان نقش جهان اصفهان بازدید کنید. بدون شک با دیدن زیبایی این میدان شگفت‌زده خواهید شد.

آدرس: اصفهان، ورودی غربی دروازه دولت (میدان امام حسین)، خ سپه، میدان نقش‌جهان، ورودی شرقی چهارراه شکرشکن خیابان حافظ میدان نقش جهان (شاه عباس)

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

تخت جمشید شیراز (قدمت: ۲۵۴۳ سال)

تخت جمشید شیراز از مهم‌ترین و بهترین آثار تاریخی ایران به حساب می‌آید. این بنا شهرت جهانی پیدا کرده است؛ به طوری سالانه گردشگران خارجی زیادی از سرتاسر جهان برای تماشای عظمت این شاهکار هنری راهی شیراز می‌شوند. تخت جمشید در واقع یادگار پادشاهان هخامنشی است که قدمت آن به بیش از ۲۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد.

بر اساس کتیبه‌ها و آثار به دست آمده در این منطقه، تمدن در ایران‌باستان بسیار مدرن و پیشرفته بوده است. همچنین با خواندن قوانین اجتماعی در دوره هخامنشیان قطعا شگفت‌زده خواهید شد. تمام این‌ها تنها بخش کوچکی از شکوه و عظمت پادشاهی هخامنشیان را به تصویر کشیده‌اند.

آدرس: استان فارس، مرودشت، ۱۱ کیلومتری شمال شرق مرودشت، مجموعه تاریخی باستانی تخت جمشید

شماره تلفن: ۰۷۱۴۳۳۴۱۵۵۳

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

بازار یزد (قدمت: ۱۹۲ سال)

از گذشته تا به اکنون، بازارها نقش بسیار مهم و پررنگی در تجارت داشته‌اند. بازار یزد نیز از زیباترین و مهمترین مکان های تاریخی کشور ایران به حساب می‌آید که قدمت آن به سالیان سال قبل بازمی‌گردد. این بازار هنوز هم بافت تاریخی و سنتی خود را حفظ کرده است. به طوری که با تماشای بازار می‌توانید هنر معماری اصیل ایرانی را مشاهده کنید.

بازار یزد به دلیل قرارگیری در موقعیت بیابانی دارای سیستم ویژه‌ای از بادگیرها است. به همین دلیل حتی در فصول گرم سال نیز می‌توانید از نسیم خنک بادگیرهای موجود در بازار لذت ببرید. بازار خان یزد یقینا یکی از بهترین و شناخته شده‌ترین بازارهای یزد است که حتی دیدن آن به تنهایی خالی از لطف نیست.

آدرس: یزد، فرهنگ، خیابان البرز

ساعت کاری: شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰، پنجشنبه ها از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۳:۰۰

بازار تاریخی کاشان (قدمت: بیش از ۸۰۰ سال)

از جذاب‌ترین آثار تاریخی شهرهای ایران می توان به بازار تاریخی کاشان اشاره داشت. این بازار بیش از ۴۰ اثر تاریخی نظیر: چند تیمچه (بازارچه)، بازار میانچال، مسجد و مدرسه، امامزاده، آب‌انبار، کاروان‌سرا و حمام و … را در خود جای داده است. بازار تاریخی کاشان به دلیل ویژگی‌های خاص خود در سال ۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این بازار از نظر معماری و تزئینات بسیار زیبا و چشم‌نواز است. همچنین در کنار تماشای این شاهکار معماری می‌توانید صنایع‌دستی مختلف و سوغاتی‌های درجه یک نیز خریداری کنید. به طور کلی، بازار کاشان در مقایسه با سایر بازارهای ایران ابعاد کوچک‌تری دارد. به همین دلیل با گشت‌وگذار در آن خسته نخواهید شد.

این بازار دارای بخش‌های مختلفی است که هر یک از آن‌ها به فعالیت صنف خاصی اختصاص داده شده است.

آدرس: اصفهان، کاشان، خیابان بابا افضل، بازار کاشان

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰

ارگ بم کرمان (قدمت: حدود ۳۰۰۰ سال)

همیشه نام ارگ بم کرمان در میان آثار تاریخی و باستانی ایران شنیده می‌شود. جالب است بدانید که این ارگ یکی از بزرگ‌ترین بناهای خشتی جهان را در خود جای داده است. ارگ بم در کنار جاده ابریشم واقع شده و قدمت آن به سده ۴ تا ۶ پیش از میلاد بازمی‌گردد. این ارگ تا دوره قاجار قابل سکونت و زندگی بود.

ولی پس از زلزله بم، این ارگ باشکوه به شدت تخریب شد. به طوری که اکنون آثار آسیب‌دیده‌ای از آن به ‌جا مانده است. با این وجود هنوز هم زیبایی معماری و سبک ساخت خانه‌های آن دوران قابل تشخیص است.

آدرس: بم، آسپیکان،خیابان معقول، خیابان بهمن

شماره تلفن: ۰۳۴۴۴۳۱۴۵۲۰

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

مسجد کبود تبریز (قدمت: ۱۹۲ سال)

مسجد کبود تبریز که با نام مسجد جهانشاه نیز شناخته می‌شود، جزء زیباترین آثار تاریخی ایران است. قدمت این مسجد به سال ۸۴۵ هجری شمسی، یعنی دوره حاکمیت سلطان جهانشاه بازمی‌گردد. سال‌ها قبل مهندس ساختمان و باستان‌شناس فرانسوی به نام مادام ژان دیولافوا به تبریز سفر کرده و در خاطرات خود از مسجد کبود با عنوان مسجد آبی یاد کرده است.

در ساخت این مسجد از کاشی‌های لاجوردی زیبایی استفاده شده است. به همین دلیل مسجد کبود با عنوان فیروزه اسلام شهرت پیدا کرده است.

آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، نرسیده به میدان ساعت، جنب پارک خاقانی

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

بیستون کرمانشاه (قدمت: ۲۵۴۵ سال )

از بهترین آثار باستانی ایران می‌توان به بیستون کرمانشاه اشاره داشت. این مجموعه کتیبه‌ها و آثار تاریخی زیادی نظیر: مجسمه هرکول، پل بیستون، کاروانسرای شاه ‌عباسی، نقش‌برجسته مهرداد دوم، فرهاد تراش و … را در خود جای داده است. به همین دلیل بیستون از مناطق بسیار مهم باستان‌شناسی در ایران به حساب می‌آید.

جالب است بدانید که قدمت برخی از آثار تاریخی موجود در مجموعه بیستون به بیش از ۴۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. بدون شک، این مجموعه گنجینه‌ای ارزشمند از آثار تاریخی ایران است. کتیبه بیستون که شامل سنگ‌نوشته و نقش‌برجسته داریوش می‌شود، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

در این منطقه غارهای متعددی وجود دارد که هر یک حکایتی از حضور انسان در دوران پارینه‌سنگی را بیان می‌کنند.

آدرس: استان کرمانشاه، شهرستان هرسین، شهر بیستون، دامنه کوه بیستون، محوطه تاریخی بیستون

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

پاسارگاد فارس (قدمت: ۸۰۲ سال)

کاخ پاسارگاد فارس از زیباترین آثار باستانی ایران به شمار می‌رود که قدمت آن به دوره حکومت هخامنشیان بازمی‌گردد. این مجموعه مقبره باشکوه کوروش کبیر را در دل خود جای داده است. البته در پاسارگاد ساختمان‌های متعدد مختلفی نظیر: مسجد، باغ، آرامگاه و کاخ نیز وجود دارد که می‌توانند برای گشت‌و‌گذار جذاب و دیدنی باشند.

این مجموعه به نوعی نمایانگر شکوه و عظمت دوره حکومت هخامنشیان است. اگر به تاریخ و تمدن ایران باستان علاقه‌مند هستید، توصیه می‌کنیم حتما از پاسارگاد بازدید کنید.

آدرس: استان فارس، سعادت شهر، کیلومتر ۲۰ جاده اصفهان، مجموعه پاسارگاد

شماره تلفن: ۰۷۱۴۳۵۸۲۷۹۰

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۰۰

کاخ گلستان تهران (قدمت: ۸۰۲ سال)

کاخ گلستان تهران یکی دیگر از آثار باستانی تاریخی ایران است که قدمت آن به بیش از ۴۴۰ سال پیش، دوره حکومت شاه عباس صفوی بازمی‌گردد. این مجموعه زیبا و باشکوه متشکل از باغ‌ها و ساختمان‌های سلطنتی است که متاسفانه بسیاری از آن‌ها به دست رضاشاه نابود شده‌اند.

از قدیمی‌ترین بناهای کاخ گلستان تهران می‌توان به ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی اشاره داشت. این مجموعه ارزشمند و باشکوه در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

آدرس: استان تهران، تهران، خیابان پانزده خرداد، ضلع شمالی میدان ارگ، کاخ گلستان

شماره تلفن: ۰۲۱۳۳۱۱۳۳۳۵

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۶:۰۰

زیگورات چغازنبیل (قدمت: ۸۰۲ سال)

در تمدن‌های باستانی آسیای غربی، زیگورات به معنای نیایشگاه‌هایی با معماری خاص گفته می‌شد که به نوعی راه رسیدن به خدا را نشان می‌دادند. این بناهای تاریخی به دلیل اهمیت بالایی که داشتند، با استفاده از بهترین مصالح ساخته می‌شدند. اغلب زیگورات‌ها برای نمایش راه رسیدن به خدا، پله پله بودند.

زیگورات چغازنبیل جزء بهترین و قدیمی‌ترین زیگورات‌های دنیا است. قدمت این بنا به ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد، یعنی بیش از ۳۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. برخی از مورخان و باستان‌شناسان معتقدند زیگورات چغازنبیل نخستین ساختمان مذهبی ایران بوده است. بدون شک بازدید از این بنای تاریخی می‌تواند تبدیل به بهترین تجربه زندگی‌تان شود.

آدرس: استان خوزستان، ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شوش

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

سازه های آبی شوشتر (قدمت: حدود ۱۷۰۰ سال)

سازه های آبی شوشتر از مهم‌ترین آثار تاریخی در ایران به شمار می‌رود که قدمت آن به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد. البته در دوره ساسانیان نیز برای استفاده از نیروی آب، آبشارها و آسیاب‌های متعددی به این سازه اضافه شد. بدون شک، بنای باشکوه سازه‌های آبی شوشتر جزء بزرگترین مجموعه‌های صنعتی موجود در دنیا است.

این مجموعه از بخش‌های مختلفی نظیر: آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم تشکیل شده که هر یک وظیفه و ویژگی خاص خود را دارند. معماری خلاقانه و جالب مجموعه سازه‌های آبی به منظور بهره‌وری از نیروی آب شما را شگفت‌زده خواهد کرد.

آدرس: استان خوزستان، شوشتر، خیابان شریعتی

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۷:۰۰ تا ۱۹:۰۰

شهر سوخته (قدمت: بیش از ۵۰۰۰ سال)

شهر سوخته زابل از مهمترین آثار تاریخی ایران که قدمت و اصالت خود را به رخ جهانیان می‌کشد. جالب است بدانید که قدمت این شهر و تمدن هوشمند آن به بیش از ۵۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. لذا شهر سوخته از قدیمی‌ترین شهرهایی است که پیشرفت‌های عملی و تمدن مدرن آن شما را شگفت‌زده می‌کند.

به عنوان مثال: قدمت اولین چشم مصنوعی در جهان به ۴۸۰۰ سال قبل بازمی‌گردد که متعلق به این شهر است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته شده، این چشم مصنوعی به زنی ۲۵ تا ۳۰ ساله تعلق داشته است. از شگفتی‌های دیگر شهر سوخته می‌توان به یافتن آثار جراحی مغز، قدیمی‌ترین تخته نرد باستانی جهان، خط کش ۵۰۰۰ ساله اشاره داشت.

آدرس: استان سیستان و بلوچستان، شهرستان هامون، بخش مرکزی، دهستان لوتک، هشت کیلومتری جنوب شهر جدید رامشار

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

حمام سلطان امیراحمد کاشان (قدمت: حدود ۷۰۷ سال)

حمام سلطان امیراحمد کاشان جزء زیباترین آثار تاریخی ایران است که قدمت آن به دوران سلجوقی و قاجار بازمی‌گردد. این حمام به دلیل معماری و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پشت بام حمام سلطان امیراحمد کاشان یکی از مکان‌های نمادین کاشان است که عکاسان برای ثبت عکس خاص از آن استفاده می‌کنند.

در ساخت این حمام از کاشی‌های آبی فیروزه‌ای و زرفام استفاده شده و در معماری آن گچبری‌های هفت لایه بسیار زیبایی به چشم می‌خورد که توجه گردشگران ایرانی و خارجی را به خود جلب کرده است. اگر به معماری اصیل ایرانی و تاریخ کهن علاقه‌مند هستید، توصیه می‌کنیم حتما از حمام سلطان امیراحمد کاشان دیدن کنید.

بخش‌های مختلف این حمام شامل: پیشخوان، هشتی، راهروهای ارتباطی، سربینه، سرماخوان، گرماخوان، صفه شاه‌نشین، خزینه، اتاق تنظیف، سرویس‌های بهداشتی و دو حلقه چاه آب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

آدرس: استان اصفهان، شهر کاشان، خیابان علوی، کوچه سلطان امیراحمد

شماره تلفن: ۰۳۱۵۵۲۲۰۰۳۸

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۳۰

بازار تبریز (قدمت: حدود ۲۴۰ سال)

در میان بناهای تاریخی ایران، بازار تبریز به عنوان شاهکاری از معماری اصیل کهن می‌درخشد. این بازار با مساحت حدودا ۱ کیلومتر مربع از بزرگترین بازارهای جهان به حساب می‌آید. بازار تبریز به دلیل قرارگیری در سر جاده ابریشم رونق خوبی دارد. البته رونق این بازار در دوره ایلخانی به اوج خود رسید.

متاسفانه بازار تبریز هم مانند بسیاری از مکان های تاریخی ایران چندین بار به دلیل زلزله تخریب شده است. قدمت اغلب بخش های بازار کنونی به سده سیزدهم هجری بازمی‌گردد. از جهانگران معروف و مطرح دنیا که از بازار تبریز دیدن کرده‌اند می‌توان به ابن‌ بطوطه، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، مارکو پولو، ژان شاردن، اوژن فلاندن و … اشاره داشت.

آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، بازار بزرگ تبریز

ساعت کاری: شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۷:۰۰ تا ۲۱:۰۰، پنجشنبه‌ها از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۴:۰۰

تخت سلیمان آذربایجان غربی (قدمت: بیش از ۳۰۰۰ سال)

قدمت تخت سلیمان به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش، یعنی به دوره هخامنشیان بازمی گردد. این بنای تاریخی که به عنوان زادگاه زرتشت نیز شناخته می شود، تا به اکنون پنج دوره تاریخ و تمدن بشری را به خود دیده است. جالب است بدانید که تخت سلیمان، بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی و نیایشگاه پیش از اسلام بوده است.

بخش‌های مختلف این اثر تاریخی شامل: آتشکده آذرگشنسب، ایوان خسرو، معبد آناهیتا، آتشگاه‌های کوچک و… می‌شود. تخت سلیمان در ۴۸ کیلومتری شمال شرق تکاب واقع شده که در اطراف آن آثار طبیعی و مصنوعی متعددی وجود دارد.

آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان تکاب، بخش تخت سلیمان، سه کیلومتری شرق روستای نصرت آباد

شماره تلفن: ۰۴۴۴۵۴۵۵۳۱۲

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

مسجد جامع اصفهان (قدمت: بیش از ۲۰۰۰ سال)

مسجد جامع اصفهان یا همان مسجد جمعه از زیباترین آثار باستانی ایران به حساب می‌آید که سیمای فعلی آن عمدتا به دوره سلجوقی بازمی‌گردد. تعمیرات و الحاقات این مسجد در دوره‌های بعد و عصر صفویان صورت گرفته شده است. البته در طی کاوش‌های باستان‌شناسی، آثاری از دوران آل‌بویه و قرن سوم هجری و همچنین آثاری از دوران پیش از اسلام نیز کشف شده است.

جالب است بدانید که مسجد جامع اصفهان جزء قدیمی‌ترین بناهای تاریخی ایران محسوب می‌شود که ساخت آن از قرن هفتم تا بیستم طول کشیده است. این اثر تاریخی شگفت‌انگیز در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.

آدرس: استان اصفهان، اصفهان، میدان قیام، خیابان علامه مجلسی

شماره تلفن: ۰۳۱۳۴۴۵۶۴۰۰

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۱:۰۰ و ۱۳:۰۰ تا ۱۶:۰۰

گنبد سلطانیه زنجان (قدمت: حدود ۷۲۳ سال)

گنبد سلطانیه زنجان به عنوان بزرگترین گنبد تاریخی ایران، بزرگترین گنبد آجری جهان و سومین گنبد مرتفع دنیا شناخته می‌شود. گنبد سلطانیه به دستور حاکم مغول، الجابتو ساخته شد که وی پس از مرگ در همین بنا به خاک سپرده شد. برخی از مورخین بر این عقیده‌اند که الجابتو در ابتدا مسلمان نبوده و در نیمه‌های ساخت گنبد به دین اسلام روی می‌‌آورد.

این بنای تاریخی از سه طبقه تشکیل شده و قدمت آن به بیش از ۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. سبک نمای گنبد سلطانیه زنجان به نوعی تقلید از سبک معماری سلجوقی ها است.

آدرس: استان زنجان، شهر سلطانیه، میدان علامه حلی، بلوار علامه حلی، خیابان گنبد

شماره تلفن: ۰۲۴۳۵۸۲۳۲۷۷

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۳۰، جمعه‌ها از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۸:۳۰ (بازدید از این بنا در تعطیلات سوگواری امکان‌پذیر نیست)

باغ و کاخ ارم شیراز (قدمت: حدود ۸۳۲ سال)

کاخ و باغ ارم شیراز از جذاب‌ترین و محبوب‌ترین جاهای تاریخی ایران است. به طوری که سالانه گردشگران ایرانی و خارجی زیادی برای بازدید از آن به شیراز سفر می‌کنند. در حال حاضر این باغ زیبا به دانشگاه شیراز تعلق دارد. تنوع گل‌ها و گیاهان باغ ارم انقدر زیاد است که بعضی از افراد از آن به عنوان باغ گیاه‌شناسی یاد می‌کنند.

باغ و کاخ ارم در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است. متاسفانه در مورد بنیان‌گذار و تاریخچه این باغ اطلاعات مستندی در دسترس نیست. ولی با بررسی‌های صورت گرفته شده، باغ ارم از دوران سلجوقیان وجود داشته و تا دوران قاجار بخش‌های مختلفی به آن اضافه شده است.

آدرس: شیراز، بلوار دانشجو، بلوار ارم، باغ ارم (محله‌ی ارم)

شماره تلفن: ۰۷۱۳۲۲۷۲۵۳۸

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۳۰

ارگ تبریز (قدمت: حدود ۷۲۲ سال)

ارگ تبریز از شگفت‌انگیزترین آثار باستانی ایران به حساب می‌آید که در ابتدا به صورت مسجده عظیم و باشکوه ساخته شده بود. بر اساس نوشته‌های جهانگردان تاریخی، این ارگ تنها بنای مرتفع شهر تبریز بوده که حتی از دوردست‌ها هم قابل مشاهده بود. متاسفانه ارگ تبریز در طی زمان، به دلیل جنگ، زمین لرزهای متعدد و عوامل فرسایشی تا حد زیادی تخریب شده است.

در حال حاضر، تنها قسمت باقی مانده از این بنا یک دیوار مرتفع و عظیم است که با نام‌های ارگ تبریز و ارگ علیشاه شناخته می‌شود. این دیوار یکی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی مسجد بوده است. جالب است بدانید که در گذشته‌های دور، در محوطه ارگ تبریز آثار تاریخی باارزشی همچون مدرسه نجات «یکی از مدارس نخستین ایران» و سالن تئاتر وجود داشته است.

آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، ضلع جنوبی تقاطع امام خمینی و خیابان فردوسی، نزدیکی محدوده میدان ساعت

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷:۳۰

آتشکده اصفهان (قدمت: ۳۴۲۵ سال)

در میان تمام جاهای تاریخی ایران، آتشگاه اصفهان از کهن ترین یادگارهای دوره ساسانی محسوب می‌شود. در گذشته نام اصلی این آتشکده دژ مهربین بوده و اکنون در بین مردم با نام قلعه ماربین شناخته می‌شود. آتشکده اصفهان یکی از هفت آتشکده مهم و بزرگ دوران ساسانیان است.

بر اساس بررسی‌های صورت گرفته شده، قدمت این بنای تاریخی به قرن ششم پیش از میلاد بازمی‌گردد. سپس در قرن سوم میلادی، از آن به عنوان محلی برای برپایی آتش جاودان استفاده می‌کردند. متاسفانه در حال حاضر سوراخ‌های بسیار زیادی برای یافتن گنج توسط غارتگران در اطراف آتشکده اصفهان ایجاد شده است.

بر روی برخی از خشت‌های بخش شمالی سازه می‌توانید عدد حک شده ۱۳۵۳ را مشاهده کنید. این عدد نمایانگر مرمت و بازسازی آتشکده در دوران پهلوی است. با توجه به آثار باقی مانده از بنا، این سازه در گذشته پنج طبقه داشته که اکنون تنها دو طبقه از آن قابل دیدن است.

آدرس: استان اصفهان،‌ اصفهان، ۸ کیلومتری غرب شهر

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

انگورستان ملک اصفهان (قدمت: حدود ۵۰۰ سال)

انگورستان ملک یکی از چند خانه تاریخی زیبای شهر اصفهان است. این عمارت که با نام انگورستان ملک التجار شناخته می‌شود، از معدود کاخ‌هایی است که از دست تخریب‌گری‌های فرزند بزرگ ناصرالدین شاه، یعنی ظل السلطان در امان ماند. مادر ظل السلطان قاجاری نبود. به همین دلیل وی نتوانست مالک تاج و تخت پدرش شود.

مساحت نقشه اصلی انگورستان ملک ۷۰۰۰ متر بوده که متاسفانه در طول زمان، به بهانه گسترش خیابان ملک ۳۰۰۰ متر آن از بین رفت. حیاط بیرونی و اندرونی، شاه‌نشین‌‏‌های تابستانه و زمستانه، حوض‌خانه، اتاق زهرا خانم، زیرزمین، سفره‌خانه، آرامگاه و … از بخش‌های اصلی این باغ عمارت بوده است.

اگر با دقت به بخش‌های مختلف انگورستان ملک نگاه کنید، متوجه وجه اشتراک آن‌ها در گچبری، آینه‌کاری و کاشی‌کاری می‌شوید.

آدرس: اصفهان، محله قلعه تبرک، خیابان گلزار، خیابان شریف واقفی، خیابان ملک

شماره تلفن: ۰۳۱۳۲۷۲۲۰۳۳

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰

بازار قیصریه اصفهان (قدمت: بیش از ۴۱۷ سال)

نام بازار قیصریه اصفهان نیز در لیست بناهای تاریخی ایران به چشم می‌خورد. این بازار در میان مردم با عنوان بازار شاهی شهرت دارد. بازار قیصریه اصفهان جزء مراکز معروف و محبوب صنایع‌دستی و بزرگترین و مجلل‌ترین مرکز خرید‌وفروش در دوران صفویه بوده است. طول این بازار سرپوشیده چندین کیلومتر بوده و هر قسمت از آن به صنف خاصی اختصاص یافته است.

در واقع بازار بزرگ اصفهان نیز بخشی از بازار قیصریه است. این بازار زیبا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و همچنان محل خرید‌وفروش پارچه‌های گوناگون و قلمکارهای اصفهانی است. بازار قیصریه را جزو معروف‌ترین بازارهای اصفهان می‌دانند.

آدرس: استان اصفهان، اصفهان، شمال میدان نقش جهان

ساعت کاری: نیمه اول سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۸:۰۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰ عصر

باغ فین کاشان  (قدمت: حدود ۵۰۰ سال)

باغ فین کاشان از معروف‌ترین واحه های ایران است که نام آن در فهرست آثار ملی و فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. بدون شک، این باغ از زیباترین باغ‌های دنیا است و بازدید از آن می‌تواند تجربه تکرارنشدنی برای شما به ارمغان بیاورد. باغ فین کاشان به دلیل ویژگی‌های خاص خود، به عنوان نمونه‌ای کامل از باغ‌سازی ایرانی شناخته می‌شود.

درختان سربه‌فلک‌کشیده، فواره‌های متعدد و صدای دلنشین آب، منظره فوق‌العاده‌ رویایی ایجاد کرده است. در این مجموعه یک چایخانه جذاب وجود دارد که می‌توانید پس از گشت‌و‌گذارهای خود، برای استراحت به آن سر بزنید. جالب است بدانید که علت اصلی شهرت باغ فین کاشان، قتل امیرکبیر، صدراعظم مشهور ایران در آن بوده که از مهم‌ترین وقایع تاریخی کشور است.

آدرس: استان اصفهان، کاشان، خیابان امیرکبیر

شماره تلفن: ۰۳۱۵۵۳۰۲۰۱۰

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

پل خواجو اصفهان (قدمت: ۳۸۶ سال)

از زیباترین پل‌های تاریخی دنیا می‌توان به پل خواجو یا پل بابا رکن الدین اشاره داشت. این پل باشکوه در شرق سی‌و‌سه‌پل واقع شده و از نظر معماری، تقارن و استحکام جزء پل‌های منحصر به فرد کشور محسوب می‌شود. پل خواجو به دلیل معماری و تزئینات کاشی‌کاری به کار رفته در آن، از سایر پل‌های زاینده رود مشهورتر است.

حتی این پل در عصر صفوی به عنوان زیباترین پل جهان شناخته می‌شد. بدون شک، قدم زدن بر روی پل خواجو در زمان غروب خورشید، از لذت‌بخش‌ترین تجربه‌های شما خواهد بود. این پل زیبا به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: استان اصفهان، اصفهان، پل خواجو

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

آسبادهای نشتیفان خواف (قدمت: ۳۷۲۵ سال)

آسبادهای نشتیفان خواف جزء بزرگترین مجموعه‌های چوبی، خشتی و گلی ایران است. قدمت این سازه به دوره صفویه بازمی‌گردد. هنوز هم تعدادی از آسبادهای نشتیفان، مثل گذشته، فعال و پابرجا مانده‌ است. این سازه‌ها در واقع هنر، صنعت، فناوری، هوش و ذکاوت ایرانیان را به رخ مردم سراسر دنیا می‌کشد.

آسبادهای نشتیفان در واقع سازه‌هایی از جنس چوب، خشت و گل هستند که به کمک بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، گندم را به آدر تبدیل می‌کردند. این سازه‌ها به صورت ایستاده ابداع و ساخته شده‌اند و پره‌های آن به صورت عمودی، حول محور استوانه‌ای شکل چوبی قرار دارد. این پره‌ها با ساختاری ساده به طبقه زیرین و روی سنگ‌های آسباد وصل می‌شود.

در حالت کلی، آسبادهای نشتیفان سیستم ساده و کارایی فوق‌العاده‌ای در به‌کارگیری نیروهای طبیعی داشتند. این سازه تاریخی به دلیل ویژگی‌های خاص خود در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان خواف، شهر نشتیفان

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

پل مارنان اصفهان (قدمت: حدود ۴۲۶ سال)

پل مارنان اصفهان از دیگر پل‌های تاریخی ساخته شده بر روی زاینده رود است که در مورد قدمت آن اطلاعات دقیقی وجود ندارد. بر اساس شواهد و بررسی‌های صورت گرفته شده، پل مارنان همزمان با پل شهرستان وجود داشته و به عنوان راه ارتباطی روستاهای دو طرف زاینده رود مورد استفاده قرار می‌گرفت.

جالب است بدانید که نام اصلی این پل تاریخی ماربین است. ماربین برگرفته از واژه مهربین است و دلیل این نامگذاری به قرن‌های پیش از ظهور زرتشت بازمی‌گردد. با احداث پل و تغییر نام مهربین در زبان ساسانی، نام ماربین را برای سازه انتخاب کردند. در نهایت با گذشت زمان، نام ماربین به نام مارنان تغییر پیدا کرد.

از دیگر نام‌های پل مارنان می‌توان به سرفراز، ماربانان و مادنان اشاره داشت. برخی از مورخین معتقدند قدمت این پل به دوره ساسانیان بازمی‌گردد و بعدها در دوره حکومت صفویان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

آدرس: اصفهان، در امتداد خیابان خیام به سمت خیابان وحید، در غرب شهر اصفهان، مجاور پارک سعدی و پارک ناژوان

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

چهلستون اصفهان (قدمت: ۳۷۲۵ سال)

در فهرست بناهای تاریخی ایران، کاخ چهلستون اصفهان از معدود کاخ‌هایی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. قدمت این باغ سلطنتی به دوره صفوی بازمی‌گردد. باغ چهلستون در حقیقت بخش کوچکی از باغ وسیع جهان‌نما است که به دستور شاه عباس اول ساخته شد.

این بنا از محبوب‌ترین و مشهورترین بناهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود که با وجود آسیب‌های وارد شده در طی زمان، همچنان زیبایی، جلال و شکوه خود را حفظ کرده است. جالب است بدانید که معماری کاخ چهلستون ترکیبی از هنرهای معماری ایرانی، چینی و فرنگی است.

آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، میدان امام حسین، خیابان استانداری

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ساعت ۱۷:۰۰ (امکان بازدید از این بنا در روزهای سوگواری وجود ندارد)

مناره آجری خرم آباد (قدمت: حدود ۹۰۰ سال)

با بررسی و جستجو در میان نام بناهای تاریخی ایران، به مناره آجری خرم آباد می‌رسیم. این مناره از آثار تاریخی به جا مانده از قرن چهارم هجری قمری، یعنی دوره سلجوقیان است. مناره آجری در واقع یک بنای استوانه‌ای شکل به ارتفاع ۳۰ متر است که بر روی پایه سنگی قرار دارد. این سازه دارای ۹۹ پله است که با طی کردن آن‌ها می‌توانید به پشت‌بام مناره برسید.

بر روی پشت‌بام مناره، چشم‌انداز فوق‌العاده زیبایی از دورترین نقاط شهر پیش‌روی شما خواهد بود. در گذشته کاربرد مناره‌های این چنینی، نگهبانی، راهنمایی و دیده‌بانی کاروان‌های عبوری از شهر بوده است.

آدرس: لرستان، خرم آباد شهر قدیمی شاپورخواست

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

کعبه زرتشت مرودشت (قدمت: حدود ۹۲۶ سال)

کعبه زرتشت مرودشت از جالب‌ترین و اسرارآمیزترین بناهای تاریخی ایران است که قدمت آن به دوره حکومت هخامنشیان بازمی‌گردد. این بنای سنگی در نقش رستم، نزدیک روستای زنگی آباد مرودشت واقع شده است. ساختار کعبه زرتشت مرودشت به شکل مکعب مستطیلی است. جنس این بنا از سنگ آهک سفید مرمرنما بوده و شیوه اتصالات آن مشابه با تخت جمشید است.

برخی از افراد معتقدند این سنگ‌ها از کوه سیوند به این مکان آورده شده‌اند. سقف نبای کعبه زرتشت از ۴ تکه سنگ مستطیل شکل، به طول ۷.۳۰ متر ساخته شده است. در این سازه برای از بین بردن تک رنگی بنا از سنگ‌های سیاه و خاکستری نیز استفاده شده است.

آدرس: استان فارس، مرودشت، جاده مرودشت-ساروئی، روستای زنگی آباد، محوطه تاریخی نقش رستم

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰

حمام شیخ بهایی اصفهان (قدمت: حدود ۴۲۱ سال)

در حالت کلی، تعداد بناهای تاریخی ایران با توجه به قدمت کهن خود، زیاد است. حمام شیخ بهایی اصفهان جزء یادگارهای به جا مانده از دوران صفوی است. این حمام منحصربه‌فرد، به دلیل ویژگی‌ها خاص خود نظیر: گرم شدن، به نام حمام اسرارآمیز نیز شناخته می‌شود. در طول تاریخ، هر دوره‌ای سبک معماری خاص خود را داشته است.

حمام‌ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند و شاخصه‌های معماری عصر خود را به نمایش می‌گذارند. پس از پیشرفت جامعه بشریت و رفتن به سمت زندگی مدرنیته، حمام‌ها حالت شخصی پیدا کردند. به طوری که دیگر حمامی در سطح روستا یا شهرها ساخته نشد. حمام‌های به جامانده از دوره‌های مختلف نیز کارکرد اصلی خود را از دست داده‌اند و اکنون به عنوان موزه، زورخانه و … مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آدرس: استان اصفهان، اصفهان، خیابان عبدالرزاق، کوچه شیخ بهائی

ساعت کاری: متاسفانه این بنا تبدیل به ویرانه‌ای متروک شده و امکان بازدید از آن وجود ندارد.

هارونیه مشهد (قدمت: ۱۰۰۰ سال)

از دیگر آثار ملی ایران می‌توان به هارونیه مشهد «بقعه هارونیه» یا «مقبره امام محمد غزالی» اشاره داشت. این بنا در فاصله کمی از آرامگاه فردوسی قرار گرفته و قدمت آن به قرن هشت هجری قمری بازمی‌گردد. در مورد بقعه هارونیه حکایت‌ها و داستان‌های مختلفی روایت می‌شود. برخی از افراد معتقدند این بنا آرامگاه هارون الرشید بوده و برخی دیگر آن را به عنوان زندان هارون الرشید معرفی می‌کنند.

فضای گنبدخانه مربع شکل بوده و دارای چهار شاه‌نشین با طاق مقرنس‌کاری است. در گنبدخانه چهار پلکان مارپیچ تعبیه شده است. این پلکان در واقع فضای پایین گنبدخانه را به دهلیز، راهروی طبقه دوم و پشت بام وصل می‌کند. در ضلع شمالی بقعه هارونیه اتاق‌های کوچکی وجود دارد که با استفاده از راهروها به یکدیگر مرتبط می‌شوند.

در محوطه هارونیه می‌توانید سنگ یادبود کوچکی از امام محمد غزالی مشاهده کنید که در دوره‌های جدید به مجموعه اضافه شده است.

آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، بزرگراه پیامبر اعظم (بزرگراه مشهد قوچان)، بلوار شاهنامه، قبل از آرامگاه فردوسی

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰

زورخانه صاحب الزمان یزد (قدمت: ۵۰۰ سال)

یکی از مشهورترین زورخانه‌های ایران در قلب مجموعه تاریخی امیرچخماق یزد واقع شده است. این زورخانه با نام زورخانه صاحب الزمان شناخته می‌شود. البته این زورخانه در گذشته مخزن آب‌انبار قدیمی بود که بعدها به دلیل پیشرفت و تغییر سیستم آب‌رسانی، بلااستفاده ماند و به زورخانه تغییر کاربری داد.

قدمت زورخانه صاحب الزمان (آب انبار پنج بادگیری) به دوره ایلخانی، یعنی ۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. زمانی سیستم آب شهری وصل شد، مخزن این آب‌انبار تبدیل به مکانی متروکه شد. بعدها پهلوان علی درهمی با توجه به قدمت و عظمت این بنا و ۳۰ سال پیگیری، در سال ۱۳۷۸ موفق به کسب مجوز تبدیل آن به زورخانه شد.

زورخانه صاحب الزمان بعد از ۲ سال مرمت و بازسازی در سال ۱۳۸۰ افتتاح شد. از جالب‌ترین رسومی که در این زورخانه‌ها برگزار می‌شد، می‌توان به گلریزان اشاره داشت. در طی گلریزان دو جوان دو طرف لنگی را گرفته و دور تا دور زورخانه را چرخ میزدند. افراد حاضر در زورخانه نیز به پاس قدردانی از زحمات پیشکسوتان در حد وسع خود مبلغی را در لنگ می‌انداختند.

آدرس: یزد، میدان امیرچقماق، کوچه بازار مازاری، زورخانه صاحب الزمان یزد

شماره تلفن:  ۰۹۱۳۲۵۸۶۹۱۳

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۱:۰۰

خانه طباطبایی ها کاشان (قدمت: ۱۵۴ سال)

خانه طباطبایی ها کاشان از زیباترین خانه‌ های تاریخی کاشان است که قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. این خانه زیبا توسط شخصی به نام حاج سید جعفر طباطبایی نطنزی، یکی از بازرگانان نطنز در محله سلطان امیر احمد ساخته شد. استاد علی مریم کاشانی معمار خانه طباطبایی‌ها بود. وی این خانه باشکوه را طی ۱۰ سال ساخت.

گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های خانه طباطبایی‌ها به دست شاگردان میرزا ابوالحسن صنیع الملک غفاری انجام شد. صاحب این خانه از تجار فرش آن زمان بود. به همین دلیل نقوش گچ‌بری‌ها از نقش‌های فرش ایرانی و گل و مرغ اسلیمی الهام گرفته شدند. در نهایت خانه طباطبایی‌ها توسط هیئت‌امنای ابنیه تاریخی کارش خریداری و در سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

آدرس: استان اصفهان، کاشان، خیابان علوی

شماره تلفن: ۰۳۱۵۵۲۲۰۰۳۲

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

خانه بروجردی ها کاشان (قدمت: ۱۱۲ سال)

از خانه‌های تاریخی و جاهای دیدنی ایران می‌توان به خانه بروجردی‌ های کاشان اشاره داشت. قدمت این خانه زیبا به دوران قاجار باز می‌گردد و به دلیل ویژگی‌ها و معماری خاص خود در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. خانه بروجردی‌ها به نوعی نمایانگر معماری درون‌گرای ایرانی است. بدون شک این خانه باشکوه هر بازدیدکننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند.

بر اساس کتیبه موجود در چهار طرف تالار خانه بروجردی‌ها، سال ۱۲۹۲ پروسه ساخت آن آغاز شده است. ساخت این خانه، پس از ۱۸ سال، یعنی در سال ۱۳۱۰ هجری قمری به پایان رسید. جالب است بدانید که در پروسه ساخت خانه بروجردی‌ها بیش از ۱۵۰ بنا، گچ‌کار، آینه‌کار و دیگر هنرمندان به کار گرفته شدند.

این خانه تاریخی از نظر قدمت، معماری، تزئینات گچبری و نقاشی جزء ارزشمندترین آثار به جا ماده از دوران قاجار است.

آدرس: استان اصفهان، کاشان، محله سلطان میراحمد، خیابان علوی

شماره تلفن: ۰۳۱۵۵۲۲۳۷۷۷

ساعت کاری: در نیمه اول سال همه‌روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰، در نیمه دوم سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۵:۴۰

گرداب سنگی خرم آباد (قدمت: ۱۵۴ سال)

گرداب سنگی خرم آباد از دیگر جاذبه‌های تاریخی و مشهور ایران به حساب می‌آید. قدمت این گرداب سنگی به دوره ساسانیان بازمی‌گردد و کاربرد آن ذخیر آب چشمه و انتقال آن به نقاط مختلف شهر بود. مصالح به کار رفته در ساخت گرداب سنگی خرم آباد شامل: سنگ و ساروج می‌شود. این سازه به صورت دایره‌وار، مانند دیوار بزرگ و سنگی، دور تا دور چشمه را محاصره کرده است.

اگر به سازه‌های تاریخی جالب علاقه مند هستید، فرصت بازدید از گرداب سنگی خرم آباد را از دست ندهید.

آدرس: خرم‌آباد، میدان تختی، خیابان هفده شهریور

ساعت کاری: همه روزه، بدون محدودیت زمانی

تکیه بیگلر بیگی کرمانشاه (قدمت: حدود ۱۰۰ سال)

تکیه بیگلر بیگی کرمانشاه یکی از آثار ملی مهم ایران است که در آن موزه پارینه سنگی زاگرس و موزه خط و کتابت نیز افزوده شده است. این بنا در بافت تاریخی کرمانشاه واقع شده و قدمتش به دوره قاجار بازمی‌گردد. به همین دلیل، تکیه بیگلر بیگی ترکیبی از معماری دوره زندیه و قاجاری را به نمایش می‌گذارد.

این بنا به دلیل قدمت، معماری و تزئینات آینه‌کاری ارزش زیادی دارد. در طی بازدید از تکیه بیگلر می‌توانید قاب عکس‌هایی از بانی‌ها تکیه و افراد سرشناس شهر مشاهده کنید.

آدرس: استان کرمانشاه، کرمانشاه، خیابان مدرس، روبه‌روی مسجد جامع

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۴:۰۰

زندان اسکندر یزد (قدمت: حدود ۸۰۰ سال)

زندان اسکندر که با نام مدرسه ضیاییه نیز شناخته می‌شود، جزء بناهای تاریخی مهم ایران است. زندان اسکندر یزد در واقع یک بنای خشتی با گنبدی بزرگ در دل بافت تاریخی شهر است. این بنای باشکوه در قرن هفتم توسط شخصی به نام ضیاء‌الدین حسی رضی ساخته شد. جالب است بدانید که پروسه ساخت زندان اسکندر ۷۴ سال طول کشید.

برخی از افراد معتقدند این زندان بعد از حمله اسکندر مقدونی ساخته شده و بعدها به مدرسه علمیه تغییر کاربری داده است. این بنا سال‌ها به عنوان مرکز علمی و مذهبی فعالیت کرده و افراد زیادی در آن به تحصیل پرداختند. معماری مدرسه ضیاییه به صورت ساده طراحی شده و هیچگونه تزئینات و کاشی‌کاری در آن وجود ندارد.

در ساخت این بنا از خشت خام استفاده شده که همین مسئله سبب ساده به نظر رسیدن آن شده است.

آدرس: یزد، فهادان، خیابان رختشور خانه

شماره تلفن: ۰۳۵۳۶۳۰۱۷۶۰

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۸:۳۰۰

خانه عباسیان کاشان (قدمت: حدود ۲۰۰ سال)

از برجسته‌ترین آثار معماری ایرانی می‌توان به خانه عباسیان کاشان اشاره داشت. این خانه در محله سلطان امیر احمد کاشان واقع شده و زیبایی وصف نشدنی دارد. به طوری که خانه عباسیان برای سریال‌های متعددی مثل: مسافر ری، ملاصدرا، جابر بن حیان و خانه‌ای در تاریکی مورد استفاده قرار گرفت.

جذابیت‌های این عمارت شامل: ساختار خاص، اتاق‌های تو در تو، گچ‌بری‌های پرنقش‌و‌نگار، نرده‌های سنگی حجاری شده و … می‌شود. در حقیقت خانه عباسیان نمونه‌ای از تلاقی انواع هنرهای ایرانی است. جالب است بدانید که قدمت خانه عباسیان به دوره قاجار بازمی‌گردد و به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، نامزد دریافت جایزه زیباترین معماری ایران شد.

آدرس: استان اصفهان، کاشان، خیابان علوی، کوی سلطان امیراحمد

شماره تلفن: ۰۳۱۵۵۲۴۵۷۶۴

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰

سی و سه پل اصفهان (قدمت: ۴۳۵ سال)

سی و سه پل اصفهان که با نام پل الله وردی خان نیز شناخته می‌شود، یکی از یازده پل ساخته شده بر روی زاینده رود است. این پل قوسی سنگی دو طبقه حدود ۳۰۰ متر بوده و به دلیل معماری خاص و موقعیتش شهرت زیاده پیدا کرده است. پروسه ساخت سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری، در زمان حکومت شاه عباس آغاز شد و در سال ۱۱۰۱ هجری قمری به پایان رسید.

در حال حاضر این پل مرکز تفریحات شبانه گردشگران ایرانی و خارجی است. در دوران صفویه نیز ارامنه جشن‌های خاصی را در کنار سی و سه پل برگزار می‌کردند.

آدرس: اصفهان، میدان انقلاب، سی و سه پل

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

نهر دستکند داریون (قدمت حدود ۲۵۰۰سال)

یکی از جاذبه‌های تاریخی و مهندسی شوشتر، نهر دستکند داریون نام دارد. این جاذبه عظمت تمدن ایران و توانمندی‌های مهندسان آن دوره در مدیریت منابع آبی را به رخ جهانیان می‌کشد. نهر داریون در واقع نام رودی دستکند بوده که به دستور داریوش هخامنشی از رودخانه شطیط یا چهاردانگه منشعب شده است. همانطور که اشاره شد، قدمت نهر دستکند داریون به زمان حکومت هخامنشیان باز می‌گردد.

این سامانه آبی در دوره حکومت داریوش اول اهمیت زیادی داشت و همچنان به عنوان شاهکارهای آبیاری و مهندسی تاریخ ایران معرفی می‌شود. نهر دستکند داریون برای آبرسانی به دشت میاناب و تامین آب بافت تاریخی شوشتر با دست خالی، به همراه ابزارهای اولیه ساده آن دوره کنده شده است.

این نهر در بخش شمالی قلعه سلاسل، در دل صخره‌های ساحل رود کارون کنده شده است. کاربردهای نهرداریون شامل: استفاده از آن به عنوان یک مانع غیرقابل نفوذ، تامین آب مورد نیاز ساکنین قلعه و آبیاری دشت میاناب می‌شود.

آدرس: شوشتر، کندال، خیابان آزادگان، جاده باغات

شماره تلفن: ۳۶۲۱۸۹۲۲-۰۶۱

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۲:۰۰، ۱۵:۰۰ تا ۲۱:۰۰

ارگ گوگد گلپایگان (قدمت: حدود ۴۰۰ سال)

ارگ گوگد گلپایگان در واقع دومین سازه خشتی آجری بزرگ ایران است که قدمت آن به بیش از ۴۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. امروزه کاربری این بنا تغییر کرده و به عنوان هتل مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارگ گوگد در سال‌های اخیر مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. هر قسمت از این بنا نمایانگر تاریخ و معماری ایرانی است.

ارگ گوگد به دلیل معماری و ویژگی‌های منحصربه‌فرد در سال ۱۳۷۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: استان اصفهان، شهرستان گلپایگان، شهر گوگد، خیابان آیت‌الله گلپایگانی

شماره تلفن: ۰۳۱۵۷۳۳۰۰۹۵

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۲:۳۰

مسجد جامع دلگشا بندرعباس (قدمت: ۲۶۴ سال)

مسجد جامع دلگشا با قدمت بیش از ۲۵۰ سال، از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی ایران است. ظرفیت این مسجد ۶۰۰۰ نفر بوده و دارای دو طبقه، یک مناره، ۴ ایوان، صحن و ۱۲ ستون است. مسجد جامع دلگشا بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. از ویژگی‌های مسجد جامع دلگشا می‌توان به معماری زیبا و باشکوه، فضای معنوی و آرام‌بخش آن اشاره داشت.

این مسجد در امتداد ساحل قرار گرفته و پذیرای تمام گردشگران از سراسر دنیا است. مسجد جامع دلگشا در نزدیکی حرم امام‌زاده محمدتقی واقع شده است. به همین دلیل این مسجد با نام مسجد امام‌زاده شهرت پیدا کرده است. مسجد جامع دلگشا از مساجد اهل سنت است و هر هفته در آن نماز جماعت اهل سنت برگزار می‌شود.

آدرس: بندرعباس، طالقانی، تقاطع سید قطب-دلگشا، مسجد جامع اهل سنت (محله‌ی مرکز شهر)

شماره تلفن: ۹۸۷۶۳۲۲۲۲۷۷۰+

مدرسه دارالفنون (قدمت: ۱۷۴ سال)

مدرسه دارالفنون در حقیقت اولین بنیاد آموزش نوین ایران است. این مدرسه در سال ۱۲۳۰ هجری به دستور وزیر مشهور ناصرالدین شاه، امیرکبیر ساخته شد. امیرکبیر به ارتقای سطح دانش و آگاهی مردم کشور اهمیت زیادی می‌داد. لذا مخالفین امیرکبیر، قبل از اینکه موفق به پیاده‌سازی تمام افکار خود شود، به قتل رسید.

تاسیس مدرسه دارالفنون یکی از مهم‌ترین اقدامات امیرکبیر در زمینه علم و آگاهی و ارتقاء سطح فرهنگی ایرانیان بود. البته وی علاوه بر تاسیس مدرسه دارالفنون خدمات دیگری نظیر: انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه، رسیدگی به وضع مالی، جلوگیری از رشوه‌خواری، حذف القاب و عناوین نیز انجام داده است.

از رشته‌ها و شاخه‌های آموزشی مدرسه دارالفنون می‌توان به پیاده‌نظام، سواره‌نظام، توپخانه، مهندسی، پزشکی، داروسازی، زبان فرانسه، علوم طبیعی، ریاضی، زبان انگلیسی و روسی، نقاشی و موسیقی اشاره داشت.

آدرس: استان تهران، تهران، میدان امام خمینی(توپخانه)، خیابان ناصرخسرو، پلاک ۲۶۶

شماره تلفن: ۰۲۱۳۳۱۱۳۷۸۲

ساعت کاری: روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۶:۰۰

خانه مردم شناسی بومیان کیش (قدمت: ۲۰۰ سال)

خانه مردم‌شناسی بومیان کیش در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های کیش به نام سفین واقع شده است. اگر از آشنایی با سبک زندگی، فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی کیش لذت می‌برید، بازدید از این خانه را از دست ندهید. خانه مردم‌شناسی بومیان کیش متشکل از بخش‌های مختلفی همچون چندول، مصیف، بیت‌العود، بیت‌الافروخ، بخار، الفرشه، مطبخ، سیم، زریبه و … است.

پیشینه و قدمت این بنا به حدود ۲۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. زمانی که به خانه مردم شناسی بومیان کیش وارد می‌شوید، حال‌وهوای زندگی‌های قدیم را احساس خواهید کرد. برای خرید بلیط خانه مردم شناسی بومیان کیش کافیست از طریق لینک داده شده اقدام کنید.

آدرس: جزیره کیش، جاسک، میدان جاسک، خیابان بهشت، خیابان سفین قدیم

شماره تلفن: ۰۷۶۴۴۴۳۲۸۴۴

ساعت کاری: همه روزه از ساعت ۱۵:۰۰ تا ۲۱:۰۰

معبد میلیونا خورهه اراک (قدمت: ۲۲۰۰ سال)

معبد میلیونا خورهه یا معبد خورهه جزء آثار دیدنی و مهم اراک است. البته این معبد در مقایسه با سایر آثار تاریخی ایران، شهرت زیادی ندارد. به همین دلیل بسیاری از افراد حتی نام معبد میلیونا خورهه نشنیده‌اند. قدمت این بنا به دوره پادشاهی اشکانیان بازمی‌گردد. زمانی که به منطقه محلات می‌رسید، دو ستون سنگی بلند، به ارتفاع ۸ متر مشاهده خواهید کرد.

در ساخت سرستون‌های معبد میلیونا خورهه از سبک معماری یونانی، بدون به‌کار بردن ملات الهام گرفته شده است. اگر به آثار باستانی و تاریخ کهن ایران علاقه‌مند هستید، معبد میلیونا خورهه گزینه جذابی برای شما خواهد بود. این معبد در دشت خورهه واقع شده و از ارزش تاریخی بالایی برخوردار است.

آدرس: شهرستان محلات،جاده آب گرم محلات

ساعت کاری: امکان بازدید در تمام روزهای هفته، بدون محدودیت زمانی

کنیسه حییم تهران (قدمت: ۱۱۲ سال) 

کنیسه حییم در واقع اولین نیایشگاه کلیمیان است که در بیرون عودلاجان، محله اصلی یهودیان ساخته شد. ساختمان اصلی نزدیک به یک متر بالاتر از زمین ساخته شده، زیرا آن‌ها می‌خواستند راه رسیدن به خدا را تمثیل کنند. در ورودی سالن جمله «این دروازه خداوند است؛ تنها عادلان به آن داخل خواهند شد»، به خط عبری نوشته شده است.

البته در حال حاضر کنیسه حییم به عنوان موزه کلیمیان ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد که جزو معروف‌ترین مکان های مذهبی تهران است. با وارد شدن به خیابان سی تیر، کوچه سیمی با درب آهنی آبی رنگ بزرگی رو‌به‌رو می‌شوید که با زبان فارسی روی آن کنیسه حییم نوشته شده است. حیاط این بنا بسیار بزرگ بوده و دارای حوض و درختان سربه‌فلک کشیده است.

عمارت کهنه‌ کنیسه، حوض و درختان پیر، حس‎و‌حال خانه‌های قدیمی را تداعی می‌کند.

آدرس: تهران، خیابان سی تیر، کوچه سیمی، پلاک ۱۲

شماره تلفن: ۰۹۱۲۱۲۲۵۱۴۱

ساعت کاری: جمعه ها به صورت ۲۴ ساعته

بازار تاریخی اراک (قدمت: ۱۷۶ سال)

بازار اراک از آخرین آثار معماری ایرانی و محل‌های تجاری و پررونق شهر اراک است. این بازار دارای طاق‌هایی بلند و دیوارهای مرتفعی است و در بین مردم با نام بازار سرپوشیده شناخته می‌شود. طول دیوارهای بازار تاریخی اراک حدودا ۷ متر بوده و واحدهای تجاری متعددی در آن وجود دارد. به همین دلیل این بازار یک مکان ایده‌آل برای خریداری انواع مایحتاج، اجناس لوکس، زیورآلات و سوغاتی است.

در گذشته بازارها در کنار امکانات تجاری، دارای مجموعه امکاناتی همچون مسجد، بارانداز، کاروانسرا، آب‌انبار، سقاخانه، حمام و … بوده‌اند. بازار تاریخی اراک نیز از این قاعده مستثنا نیست. البته بسیاری از امکانات این بازار در گذشته تخریب و ویران شده است. ولی مسجد، سقاخانه و بارانداز بازار تاریخی اراک همچنان باقی مانده است.

آدرس:استان مرکزی، اراک، خیابان امام

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۷:۳۰ تا ساعت ۲۱:۰۰

آرامستان ظهیرالدوله تهران (قدمت: ۱۰۰ سال)

آرامستان ظهیرالدوله از جمله مکان‌هایی است که بسیاری از چهره‌های سرشناس ایرانی در آن به خاک سپرده شده‌اند. قدمت این آرامستان به دوره قاجار بازمی‌گردد. از بدو ورود به آرامستان ظهیرالدوله می‌توانید درختان درهم تنیده شده کهن ببینید و از هوای پاک آن استفاده کنید.

در سمت راست آرامستان بین ۲۰ تا ۳۰ قبر با فامیل افخمی قرار گرفته که سنگ قبرهای آن‌ها بسیار زیبا و هنرمندانه تراشیده شده است. دور تا دور حیاط این ملک تعدادی اتاق وجود دارد که در گذشته آن‌ها برای پذیرایی از مهمانان این گورستان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. البته در حال حاضر درب این اتاق‌ها بسته بوده و امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد. اگر به بازدید از مکان های تاریخی تهران علاقه دارید، آرامستان ظهیرالدوله را از دست ندهید.

آدرس:تهران، میدان قدس، خیابان دربند، خیابان ظهیرالدوله

ساعت کاری: ساعات بازدید برای خانم‌ها از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۲:۰۰ و برای آقایان از ساعت ۱۳:۰۰ تا ۱۵:۰۰

قلعه صلصال تالش (قدمت: بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سال)

قلعه صلصال تالش از قلعه های باستانی و ارزشمند استان گیلان است که قدمت آن بین ۱۰ تا ۱۵ قرن پیش بازمی‌گردد. برای بازدید از قلعه باید تعداد پله زیادی را به سمت بالا طی کنید. قلعه صلصال تالش در ۱ کیلومتری لیسار، بر فراز کوهی زیبا قرار گرفته است. جالب است بدانید که بنای اولیه قلعه مربوط به دوره ساسانیان و پیش از اسلام بوده و دوران اوج استفاده از آن در دوره اسماعلیه بود.

آخرین بازسازی و مرمت قلعه صلصال در اوایل دوره صفوی صورت گرفته است. این قلعه از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده است. قسمت داخلی قلعه شامل: قلعه، اقامتگاه فرمانروای آن دوره، آب انبار، جایگاه نگهبانی، سرویس‌های بهداشتی، شبکه آب‌رسانی و درگاه اصلی آن می‌شود. بخش خارجی قلعه محوطه نسبتا بزرگی بوده که برای ساخت آن از سنگ‌های رودخانه‌ای استفاده شده است.

آدرس: گیلان، لیسار، در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر تالش و مرکز لیسار (روستای قلعه دوش)، ۱۰۰۰ متری جاده تالش به آستارا

ساعت کاری: تمام روزهای هفته، بدون محدودیت زمانی

کاخ هشت بهشت اصفهان (قدمت: ۳۶۶ سال)

از دیگر شاهکارهای ماندگار معماری صفوی می‌توان به کاخ هشت بهشت اصفهان اشاره داشت. این کاخ باشکوه در سال ۱۰۸۰ هجری قمری، به ستور شاه سلیمان صفوی در باغ بزرگ و سرسبزی ساخته شد. کاخ هشت بهشت دو طبقه دارد و به دلیل تزئینات خاص، به عنوان شاهکاری برجسته از هنر ایرانی اسلامی شناخته می‌شود.

یکی از ویژگی‌های جالب کاخ هشت بهشت، طرح و ساختار هشت ضلعی آن است که چهار نمای متفاوت و منحصربه‌فرد را در اختیار ما می‌گذارد. نمای بیرونی کاخ با هنرهایی همچون کاشی‌کاری، گچ‌بری، نقاشی‌های زیبا و خاص تزئین شده است. نمای داخلی کاخ نیز با نقوش برجسته و هنری، فضای فوق‌العاده زیبایی را ایجاد کرده است.

آدرس: استان اصفهان، شهر اصفهان، خیابان باغ گلدسته، پارک شهید رجایی، کاخ هشت بهشت

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

عالی قاپو اصفهان (قدمت:۳۹۲ سال)

از زیباترین آثار باستانی ایران می‌توان به کاخ عالی قاپو اصفهان اشاره داشت. قدمت این کاخ به دوره حکومت صفویان بازمی‌گردد. عمارت عالی قاپو در ضلع غربی میدان نقش جهان، مقابل مسجد شیخ لطف الله واقع شده است. در گذشته این کاخ با نام‌های «دولتخانه مبارکه نقش جهان» و «قصر دولتخانه» نیز شناخته می‌شد.

مساحت کاخ عالی قاپو ۱۸۰۰ متر مربع بوده و دارای ۶ طبقه و ۳۸ متر ارتفاع است. این کاخ در دوره خود نمادی از قدرت حکومت بود. معماری زیبا و باشکوه کاخ عالی قاپو شهرت جهانی پیدا کرده است. به طوری که سالانه گردشگران ایرانی و خارجی زیادی برای بازدید از آن راهی شهر اصفهان می‌شوند.

مهم‌ترین بخش‌های کاخ عالی قاپو شامل: سر در ورودی کاخ، تالارهای مجلل، تالار موسیقی در بالاترین طبقه و آثار هنری برجسته در نقاط مختلف عمارت عالی می‌شود.

آدرس: استان اصفهان، اصفهان، خیابان استانداری، خیابان سپه، میدان نقش جهان، ضلع غربی میدان

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

بیشاپور (قدمت: ۱۷۵۹ سال)

بدون شک شهر باستانی بیشاپور جزء شگفتی‌های معماری تاریخ ایران است. در این منطقه باستانی، شهرسازی به صورت منحصربه‌فرد انجام شده است. البته در حال حاضر تنها ویرانه‌های آن را می‌توانید در جنوب غربی استان فارس مشاهده کنید. شهر بیشاپور به دستور شاپور اول، پادشاه ساسانی، در قرن سوم میلادی ساخته شد.

این شهر از نظر موقعیت استراتژیک، در نزدیکی مسیر تجاری بین ایران و بین‌النهرین واقع شده بود. به همین دلیل شهر بیشاپور در دوره امپراتوری ساسانی به عنوان مرکز تجاری و سیاسی مورد استفاده قرار می‌گرفت. دلیل شهرت بیشاپور، نوع شهرسازی و معماری بی‌نظیر بناهای آن بود. در بدو به این شهر، نقش برجسته‌های روی دیوار کاخ‌های این شهر شما را شگفت‌زده خواهد کرد.

آدرس: شهرستان کازرون، جاده کازرون

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۷:۰۰ تا ۱۹:۰۰

بندر سیراف بوشهر (قدمت: بیش از ۲۵۰۰ سال)

با بررسی اسم جاهای تاریخی ایران به نام بندر سیراف می‌رسیم. بندر سیراف مهمترین، بزرگترین و پررونق‌ترین بندر تجاری ایران در چند دوره ساسانی و اسلامی (به خصوص قرن سوم و چهارم هجری) بوده است. این بندر با سایر بنادر خلیج فارس و مراکز تجاری همچون عمان، هند، چین و آفریقای شرقی روابط تجاری زیادی داشت.

بندر سیراف بین دریا و کوه واقع شده و تنها یک خیابان دارد. در این بندر جاهای دیدنی مختلفی نظیر: گورستان صخره‌ای سیراف، موزه باستان‌شناسی بندر سیراف و عمارت شیخ جبار نصوری وجود دارد که در صورت تمایل می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید.

آدرس: استان بوشهر، شهرستان کنگان، بندر سیراف

ساعت کاری: در تمام روزهای هفته، بدون محدودیت زمانی

کلیسای وانک اصفهان (قدمت: ۱۱۹ سال)

کلیسای وانک اصفهان یا کلیسای آمنا پرکیچ از قدیمی‌ترین و زیباترین کلیساهای ایران است. قدمت این کلیسای تاریخی به سال ۱۶۰۶ میلادی بازمی‌گردد. از ویژگی‌های کلیسای وانک می‌توان به معماری ظریف و باشکوه، نقش و نگارهای رنگارنگ و منحصربه‌فرد، تندیس‌های زیبا، تابلوها و نقاشی‌های تاریخی اشاره داشت.

در حیاط و محوطه این کلیسا، پیکر بعضی از بزرگان ارمنی به خاک سپرده شده است. کلیسای وانک در طی سالیان سال، سیر تکاملی داشته است. با اضافه شدن بخش‌های مختلف به محوطه و ساختمان کلیسا، بر اهمیت آن افزوده شده است. کلیسای وانک در بین ارامنه اصفهان جایگاه ویژه‌ای دارد. این کلیسا نه تنها در ایران، بلکه در تمام دنیا شهرت زیادی دارد.

با بازدید از کلیسای وانک می توانید غرق تماشای زیبایی‌های بخش‌های مختلف آن شوید و لذت ببرید.

آدرس: استان اصفهان، اصفهان، محله جلفا، خیابان نظر شرقی، کوچه کلیسای وانک

شماره تلفن: ۳۶۲۴۳۴۷۱-۰۳۱

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳:۳۰، ۱۶:۰۰ تا ۱۸:۳۰

هفت تپه خوزستان (قدمت: حدود ۳۵۰۰ سال)

هفت تپه خوزستان از دیگر آثار تاریخی ایران است. این تپه‌ها در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش واقع شده‌اند. در طی عملیات راهسازی شرکت نیشکر هفت تپه، بقایای طاقی آجری به همراه بخشی از یک دیوار خشتی نمایان شد. پس از این اتفاق عملیات حفاری توسط باستان‌شناسان ایرانی در منطقه هفت تپه آغاز شد.

مرحله اول این حفاری در سال ۱۳۴۴ آغاز و در سال ۱۳۵۷ پایان یافت. در طی این عملیات آثار تاریخی متعددی کشف شد. به همین دلیل مسئولین تصمیم به تاسیس موزه‌ای در این محوطه باستانی گرفتند. در نهایت، سال ۱۳۵۲ موزه هفت تپه برای نگهداری از اشیاء مکشوف فعالیت خود را آغاز کرد.

آدرس:  استان خوزستان، ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی شوش

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۶:۰۰

پل خشتی لنگرود (قدمت: حدود ۵۰۰ سال)

پل خشتی لنگرود جزء بناهای تاریخی مهم ایران است که بسیاری از افراد آن را به عنوان نماد لنگرود می‌شناسند. این پل زیبا بر روی رودخانه لنگرود، در مسیر راه قدیمی لاهیجان به لنگرود ساخته شده است. پل خشتی ۲ تا از محله‌های بزرگ شهر لنگرود، «فشکالی محله» و «راه پشته» را به یکدیگر وصل می‌کند.

این پل به دستور حاجی آقا بزرگ منجم‌باشی توسط فردی به نام حاجی آقا پرد ساخته شده و قدمت آن به دوران سلطنت فتحعلی شاه بازمی‌گردد. مصالح به کار رفته در ساخت پل شامل: خشت و آجر می‌شود. پل خشتی در گویش گیلکی لنگرودی با نام‌های خَشته‌پٌل و خَشته‌پورد شناخته می‌شود.

آدرس: گیلان، لنگرود

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

بازار بزرگ سمنان (قدمت: حدود ۱۸۰ سال)

از گذشته تا به اکنون بازارها نقش مهمی در اقتصاد کشور و رفع نیازهای مردم داشته‌اند. بازار بزرگ سمنان نیز از بازارهای مهم و موثر در رونق اقتصادی و توسعه منطقه است. قدمت این بازار تاریخی به زمان قاجاریه، یعنی حدود ۱۸۰ سال پیش بازمی‌گردد و مشابه با بازارهای سنتی دارای راسته‌ها و دالان‌های تو در تویی است.

بازار بزرگ سمنان به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد و معماری خاص خود، در لیست فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در نگاه اول، این بازار دارای ساختار ساده، بدون گچ‌کاری و تزئینات خاص است. ولی همین سادگی جذابیت آن را در بین گردشگران بیشتر کرده است.

آدرس: سمنان، سمنان، خیابان امام، خیابان شهدا

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۳:۰۰

گورستان تاریخی هفتاد ملا زاهدان (قدمت: حدود ۷۰۰ سال)

در مورد مکان های تاریخی ایران افسانه‌ها و داستان‌های مختلفی وجود دارد. گورستان تاریخی هفتاد ملا زاهدان نیز از این قاعده مستثنا نیست. این گورستان در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی زاهدان، شهرستان میرجاوه، در دل صخره‌ها واقع شده است. قبرها در گورستان تاریخی هفتاد ملا شبیه به مقبره‌های کوچک سنگی سپید رنگ هستند و شباهت زیادی به سبک مقبره کوروش، پادشاه بزرگ دوره حکومت هخامنشی دارند.

این گورستان به دلیل ظاهر و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است. قدمت گورستان هفتاد ملا به دوران پس از اسلام در ایران بازمی‌گردد. این گورستان رمزآلود درون یک غار قرار گرفته است. به همین دلیل از آسیب‌های احتمالی حفظ شده و هنوز هم پابرجا است.

آدرس: استان سیستان و بلوچستان، شهرستان زاهدان، بخش میرجاوه، دهستان تمین و در ۱۵۰ متری جنوب روستای روپس

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

منارجنبان (قدمت: ۷۰۰ سال)

منارجنبان یکی از چند جای تاریخی در ایران است که هر ساله گردشگران ایرانی و خارجی زیادی برای بازدید از آن راهی اصفهان می‌شوند. منارجنبان در واقع یک سازه ساختمانی با دو مناره متحرک است. مهم‌ترین و جالب‌ترین ویژگی این سازه، تکان خوردن همزمان مناره‌ها است. به این صورت که با تکان دادن یک مناره، مناره دیگر نیز شروع به تکان خوردن می‌کند.

بسیاری از صاحب نظران در حوزه معماری، توجه زیادی به سازه منارجنبان دارند و معتقدند این بنا یک شاهکار معماری است. قدمت بنای منارجنبان اصفهان به دوره ایلخانی و ساخت مناره‌ها و تزئینات ظاهری به دوره صفوی بازمی‌گردد. در مورد سازنده یا سازندگان اصلی این سارزه اطلاعاتی در دسترس نیست. لذا مورخین با بررسی بخش‌های مختلف، قدمت ساخت هر یک از اجزاء را تخمین می‌زنند.

آدرس: ۶ کیلومتری غرب شهر اصفهان، مسیر اصفهان به نجف آباد، محله کارلادان، خیابان آتشگاه

شماره تلفن: ۰۳۱۳۷۷۱۶۰۶۶

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۶:۳۰

کاخ باستانی اردشیر (قدمت: بیش از ۱۸۰۰ سال)

کاخ باستانی اردشیر بابکان در شهرستان فیروز آباد فارس واقع شده است. این شهر جزء مناطق مهم عشایری کشور بوده که به دلیل داشتن آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند مشهور شده است. کاخ باستانی اردشیر بابکان نیز از آثار تاریخی به جا مانده از دوران حکومت ساسانیان است. این کاخ به دلیل ساختار منحصربه فرد و معماری خاص خود مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی قرار گرفته است.

کاخ باستانی اردشیر در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار تاریخی ایران و اخیرا در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این بنا از سه قسمت مختلف «یک حیاط با دو ایوان و تالارهای مجاورش، یک ایوان مرتفع و سه تالار تو در توی گنبد» تشکیل شده است.

آدرس: فارس، شهرستان فیروز آباد، جاده کوار – فیروزآباد

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰

کاخ باستانی داریوش (قدمت: ۲۵۴۰ سال)

کاخ باستانی داریوش از باشکوه‌ترین و زیباترین بناهای تاریخی ایران است. این بنا در دوره هخامنشیان، به دستور داریوش بزرگ ساخته شد. با بازدید از کاخ باستانی داریوش می‌توانید هنر و معماری اصیل ایرانی را به وضوح مشاهده کنید. جزئیات نقوش موجود بر روی دیوارها و ستون‌های سنگی کاخ قطعا شما را شگفت‌زده خواهد کرد.

البته بخش بزرگی از بقایای کاخ باستانی داریوش به موزه‌های خارج از ایران منتقل شده است. باستان شناسان معتقدند که قدمت این کاخ به سال‌های ۵۱۵ تا ۵۲۱ پیش از میلاد بازمی‌گردد. جالب است بدانید که کاخ باستانی داریوش در واقع بر روی بقایای تمدن عیلامی‌ها (از اولین تمدن‌های شناخته شده جهان) ساخته شده است.

این کاخ به عنوان کاخ زمستانی پادشاهان هخامنشی مورد استفاده قرار می‌گرفت. بخش‌های مختلف کاخ داریوش شامل: تالار بار عام، حرم‌سرا، دروازه و کاخ پذیرایی و سه حیاط مرکزی می‌شود.

آدرس: استان خوزستان، شوش، بلوار امام خمینی، جنب قلعه‌ شوش

ساعت کاری: در ۶ ماه اول سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰، در نیمه دوم سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰

مسجد جامع دزک (قدمت: حدود ۱۰۰ سال)

مسجد جامع دزک یکی از مهمترین آثار تاریخی و فرهنگی ایران است که قدمت آن به دوره قاجاریه بازمی‌گردد. جالب است بدانید که این مسجد تا پیش از سال ۱۳۰۷ تنها مسجد سراوان بوده که افراد از مناطق مختلف برای خواندن نماز جمعه به آن جا می‌آمدند. بر اساس روایت‌های تاریخی مختلف، مسجد جامع دزک توسط فردی به نام شرویس ساخته شده است.

ولی برخی از افراد معتقدند این مسجد توسط بابا حاجی دزکی و فرزند وی، شیخ اویس ساخته شده است. مسجد دزک به سبک خراسانی بنا شده و نقشه آن مشابه با مسجدهای جامع فهرج و تاریخانه دامغان (بناهای مربوط به قرن‌های اولیه) است. به این صورت که حیاط ساختمان با استفاده از رواق‌های سرپوشیده احاطه شده و شبستان‌های زمستانی و تابستانی دو چله خانه، کتابخانه و حجره آن را تشکیل می‌دادند.

آدرس: سیستان و بلوچستان، شهرستان سراوان، جمهوری دزک، مسجد جامع دزک

قلعه تاریخی تیس (قدمت: ۲۵۰۰ سال)

قلعه تاریخی تیس که با نام قلعه پرتغالی‌ها نیز شناخته می‌شود، از معروف ترین مکان های تاریخی ایران به حساب می‌آید. قدمت این قلعه تاریخی به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل، یعنی دوره حکومت شاه سلیمان صفوی بازمی‌گردد. قلعه تیس در دهانه خلیج چابهار، بر روی تپه‌ای مشرف به جاده چابهار تیس قرار گرفته است.

مصالح به کار رفته در ساخت این بنا شامل: آجر، سنگ و گچ می‌شود. درب ورودی قلعه تیس در بخش شرقی قرار دارد و از ویژگی‌های معماری آن می‌توان به هشتی بزرگ با اتاق‌های بسیار و ایوان‌های خصوصی اشاره داشت. هشتی مشابه کاروانسراهای شاه عباسی است که در دوره حکومت شاه سلیمان صفوی ساخته شده‌اند.

آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ده کیلومتری چابهار

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

غارهای بان مسیتی (قدمت: بیش از ۲۵۰۰ سال)

در میان آثار باستانی شهرهای ایران، غارهای بان مسیتی یا همان غارهای سه گانه تیس خودنمایی می‌کنند. این غارها در استان سیستان و بلوچستان، شهرستان چابهار، ۵ کیلومتری شمال غربی روستای تیس، در دامنه کوه شهباز واقع شده‌اند. برخی از مورخین معتقدند غارهای بان مسیتی محل سکونت زرتشتیان بوده‌اند.

با وجود تلاش کارشناسان و باستان‌شناسان، هنوز هم رازهای این غارها در پرده‌ای از ابهام قرار دارند. در حالت کلی، غارها در طول زمان محل اسکان اقوام یک‌جانشین یا توقف احشام در زمان کوچ‌نشینی بوده است. این غارهای آهکی بر اثر فرسایش و عوامل این چنینی دچار شکستگی و ترک‌هایی در پوسته داخلی خود می‌شوند.

لذا زمین شناسان با شمارش خطوط به وجود آمده می‌توانند قدمت غار را تخمین بزنند. هنوز هم غارهای بان مسیتی محلی برای داستان‌ها و افسانه‌های مردم محلی منطقه است.

آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۱۰ کیلومتری شمال غربی چابهار، روستای تیس

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

الموت قزوین (قدمت: بیش از ۱۲۰۰ سال)

قدیمی ترین آثار باستانی ایران را می‌توانید در منطقه‌ای به نام اَلَموت، در شمال شرقی شهرستان قزوین مشاهده کنید. این منطقه متشکل از دو بخش الموت شرقی و الموت غربی بوده و در میان رشته کوه‌های البرز، در جنوب مازندران و گیلان واقع شده‌اند. دلیل اصلی شهرت الموت قزوین، وجود دو دژ الموت و لمبسر است.

در تاریخ ایران، نام الموت با فرقه اسماعیلیه و حسن صباح آمیخته شده است. برخی از مورخین معتقدند قلعه الموت یا دژ الموت به مدت ۳۵ سال محل زندگی حسن صباح بوده است. بر اساس اسناد و مدارک تاریخی و همچنین کاوش‌های صورت گرفته شده، این قلعه در گذشته به عنوان زندان و محل زندگی افرادی با مرتبه اجتماعی خاص مورد استفاده قرار می‌گرفت.

آدرس: استان قزوین، معلم کلایه، شمال شرق روستای گازرخان

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

باغ شاهزاده ماهان کرمان (قدمت: حدود ۱۲۵ سال)

از مکان های تاریخی و گردشگری ایران می‌توان به باغ شاهزاده ماهان کرمان اشاره داشت. این باغ زیبا که با نام باغ شازده ماهان نیز شهرت دارد، در فهرست آثار ملی ایران و میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. بدون شک، باغ‌گردی و تماشای مناظر بی‌نظیر آن می‌تواند تجربه‌ای دلپذیر و لذت‌بخش باشد.

باغ شاهزاده ماهان در ۲ کیلومتری شهر ماهان، در نزدیکی کرمان واقع شده است. قدمت این باغ تاریخی و سرسبز به دوره قاجار بازمی‌گردد. با توجه اسناد و مدارک تاریخی موجود، باغ شاهزاده ماهان به دستور محمدحسن خان، سردار ایروانی و حاکم وقت کرمان ساخته شده است. سپس در زمان حکومت حاکم بعدی، بین سال‌های ۱۲۹۸ تا ۱۳۰۹ هجری قمری بناهایی به این باغ اضافه شد.

آدرس: استان کرمان، ۳۵ کیلومتری کرمان و ۶ کیلومتری شهر ماهان

شماره تلفن: ۰۳۴۳۳۷۷۲۱۰۳

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

طاق بستان (قدمت: بیش از ۱۸۰۰ سال)

طاق بستان یکی از آثار تاریخی ایران است که قدمت آن به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. طاق بستان نه تنها در میان گردشگران ایرانی، بلکه در میان گردشگران خارجی نیز شهرت دارد. این محل در گذشته دارای آب‌وهوای مطبوع و طبیعتی زیبا بوده است. به همین دلیل شاهان ساسانی برای تفریح و شکار به این محل می‌آمدند.

این نظریه براساس نقش‌های حجاری شده قابل استناد است. پادشاهان در طول تاریخ با استفاده از هنر می‌توانستند شکوه و عظمت خود را به نمایش گذاشته و جاودانه سازند. حجاری بر روی صخره‌ها و کوه‌ها و ایجاد نقش برجسته‌هایی از وقایع و رویدادهای مهم نیز از روش‌های نمایش قدرت و بزرگی پادشاهان بوده است.

آدرس:شمال غربی شهر کرمانشاه

شماره تلفن: ۰۸۳۳۸۳۸۰۰۴۵

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

گنبد کاووس (قدمت: بیش از ۱۰۰۰ سال)

گنبد کاووس یا «گنبد قابوس» یکی از مکان های زیبا و تاریخی ایران است. این شهر به دلیل وجود بلندترین برج آجری دنیا «برج قابوس» شهرت زیادی پیدا کرده است. گنبد کاووس در دامنه ارتفاعات رشته کوه البرز واقع شده و به دلیل جلگه‌ای بودن منطقه دارای آب‌وهوای معتدل و مرطوب است. در محل کنونی شهر گنبد کاووس، در گذشته شهری به نام هیرکان و سپس گرگان «جرجان» وجود داشت.

این شهر به دلیل نزدیکی با جاده ابریشم از نظر بازرگانی اهمیت ویژه‌ای داشت. سپس در دوران رضاشاه پهلوی، کنار خرابه‌های گرگان باستان شهر جدید و مدرنی به نام گنبد کاووس شکل گرفت. گنبد کاووس در کنار آثار باستانی، به دلیل تنوع اقلیمی خود شهری رنگارنگ، با جاذبه‌های طبیعی بسیار است.

آدرس: گنبدکاوس، امام خمینی جنوبی، دوازدهم دی غربی، بین ۴ و مختوم

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

تکیه معاون الملک کرمانشاه (قدمت: ۱۲۴ سال)

در میان آثار تاریخی معروف ایران نام تکیه معاون الملک کرمانشاه نیز به چشم می‌خورد. این بنا به دلیل معماری خاص و تزئینات زیبا، به عنوان نمادی از هنر و فرهنگ ایران زمین شناخته می‌شود. تکیه معاون الملک در بین مردم محلی با نام آبشوران شهرت دارد. قدمت این بنا به بیش از ۱۲۰ سال قبل، یعنی دوره قاجار بازمی‌گردد.

متاسفانه در سال ۱۲۸۸ گروهی از مشروطه خواهان، بنای تکیه معاون الملک را به توپ بسته و به آتش کشیدند. پس از این حادثه تلخ، بازسازی تکیه به دلیل ترور حسین خان معین‌الرعایا به تعویق افتاد. در نهایت میرزا حسن خان معاون الملک این بنا را از برادران خود خرید و برای مرمت و بازسازی آن اقدامات لازم را انجام داد.

آدرس: استان کرمانشاه، کرمانشاه، خیابان حداد عادل

شماره تلفن: ۰۸۳۳۷۲۱۴۷۵۷

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

کاخ خورشید کلات (قدمت: حدود ۲۹۵ سال)

کاخ خورشید کلات که با نام عمارت خورشید نیز شناخته می‌شود، از جذاب‌ترین مکان ها و آثار تاریخی ایران است. این عمارت در شهر کلات، در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال مشهد، میان کوه‌های هزار مسجد واقع شده است. دوران طلایی، شکوه و عظمت این شهر در زمان پادشاهی نادرشاه افشار بود. جالب است بدانید که تیمور لنگ ۱۴ بار به کلات حمله کرده که هر بار با شکست مواجه میشد.

حصار طبیعی، مستحکم و تسخیرناپذیر کلات به گونه‌ای بود که نفوذ به آن با امکانات و سلاح‌های جنگی ابتدایی تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسید. کاخ خورشید از معدود بناهای به‌جامانده از دوره افشاری است. این بنا با استفاده از آجر ساخته شده که نمای بیرونی آن با سنگ‌های تراش خورده منطقه تزئین کرده‌اند.

آدرس: استان خراسان رضوی، کلات، خیابان امام خمینی، بعد از کلانتری مرکزی، روبه روی کوچه امام خمینی ۳۸

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۶:۰۰

طاق شیرین و فرهاد ایلام (قدمت: حدود ۷۰۰ سال)

زمانی که اسامی آثار باستانی ایران را مرور می‌کنیم، نام طاق شیرین و فرهاد ایلام در ذهنمان نقش می‌بندد. در مورد این جاذبه گردشگری داستان‌ها و افسانه‌های مختلفی وجود دارد. مردم محلی معتقدند فرهاد این طاق را در طی نصف روز برای استراحت شبانه شیرین ساخته بود.

طاق شیرین و فرهاد از یک طاق سنگی تشکیل شده و در دامنه کوه قرار گرفته است. این سازه با استفاده از سنگ‌های تراش خورده، به صورت ردیفی، بدون ملات ساخته شده است. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد و جالب طاق شیرین و فرهاد می‌توان به طراحی پشت بام آن اشاره داشت. پشت بام این بنا به جای فرم هلالی، به صورت مسطح و یکنواخت ساخته شده است.

آدرس: استان ایلام، ایوان، بخش زرنه، روستای چهل زرعی، تنگ کوشک

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

شمس العماره تهران (قدمت: ۱۵۸ سال)

در میان مکان های تاریخی و باستانی ایران، شمس العماره تهران خودنمایی می‌کند. این عمارت در روزگارهای قدیم به عنوان اولین نماد تهران و یکی از ساختمان‌های مرتفع پایتخت شناخته می‌شد. عمارت شمس العماره در کاخ گلستان واقع شده و هنر معماری اصیل ایرانی را در سبک و سیاق اروپایی به نمایش می‌گذارد.

جالب است بدانید که اولین ساعت عمومی تهران در بالای شمس العماره نصب و اولین تلگراف نیز از آن مخابره شده است. این بنا برای اولین بار در سال ۱۳۵۰ و پس از آن در سال ۱۳۶۰ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. مرمت نهایی شمس العماره در سال ۱۳۷۶ انجام شد و از سال ۱۳۷۸ درهای عمارت را برای بازدید عموم باز کردند.

آدرس: تهران، خیابان ۱۵ خرداد، ضلع شمالی میدان ۱۵ خرداد (میدان ارگ)،‌ کاخ گلستان

شماره تلفن: ۰۲۱۳۶۶۱۴۸۳۷

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰

کاروانسرای زین الدین مهریز (قدمت: حدود ۴۰۰ سال)

نام کاروانسرای زین الدین مهریز در لیست مکان های تاریخی ایران خودنمایی می‌کند. قدمت این بنا به بیش از ۴۰۰ سال قبل، یعنی دوره صفویه بازمی‌گردد. رباط یا همان کاروانسرای زین الدین به دستور شاه عباس صفوی، به دست معمار و طراح مجموعه گنجعلی خان کرمان، محمد سلطان یزدی ساخته شده است.

این کاروانسرا سالانه پذیرای گردشگران ایرانی و خارجی علاقه‌مند به بناهای تاریخی است. کاروانسرای زین الدین در دل کویر واقع شده و از معدود بناهای مدور ایران و قاره آسیا در جاده ابریشم به حساب می‌آید. در حال حاضر، امکان اقامت در این کاروانسرای زیبا برای گردشگران فراهم شده است.

بدون شک، با اقامت در کاروانسرای زین الدین می‌توانید تجربه به یادماندنی برای خود رقم بزنید. این بنا نیز به عنوان یکی از آثار ملی مهم ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: استان یزد، شهر مهریز، بزرگراه مهریز- انار، کیلومتر ۶۰ جاده یزد به کرمان

شماره تلفن: ۰۹۱۲۴۵۰۰۱۲۴

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

برج های خرقان (قدمت: ۳۱۱ تا ۳۳۷ سال)

از مکان های تاریخی معروف ایران می‌توان به برج های خرقان اشاره داشت. قدمت این دو برج آجری به دوره سلجوقی بازمی‌گردد. برج‌های خرقان در فاصله ۲۹ متری از یکدیگر، در یک کیلومتری روستای حصار ولیعصر استان قزوین قرار گرفته‌اند. این دو برج شباهت های زیادی به یکدیگر دارند؛ با این تفاوت که برج غربی ۲۶ سال پس از ساخت برج شرقی ساخته شده است.

برج‌های خرقان در مجاورت با قبرستان ۱۰۰۰ ساله روستای حصار ولیعصر بوده و نمایانگر هنر معماران دوره خود است. این دو برج از معدود بناهای اسلامی هستند که اطلاعاتی در مورد دلیل ساخت و سازندگان آن‌ها وجود ندارد. برخی از مورخین بر اساس کتیبه‌های موجود معتقدند سازنده برج‌های خرقان شخصی به نام زنجانی است.

در این دو برج می‌توانید مقبره‌هایی با ضریح‌های منبت‌کاری شده مشاهده کنید که متعلق به اشخاصی با نام‌های «ابوسعید بیجار پسر سعد» و «ابومنصر ایلتای تی‌تکین»، دو ترک سلجوقی است. در نهایت برج‌های خرقان در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: استان قزوین، شهرستان آوج، جاده قزوین-همدان، دو کیلومتری روستای حصار ولی‌عصر

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

بازار قزوین (حدود ۱۰۰۰ سال)

با بررسی اسم مکان های تاریخی ایران به بازار قزوین می‌رسیم. قدمت این بازار زیبا به دوره‌های صفویه و قاجار بازمی‌گردد. معماری بی‌نظیر و اصیل بازار قزوین نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. این بازار از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که در آن انواع و اقسام کالاها به فروش می‌رسد. پس اگر به قزوین سفر کرده‌اید، می‌توانید برای خرید سوغاتی و بازدید از مکانی تاریخی، به بازار قزوین سر بزنید.

از مهم‌ترین بخش‌های این بازار می‌توان به مسجدالنبی، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای قیصریه، سرای حاج رضا، سرای رضوی، تیمچه‌های روباز و سر پوشیده اشاره داشت. بدون شک، بازار قزوین جزء زیباترین بازارهای تاریخی ایران است که به واسطه هنر معماری خاص خود، تصویری از گذشته را به ما نشان می‌دهد.

این بازار از میراث تاریخی، فرهنگی و اقتصادی قزوین بوده که در سال ۱۳۵۶ به عنوان یک بنای تاریخی مهم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: استان قزوین، شهر قزوین، خیابان امام خمینی (ره)

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۱:۰۰

قلعه بمپور (قدمت: حدود ۱۳۰۰ تا ۱۸۰۰ سال)

قلعه بمپور از شگفت‌انگیزترین مکان های تاریخی ایران باستان به شمار می‌رود. بمپور در واقع شهر ۲۰۰۰ ساله است که با وجود جنگ‌ها و بلایای طبیعی همچنان باقی مانده است. قلعه کهن بمپور نیز به عنوان شناسنامه و موجودیت خطه بلوچستان شناخته می‌شود. قدمت این قلعه باشکوه و زیبا به دوران ساسانی و اشکانی بازمی‌گردد.

قلعه بمپور در ۴۰۰ کیلومتری جنوب زاهدان، در غرب ایرانشهر واقع شده و جزء دژهای معروف بلوچستان است. در گذشته این قلعه مستحکم و با صلابت برای سکونت حاکمان، دفاع از شهر و اهدافی دیگر ساخته شده است. با وجود آسیب‌ها و عوامل فرسایشی طبیعی، همچنان قلعه بمپور پابرجا مانده است.

طبق بررسی‌های صورت گرفته شده توسط مورخ انگلیسی، بئاتریس دوکاردی، قدمت تپه زیر قلعه را دوران آغازین تاریخ تخمین زده است. حتی در کاوش‌های باستانی این منطقه، اشیاء و ظروفی مربوط به تمدن اولیه سرزمین بلوچستان غربی پیدا شده است. بئاتریس دوکاردی معتقد است سفال‌های بدست آمده در بمپور متعلق به ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد است.

آدرس: بمپور، بلوار امام خمینی، قلعه بمور

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

شهر یئری مشگین شهر (قدمت: ۸۰۰۰ سال و طبق برخی منابع تا ۱۱۰۰۰ سال)

نام شهر یئری مشگین شهر را می‌توانید در میان نام مکان های تاریخی ایران مشاهده کنید. این منطقه باستانی در استان اردبیل واقع شده و در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شهر یئری در واقع جزء مهم‌ترین مناطق باستانی ماقبل تاریخ است که در آن می‌توانید سنگ‌افراشت‌های منحصربه‌فردی مشاهده کنید.

اغلب این سنگ‌افراشت‌ها شبیه به انسان‌های بدون دهان و دست‌به‌سینه هستند و ارتفاعی بین ۷۰ تا ۲۶۰ سانتی‌متر دارند. در میان این سنگ افراشت‌ها تنها یک مجسمه زن با دهان وجود دارد که نظر مورخین را جلب کرده است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته شده، این نقوش بر اثر ضربه‌های منظم و دقیقی با سنگ‌ها، فلزات سخت و استخوان حیوانات به وجود آمده‌اند.

البته در این بین می‌توانید نقش‌هایی از بز کوهی، حالت‌های مختلفی از انسان و چندین نقش نامشخص را مشاهده کنید. جالب است بدانید که قدمت شهر تاریخی یئری به ۸۰۰۰ سال قبل باز می‌گردد. در حالت کلی، این منطقه متشکل از سه بخش معبد، قلعه نظامی و قوشانپه است.

آدرس: استان اردبیل، شهرستان مشگین شهر، ۳۱ کیلومتری شرق شهر مشگین شهر، روستای پیر ازمیان

مسجد جامع نطنز (قدمت: ۶۲۱ سال)

از مشهورترین مکان های تاریخی در ایران می‌توان به مسجد جامع نطنز یا همان مسجد جمعه اشاره داشت. این مسجد در واقع مجموعه‌ای از چندین بنای مختلف (مسجد، خانقاه، مقبره شیخ عبدالصمد و مناره) است که قدمت آن‌ها به دوره ایلخانی بازمی‌گردد. در بخش جنوبی مسجد جامع نطنز کتیبه‌ای وجود دارد که می‌توانید با خواندن آن اطلاعات مختصری از بنا به دست آورید.

بر اساس اطلاعات موجود در این کتیبه، بخش ایلخانی مسجد در سال ۷۰۴ هجری قمری، به دستور خلیفه حسین بن ماستری و استادکار آن، شمس الدین محمد نطنزی ساخته شده است. بر روی درب چوبی دو لنگه‌ای مسجد می‌توانید منبت‌کاری‌های بسیار زیبایی مشاهده کنید. البته برخی از قسمت‌های منبت‌کاری شده در اثر عوامل جوی و تماس مستقیم با آفتاب تخریب شده است.

بر روی قسمت پایین لنگه سمت چپ درب می‌توانید تاریخ ساخت درب (سال ۸۲۵ قمری) به صورت منبت‌کاری شده مشاهده کنید. یعنی قدمت این درب به بیش از ۶۰۰ سال قبل بازمی‌گردد.

آدرس: استان اصفهان، نطنز، خیابان مالک اشتر، نزدیک میدانگاه بازار

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰ (این مسجد در تعطیلات سوگواری مهم مانند شهادت حضرت علی (ع)، تاسوعا و عاشورا، ۱۴ و ۱۵ خرداد و اربعین تعطیل است.)

کاروانسرای دیر گچین قم (قدمت: حدود ۱۳۰۰ تا ۱۸۰۰ سال)

کاروانسرای دیر گچین قم یکی از مکان های تاریخی ایران است که قدمت آن به دوران حکومت اردشیر ساسانیان، یعنی بیش از ۱۷۵۰ سال پیش بازمی‌گردد. باستان شناسان با بررسی آجرهای به کار رفته در ساخت طاق‌های ضربی، گنبدها و برج‌های نگهبانی نیم‌بیضی این قدمت را تخمین زده‌اند.

بنای این کاروانسرا برای اولین‌بار در دوران سلجوقی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و اصطبل‌ها و چهارایوانی‌هایی نیز به آن اضافه شد. کاروانسرای دیر گچین در دوره صفویه مجددا مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت که در طی آن برج‌ها، دیوارهای بیرونی و ورودی امروزی نیز ساخته شد. در حالت کلی، این بنا کاربردهای متعددی (استفاده به عنوان مقر نیروهای سلطنتی، ایستگاه بین‌راهی) داشته است.

بخش‌های مختلف کاروانسرای دیر گچین شامل: چندین برج، مسجد، حیاط خلوت، آسیاب سنگی، حمام (گرمخانه و خزینه)، ورودی، هشتی، ایوان، اتاق، حجره، شترخوان، فضای اقامتی و دکان‌های خریدوفروش کالا، آتشکده، کوره‌ آجرپزی، آب‌انبار و قبرستان می‌شود.

آدرس: استان قم، شهرستان قم، کیلومتر ۷۰ اتوبان قم-گرمسار، روستای علی آباد

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۲۰:۰۰

کاروانسرای تی تی سیاهکل (قدمت: حدود ۶۰۰ سال)

بدون شک، کاروانسرای تی تی سیاهکل از زیباترین مکان های تاریخی ایران است. قدمت این کاروانسرا به چندین قرن قبل بازمی‌گردد و ظاهر آن شبیه به قلعه‌های تاریخی و خزه گرفته اروپایی است؛ زیرا تمام دیوارها با استفاده از قلوه سنگ‌ها ساخته شده و امروزه بین تمام آن‌ها را خزه پر کرده است.

کاروانسرای تی تی در یکی از مناطق مرتفع و بسیار خوش‌آب‌و‌هوای سیاهکل واقع شده است. این کاروانسرا روزگاری پناهگاه مسافران لاهیجان به دیلمان بوده است. کاروانسرای تی تی تا اوایل دهه ۸۰ شمسی مالک خصوصی داشت. پس از آن کاروانسرا توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و ۲ بار مورد مرمت بازسازی قرار گرفت.

کاروانسرای تی تی بنای محکم و استواری است و خطر خاصی آن را تهدید نمی‌کند. با این حال این بنا هم مشابه با آثار تاریخی دیگر نیاز به نگهداری و مرمت دارد.

آدرس: استان گیلان، شهرستان سیاهکل، بخش مرکزی، دهستان توتکی، کیلومتر ۱۴ جاده سیاهکل – دیلمان

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

شهر زیرزمینی نوش آباد (قدمت: حدود ۱۵۰۰ سال)

حتما تا به حال درباره مکان های تاریخی ایران، از جمله شهر زیرزمینی نوش آباد چیزهایی شنیده‌اید. این شهر یکی از شگفت‌انگیزترین شهرهای زیرزمینی جهان به شمار می‌رود. قدمت شهر زیرزمینی نوش آباد به دوره ساسانی، یعنی بیش از ۱۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. برخی از مورخین معتقدند این شهر جزء پایتخت‌های حکومت ساسانی بوده است.

جالب است بدانید که شهر زیرزمینی نوش آباد در سال ۱۳۸۵، به صورت کاملا اتفاقی توسط فردی که در منزل خود در حال حفر چاه بود، کشف شد. این شهر زیرزمینی که با نام اویی نیز شناخته می‌شود، به دلیل ساختارهای متراکم، پیچیده و گسترده، دالان‌های باریک تودرتو و اتاق‌هایی با ابعاد کوچک مورد توجه گردشگران زیادی قرار گرفته است.

مجموعه اویی به صورت دست‌کند در زیر بافت شهر شکل گرفته و تا سطح کنونی شهر گسترش یافته است. عمق این شهر را بین ۴ تا ۱۶ متر تخمین زده شده و شامل مجموعه‌ای از اتاق‌ها، راهروها، چاه‌ها و کانال‌های متعددی در سه طبقه می‌شود.

آدرس: استان اصفهان، شهرستان آران و بیدگل، شهر نوش آباد، خیابان امام خمینی (ره)، مجموعه شهر زیرزمینی نوش آباد

شماره تلفن: ۰۹۱۳۲۶۳۰۳۹۶

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷:۳۰

حمام چهار فصل اراک (قدمت: ۱۱۰ سال)

از جالب‌ترین مکان های تاریخی دیدنی ایران می‌توان به حمام چهار فصل اراک اشاره داشت. قدمت حمام چهار فصل اراک به بیش از ۱۰۰ سال پیش، یعنی اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد. این حمام توسط یک تاجر فرش به نام حاج محمد ابراهیم خوانساری ساخته شده است. حمام چهار فصل تنها حمام موجود در کشور است که بخش خاصی برای اقلیت‌های مذهبی دارد.

در آن دوره یهودیان تنها دارای برخی از امکانات نظیر: مدرسه و قبرستان بودند. برای این افراد حمامی ساخته نشده بود و حق استفاده از حمام عمومی را هم نداشتند تا اینکه حاج محمد ابراهیم خوانساری تصمیم به ساخت حمام چهار فصل گرفت. کاشی‌کاری سربینه (رختکن) چهار فصل سال را به تصویر می‌کشد. به همین دلیل نام چهار فصل را برای این حمام انتخاب کردند.

حمام چهار فصل در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و پس از مرمت و بازسازی در سال ۱۳۷۳ به عنوان موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی اراک بازگشایی شد. اگر قصد سفر به اراک و بازدید از حمام چهار فصل را دارید، بهترین زمان سفر اواسط بهار تا اواخر تابستان خواهد بود.

آدرس: اراک، عباس آباد، بلوار دکتر شریعتی، خیابان شهید بهشتی

شماره تلفن: ۰۸۶۳۴۰۳۱۱۷۶

ساعت کاری: سه شنبه تا یکشنبه از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ساعت ۱۹:۰۰ عصر

کاخ سروستان (قدمت: حدود ۱۶۰۰ سال)

در میان چند بنای تاریخی در ایران، کاخ سروستان به عنوان شاهکاری بی‌نظیر از دوران ساسانیان شناخته می‌شود. این کاخ زیبا در استان فارس، نزدیک شهرستان مرودشت واقع شده است. کاخ سروستان به دلیل ویژگی‌ها و معماری خاصی که دارد، در واقع هنر و تمدن ایران باستان را به نمایش گذاشته است. به همین دلیل سالانه گردشگران ایرانی و خارجی زیادی برای بازدید از آن راهی استان فارس می‌شوند.

اگر به معماری‌های باستانی ایران و تاریخ و فرهنگ آن زمان علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از کاخ سروستان بازدید کنید. کاخ سروستان در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار تاریخی مهم کشور به ثبت رسیده و در سال ۱۳۹۷ ثبت جهانی شده است.

آدرس: استان فارس، شهرستان سروستان، جاده شیراز-فسا، ۱۴ کیلومتری جنوب سروستان

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۸:۰۰

مسجد تاریخانه دامغان (قدمت: حدود ۱۳۰۰ سال)

مسجد تاریخانه دامغان که با نام مسجد چهل ستون نیز شناخته می‌شود، جزء مهم‌ترین بناهای آثار باستانی ایران است. در واقع این مسجد نمونه زیبا و کاملی از مساجد قرون اولیه اسلامی در ایران است. جالب است بدانید که مسجد تاریخانه از نظر قدمت در میان مساجد کهن ایران جایگاه دوم را دارد. طبق بررسی‌های صورت گرفته شده، این مسجد پیش از تسلط اعراب بر ایران آتشکده بوده و بعدها به مسجد تبدیل شده است.

ساختمان مسجد تاریخانه مربوط به سده دوم هجری بوده و شیوه معماری آن مشابه با بناهای دوره ساسانی است. نقشه اصلی این مسجد نمونه‌ای از نقشه‌های رایج و معمول مساجد در دوره حکومت بنی امیه است؛ ولی از نظر مصالح مصرفی و نوع چیدمان، به سبک بناهای دوره ساسانیان شباهت دارد.

آدرس: استان سمنان، دامغان، میدان امام خمینی، خیابان شهید مطهری

ساعت کاری: یکشنبه تا جمعه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

دروازه قرآن شیراز (قدمت: حدود ۱۱۰۰ سال)

نام دروازه قرآن شیراز را می‌توانید در میان اسم بناهای تاریخی ایران مشاهده کنید. این بنا در طول تاریخ چندین بار تخریب و مجددا بازسازی شده است. دروازه قرآن به دستور فردی به نام عضدالدوله دیلمی، در زمان حکومت آل بویه، میان کوه چهل مقام و بابا کوهی قرار گرفت. دلیل نام‌گذاری این دروازه وجود دو قرآن دست‌نویس بزرگ و سنگین به منظور تبرک و به سلامت عبور کردن مسافران بود.

البته این دو قرآن در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی به موزه پارس شیراز منتقل شدند و در حال حاضر نیز در همانجا نگهداری می‌شوند. مردم شیراز اعتقاد خاصی نسبت به رد شدن از زیر دروازه قرآن داشتند. به طوری که از گذشته تا به اکنون، مردم شیراز روز اول هر ماه قمری به کنار این دروازه می‌آیند و از زیر آن عبور می‌کنند.

آن‌ها معتقد بودند که با این کار می‌توانند تا آخر ماه در پناه قرآن از شر هرگونه بلا و مشکلات حفظ شوند. دروازه قرآن نه تنها در میان گردشگران ایرانی، بلکه در بین گردشگران خارجی هم شهرت زیادی دارد. همانطور که در ابتدا اشاره شد، این بنا چندین بار به دلایل مختلف تخریب و مجددا ساخته شده است.

دقت داشته باشید که قدمت اولین دروازه قرآن به بیش از ۱۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد و دروازه کنونی شیراز تنها حدود ۷۶ سال قدمت دارد. در نهایت این بنا در سال ۱۳۷۵ هجری شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

آدرس: استان فارس ، شیراز ، ورودی شیراز از سمت مرودشت

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

برج طغرل شهر ری (قدمت: ۸۸۶ سال)

برج طغرل شهر ری یکی از جاهای تاریخی ایران بوده که به دلیل ویژگی‌های خاص خود مورد توجه معماران و تاریخ‌دانان قرار گرفته است. این برج در شرق آرامگاه تاریخی ابن بابویه یا شیخ صدوق واقع شده و قدمت آن به دوران سلجوقیان بازمی‌گردد. برج طغرل در واقع یک بنای آجری باشکوه بوده که بخشی از تاریخ ایران را به تصویر کشیده است.

همانطور که در ابتدا اشاره شد، بسیاری از باستان شناسان معتقدند این برج مربوط به دوره سلجوقی، زمان انتقال پایتخت از نیشابور به ری است. برج طغرل به دستور موسس سلسله سلجوقیان، طغرل بیک ساخته شده است. مصالح به کار رفته در این برج شامل: خشت و آجر می‌شود که به سبک معماری رازی بنا شده است.

در گذشته بالای برج طغرل، مشابه با برج‌های آن دوره، یک گنبد مخروطی شکل داشته که متاسفانه در طی زمان تخریب شده است. سطح بیرونی ساختمان برج به ۲۴ ترک تقسیم شده که علاوه‌بر افزایش استحکام، به زیبایی بنا و نمایش وقت و ساعت روز کمک کرده است. در قسمت فوقانی برج طغرل تزئینات و کتیبه‌ای خاص به خط کوفی وجود داشته که در طی زمان تخریب شده است.

در زیر برج فضایی مشابه با سرداب یا آب انبار وجود دارد که برخی از افراد معتقدند برای سالم ماندن پی بنا و جلوگیری از پوسیدگی قسمتی برج ساخته شده است. سر در ورودی اصلی برج طغرل نیز نقش و نگارهای بی‌نظیری وجود دارد که با تماشای آن‌ها می‌توانید به اصالت معماری ایرانی پی ببرید.

آدرس: تهران، شهرری، خیابان ابن بابویه، روبه‌روی سردر شرقی آرامگاه ابن بابویه

شماره تلفن: ۰۲۱۳۳۷۴۶۴۰۳

ساعت کاری: نیمه اول سال (از ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰)، نیمه دوم سال (از ۸:۰۰ تا ۱۶:۰۰)

طاق گرا سرپل ذهاب (قدمت: حدود ۱۴۰۰ سال)

طاق گرا سرپل ذهاب از دیگر جاهای گردشگری تاریخی ایران است. این بنای تاریخی در استان کرمانشاه واقع شده و قدمت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد. طاق گرا که با نام طاق شیرین نیز شناخته می‌شود، دارای پلان مستطیل شکلی است. این بنا در گردنه پاتاق، مسیر کرمانشاه به سرپل ذهاب ساخته شده است.

جالب است بدانید که ریشه کلمه طاق گرا به طایفه گراوند بر می‌گردد. این طایفه به زبان‌های کردی و لری حرف می‌زدند و وظیفه مرزبانی غرب ایران را بر عهده داشتند. در این بین برخی از باستان‌شناسان معتقدند احداث طاق گرا مربوط به دوره اشکانیان است. ولی بر اساس بررسی‌های صورت گرفته شده، طاق گرا در اواخر دوره ساسانیان، در دوران حکومت خسرو دوم بنا شده است.

در این بنا هیچگونه سنگ نوشته‌ای وجود ندارد و شما می‌توانید تنها دو علامت را به شکل کنده‌کاری شده مشاهده کنید که مربوط به دوره پارت‌ها است. از آن جایی که کرمانشاه در فصل تابستان بسیار گرم و در فصل زمستان بسیار سرد بوده، بهترین زمان سفر به آن فصول بهار و پاییز است. دقت داشته باشید که طاق گرا در زمان زلزله کرمانشاه آسیب زیادی دیده است.

به همین دلیل حضور مردم در این بنا می تواند خطرناک باشد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم پس از بازسازی بنا، برای بازدید از آن اقدامات لازم را انجام دهید.

آدرس: استان کرمانشاه، شهرستان دالاهو، جاده ریجاب، کرمانشاه – سرپل ذهاب

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

کاریز کیش (قدمت: حدود ۲۵۰۰ سال)

کاریز کیش یکی از مهم‌ترین جاهای تاریخی باستان ایران محسوب می‌شود که قدمت آن به بیش از ۲۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. این شهر زیر زمینی در استان هرمزگان، جزیره کیش واقع شده و وسعت آن حدود ۱۰ هزار مترمربع است. کاریز در عمق ۱۶ متری زیرزمین قرار دارد و به عنوان جذاب‌ترین و شگفت‌انگیزترین مکان تاریخی کیش شناخته می‌شود.

در سال ۱۳۷۸، مهندس حاجی حسینی، یک ایرانی مقیم آلمان، کاریز کیش را مورد بررسی قرار داد و با بودجه سرمایه‌گذاری خصوصی، جانی تازه به آن بخشید. این فرد با بهره‌گیری از معماری و هنر اصیل ایرانی، کاریز را به یک مجموعه فرهنگی و شهر زیرزمینی کیش تبدیل کرد.

در ساخت کاریز کیش از نوعی خاک رس (گل مارن) استفاده شده که همین مسئله روی استحکام فوق‌العاده آن تاثیر بسزایی داشته است. شهر زیرزمینی کاریز مشابه با خانه بومیان کیش، دارای ویژگی‌های جالب و منحصربه‌فردی است. بر روی سقف کاریز می‌توانید صدف و مرجان‌های اصل و طبیعی زیادی مشاهده کنید که قدمت برخی از آن‌ها به بیش از ۲۷۰ تا ۵۷۰ سال قبل بازمی‌گردد.

از دیگر ویژگی‌های این مجموعه زیبا می‌توان به جریان آب شیرین آن اشاره داشت که در گذشته از آن به عنوان آب آشامیدنی منطقه استفاده می‌شد. کاریز به دلیل قرارگیری در عمق ۱۶ متری زمین، آب‌و‌هوای بسیار خنک و مطبوعی دارد. برخی از افراد معتقدند خاک کاریز دارای خاصیت درمانی است. به همین علت از این خاک در صنایع مختلفی همچون آجرپزی استفاده می‌کردند.

آدرس: استان هرمزگان، جزیره کیش، بلوار میرمهنا، حد فاصل میدان المپیک و میدان فارور، شهر کاریز کیش

شماره تلفن: ۴۴۴۳۱۵۵۳-۰۷۶

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ساعت ۲۲:۰۰ شب

عمارت دهدشتی بوشهر (قدمت: بین ۱۰۰ تا ۲۴۰ سال)

از آثار و بناهای تاریخی ایران می‌توان به عمارت دهدشتی بوشهر اشاره داشت. این بنا به دلیل معماری خاص و ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد نظر گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است. عمارت دهدشتی در دوره قاجار، توسط فردی به نام حاج غلامحسین دهدشتی ساخته شد. این فرد یک تاجر روغن بود. به همین دلیل این بنا با نام عمارت روغنی نیز شهرت یافت.

در حال حاضر در عمارت دهدشتی موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس برپا شده که می‌تواند برای شما نیز جذاب باشد. در این عمارت اسناد تجاری زیادی پیدا شده که اکنون به صورت طبقه‌بندی شده در سازمان میراث فرهنگی نگهداری می‌شوند. برخی از اسناد با خط برجسته سیاق نوشته شده و قدمت بعضی از تمبرهای اسناد به بیش از ۲۰۰ سال قبل بازمی‌گردد.

اغلب این تمبرها مربوط به عصر قاجار و کشورهای آلمان، بریتانیا و هندوستان است. عمارت دهدشتی علاوه بر مسکونی بودن، کاربری تجاری نیز داشته است. این بنا در سال ۱۳۷۷ توسط میراث فرهنگی بوشهر مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. عمارت دهدشتی از نظر معماری اهمیت زیادی دارد.

در بافت قدیم بوشهر اغلب ساختمان‌ها دو طبقه و تعداد انگشت‌شماری سه طبقه بوده‌اند، در حالی که این عمارت چهار طبقه ساخته شده است. مصالح به کار رفته در ساخت عمارت دهدشتی شامل: گچ، سنگ‌های مرجانی، آهک، چوب ساج و صندل می‌شود. پوشش سقف عمارت از چوب صندل است.

عمارت دهدشتی در واقع معماری سنتی و اصیل ایران را به نمایش گذاشته است.

آدرس: بوشهر، خیابان انقلاب، ضلع شمال غربی مسجد امام، پشت بانک مسکن شعبه مرکزی، محله کوتی

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۴:۰۰

سنگ نگاره آنوبانینی (قدمت: حدود ۴۳۰۰ سال)

سنگ نگاره آنوبانینی در واقع یک اثر هنری است که پادشگاه معروف لولوبی‌ها یعنی آنوبانینی را به تصویر می‌کشد. پادشاه لولوبی‌ها در این سنگ نگاره با ریشی پرپشت و مربعی شکل، جامه‌ای کوتاه و کلاهی مدور، مسلح به کمان و تبر به تصویر کشیده شده که پای خود را بر روی دشمن نهاده است. در این سنگ نگاره مقابل آنوبانینی، رب النوع نی‌نی قرار دارد.

وی کلاهی بزرگ و جامه‌ای پشمین و بلند بر تن دارد. رب النوع دست خود را به سوی پادشاه دراز کرده و در دست دیگرش طنابی دارد. با این طناب، در بخش بالایی دو اسیر و در بخش پایینی ۶ اسیر را در بند کرده است. این اسیرها برهنه بوده و دست‌هایشان از پشت با طناب بسته شده و تنها یکی از آن‌ها کلاهی بر سر دارد.

نقش برجسته آنوبانینی در ارتفاع ۱۶ متری از سطح زمین قرار گرفته است. متاسفانه این اثر تاریخی در طی سال‌ها بر اثر فرسایش و جنگ تحمیلی آسیب زیادی دیده است. برخی از تاریخ‌شناسان معتقدند که نقش برجسته آنوبانینی در تاریخ ایران اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا پادشاهان و حاکمان پس از آنوبانینی به تقلی از وی، حکاکی‌ها و نقش برجسته‌های زیادی به وجود آورده‌اند.

بسیاری از باستان‌شناسان بر این باورند که نقش برجسته آنوبانینی در ساخت و شکل‌گیری نقش بیستون تاثیر بسزایی داشته است.

آدرس: استان کرمانشاه، شهر سرپل ذهاب

شماره تلفن: ۰۹۱۲۷۱۳۷۹۵۸

آرامگاه نادرشاه مشهد (قدمت: ۶۳ سال)

از بناهای تاریخی در ایران می‌توان به آرامگاه نادرشاه مشهد اشاره داشت. بدون شک، معماری باشکوه این آرامگاه هر فردی را شگفت‌زده می‌کند. نادرشاه افشار پس از انتخاب مشهد به عنوان پایتخت ایران، مقبره خود را در سال ۱۱۴۳ در این شهر بنا کرد. نادرشاه پس از فتح هند و بازگشت از سفر، تصمیم به ساخت مقبره‌ای دیگر گرفت.

در پی این تصمیم، دستور داد تا سنگ‌های مرمر سیاه بزرگی را از دهخوار قان آذربایجان به خراسان بیاورند. برخی از این سنگ‌ها بین ۲۰ تا ۶۰ خروار وزن داشتند. به همین دلیل حمل و نقلشان هزینه بسیار زیادی داشت. جالب است بدانید که بر روی سه قطعه از این سنگ‌های حجیم نام‌های «ایران خراب»، «عالم خراب» و «خراج عالم» نهادند.

همچنین وی در سال‌های آخر عمر خود بنای دیگری را به عنوان مقبره خانوادگی به نام عمارت خورشید ساخت. البته جسد وی در هیچ یک از این سه مقبره به خاک سپرده نشد؛ زیرا سر نادرشاه را پس از قتل از قوچان به هرات فرستادند. به این ترتیب جسد بی سر وی را به صورت موقت در یکی از این مقبره‌ها به خاک سپردند.

ولی بعدها آقا محمد خان قاجار آن را به تهران منتقل کرد. در واقع نادرشاه تا مدت‌ها در شهر مشهد مقبره‌ای نداشت تا زمانی که قوام‌السلطنه در اواخر دوره قاجار، در سال ۱۲۹۶ در محل یکی از همان سه مقبره ویران شده نادری، یک آرامگاه جدید ساخت. پس از ساخت آرامگاه جدید، استخوان‌های وی از تهران به مشهد منتقل شد.

این بنا مدت زیادی برپا بود تا در نهایت سال ۱۳۳۵، انجمن آثار ملی ایران تصمیم به ساخت آرامگاهی باشکوه در شان نادرشاه گرفت.

آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، خیابان شیراز، ضلع شمال غربی چهارراه شهدا، در نزدیکی حرم مطهر

شماره تلفن: ۰۵۱۳۲۲۲۴۸۸۸

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰

مجموعه سبزه میدان بجنورد (قدمت: حدود ۱۰۰ سال)

مجموعه سبزه میدان بجنورد جزء مکان های تاریخی گردشگری ایران است. این بنای زیبا از دوران قاجار به جا مانده است. مجموعه سبزه میدان در سال‌های پایانی قرن ۱۲ و سال‌های آغازین قرن ۱۳ به دستور حاکم بجنورد، یارمحمدخان شادلو ساخته شد. این مجموعه تاریخی متشکل از یک کاروانسرا، حمام، راسته بازار و چند قهوه‌خانه است.

مهم‌ترین و شاخص‌ترین بخش مجموعه سبزه میدان، کاروانسرای آن است. این کاروانسرا از یک میانسرا و ۳۴ حجره در اطراف تشکیل شده است. معماری این مجموعه بسیار زیبا و جالب است. در ساخت مجموعه سبزه میدان از تکنیک‌های جالبی نظیر: آجرچینی خفته راسته و آجرهای قالبی برجسته برای زیباسازی آن استفاده شده است.

از دیگر بخش‌های مهم مجموعه می‌توان به گرمابه یا حمام اشاره داشت. برای طراحی این بخش از شیوه‌های سنتی بهره گرفته‌اند. به این صورت که رختکن به وسیله یک راهرو باریک به سربینه و گرمخانه متصل می‌شود. مجموعه سبزه میدان در نهایت سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

این مجموعه در حال حاضر وضعیت مناسبی جهت بازدید گردشگران ندارد و افراد تنها با اجازه کسانی که در این منطقه حجره دارند می‌توانند بازدید کوتاهی از بخش‌های مختلف داشته باشند. البته پس از بازسازی قابل قبول شاهد بازگشایی آن برای بازدید عموم گردشگران خواهیم بود.

آدرس: بجنورد، طالقانی غربی، جواهری ماه، سبزه میدان (محله‌ی صفا)

عمارت مفخم بجنورد (قدمت: ۱۰۴ سال)

عمارت مفخم بجنورد از مهم‌ترین آثار تاریخی کشور ایران به حساب می‌آید. قدمت این شاهکار معماری به دوره ناصرالدین شاه قاجار بازمی‌گردد. این بنا دارای دو طبقه و ۳۴ اتاق و ۲ تالار بزرگ است که با آینه‌کاری، کاشی‌کاری و گچبری تزئین شده‌اند. در دوره قاجار، این عمارت و بناهای دیگری همچون آینه‌خانه، کلاه‌فرنگی، حوض‌خانه و سردر در باغ بزرگی بوده‌اند که همه آن‌ها با هم مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل دادند.

بدون شک آینه‌خانه از زیباترین قسمت‌های مجموعه مفخم است؛ زیرا دیوارها و سقف آن به آینه کاری مزین شده و تصویر ۱۳۴ تن از شخصیت‌های برجسته عصر صفوی تا دوره قاجار در زیر سقف آن وجود دارد. متاسفانه پس از وقوع زلزله شدید بجنورد بخش‌های مختلفی از مجموعه دارالحکومه مفخم خراب شد و اکنون تنها آینه‌خانه و عمارت مفخم به جا مانده است.

عمارت مفخم در گذشته به عنوان فضای اداری و دیوانی، انجام مراسم تشریفات نظامی و … مورد استفاده قرار می‌گرفت و در حال حاضر سه موزه مردم‌شناسی، باستان‌شناسی و موزه اسناد و نسخ خطی در آن فعال است.

آدرس: استان خراسان شمالی، بجنورد، خیابان شریعتی شمالی

ساعت کاری: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۳:۳۰

پل ورسک (قدمت: حدود ۹۰ سال)

از بناهای تاریخی ایران می‌توان پل ورسک را نام برد. این پل تاریخی نقش مهمی در پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم داشته است. بدون شک آبشار ورسک، مسیر سه خط طلا و مناظره‌ زیبای جاده فیروزکوه، می‌تواند جذابیت بازدید از این پل زیبا را بیشتر کند. پل ورسک در نزدیکی روستای ورسک، بر بالای دره‌ای با همین نام واقع شده است.

این پل باشکوه میان دو کوه عظیم و سخت‌گذر قرار گرفته و عباس آباد را در مسیر خط آهن شمال به یکدیگر وصل می‌کند. پل ورسک در ارتفاع ۲۱۴۰ متری از سطح زمین ساخته شده است. این پل با دهانه ۶۶ متری و ۷۳ متر طول، دو سمت دره ورسک را به یکدیگر می‌رساند. پل ورسک در سال ۱۳۱۵ برای اولین بار بازگشایی شد و تحت عنوان بزرگترین پل راه آهن شمال شهرت یافت.

در حال حاضر این پل تنها به منظور عبور قطار مورد استفاده قرار می‌گیرد. پل ورسک به دلیل نقش پررنگش در تاریخ ایران و مهندسی بی‌نظیرش در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.  

آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، روستای ورسک

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

پل تاریخی لاتیدان بندرعباس (قدمت: حدود ۴۰۶ سال)

پل تاریخی لاتیدان بندرعباس یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی زیبای ایران است. این پل باشکوه در غرب بندرعباس، بر روی رودخانه کول واقع شده است. پل لاتیدان به عنوان یکی از طولانی‌ترین پل‌های ایران شناخته می‌شود که در ابتدا زیر خاک مدفون بوده است. سپس این پل در سال ۱۳۷۲ بر اثر سیلاب نمایان شد.

پل لاتیدان با طول حدودا یک کیلومتری، شهر بندرعباس را به لارستان وصل کرده است. این پل در واقع از آثار تاریخی به جا مانده از دوران صفوی است که قدمت آن به بیش از ۴۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. هدف از ساخت پل لاتیدان بیرون راندن پرتغالی‌ها بوده و بعدها به عنوان مسیر کاروان‌های بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

برای ساخت این پل، به جای آجر، از سنگ‌های بی‌شکل در ابعاد متنوع استفاده شده است. سطح پل لاتیدان نیز متشکل از سنگ‌های مسطح است. متاسفانه به دلیل استفاده از سنگ‌های تراش نخورده و نبود پی مقاوم، این پل تا حد نسبتا زیادی در طی زمان تخریب شده است. جالب است بدانید که درازای پل لاتیدان «پل‌کول» سه برابر سی و سه پل اصفهان است.

آدرس: شهرستان بندرخمیر، جاده قدیم بندرعباس لارستان، روستای آرابی، پل لاتیدان

شماره تلفن: ۰۷۶۳۳۳۳۳۳۳۳

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

پل ساسانی دزفول (قدمت: حدود ۱۷۶۵ سال)

پل ساسانی دزفول «پل قدیم» با قدمت بیش از ۱۷۰۰ سال، یکی از آثار تاریخی ایران باستان است. این پل زیبا با وجود مرمت‌های صورت گرفته شده هنوز هم کاربری خود را حفظ کرده و دو قسمت شرق و غرب شهر را به یکدیگر وصل می‌کند. پل ساسانی دزفول در واقع دست آورد شاهپور اول است که پس از پیروزی در جنگ، آن را به دست اسیران رومی بنیان نهاد.

این پل در سال ۱۳۹۰ مورد بازسازی قرار گرفت که همین مسئله سبب افزایش عمر آن شده است. با قدم زدن بر روی پل ساسانی می‌توانید به مرکز شهر برسید و با حال‌و‌هوای بخش قدیمی شهر دزفول آشنا شوید. در کنار این پل آسیاب‌های رعنا قرار دارد که می‌توانند سوژه‌هایی جذاب برای عکاسی باشند.

آدرس: دزفول، بلوار ساحلی (کوی مسلم)

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

قلعه رودخان (قدمت: حدود ۱۵۰۰ سال)

از پربازدیدترین جاهای تاریخی ایران می‌توان به قلعه رودخان فومن اشاره داشت. این قلعه که با نام قصر یشم فومن نیز شناخته می‌شود با داشتن هزار پله و دیوارهای طولانی یک بنای دفاعی اسرارآمیز و باعظمت است. جالب است بدانید که قلعه رودخان به دلیل موقعیت استراتژیک خود در هیچ نبردی فتح نشده است.

در واقع این قلعه به قدری محکم و غیرقابل نفوذ است که حتی زلزله رودبار، باد و باران‌های همیشگی فومن هم نتوانستند به آن آسیب برسانند. قلعه رودخان در گذشته کاربری نظامی داشته و در منطقه ای کوهستانی و جنگی قرار گرفته است. به همین دلیل دسترسی به آن کمی سخت و دشوار است.

قلعه رودخان تا قرن هجدهم میلادی ناشناخته مانده بود تا در نهایت سال ۱۸۳۰ میلادی توسط یک ایران شناس لهستانی معرفی شد. قدمت این قلعه مشخص نیست، ولی برخی از باستان‌شناسان معتقدند عمر سنگ‌های آن به بیش از ۳ یا ۴ هزار سال می‌رسد و در زمان اشکانیان یا ساسانیان بنا شده است.

در این بین بعضی از افراد بر این باورند که قلعه رودخان از پایگاه‌های نظامی فرقه حشاشین در زمان حکومت اسماعیلیان است؛ ولی در حال حاضر هیچ سندی مبنی بر استقرار پیروان حسن صباح در قلعه ارائه نشده است. این قلعه در دوره‌های مختلف، نام‌های متفاوتی داشته که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قلعه هزار پله، قلعه حسامی، دژ رودگان یا روگان، قلعه سکسار، سگسار و یا سگسال اشاره داشت.

در نهایت قلعه رودخان در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: گیلان، فومن، جاده قلعه رودخان، منطقه حفاظت‌شده سیاه مزگی و گشت رودخان

ساعت کاری: هر روز از ساعت ۸:۰۰ صبح تا ۱۶:۰۰ بعد از ظهر

میدان امیر چخماق یزد (قدمت: بیش از ۵۰۰ سال)

میدان امیر چخماق یزد جزء جاهای تاریخی معروف ایران است. این مجموعه تاریخی و فرهنگی از بخش‌های متنوعی نظیر: مسجد، کاروانسرا، تکیه، آبنما، حمام و مجموعه‌ای از حجره‌های بازاری تشکیل شده است. نورپردازی خاص میدان امیرچخماق و آب نماها در شب منظره بسیار دیدنی ایجاد کرده است. معماری این میدان به دلیل تقارن بکار رفته شده بسیار چشم‌نواز است.

بسیاری از گردشگران از میدان امیر چخماق به عنوان نماد شهر یزد یاد می‌کنند. این میدان علاوه‌بر ارزش تاریخی و مذهبی، به دلیل ارائه سوغات و شیرینی فروشی‌های مشهور و صنایع دستی جزء مکان‌های تفریحی یزد به شمار می‌رود. در بازارچه‌های اطراف میدان امیرچخماق رستوران، کافه و فست فودهایی به چشم می‌خورد که میزانی از گردشگران را بر عهده دارند.

این میدان به نوعی نقطه برجسته بافت سنتی یزد است. نام میدان امیرچخماق برگرفته از امیر جلال الدین چخماق، فرماندار یزد در دوره تیموریان است.

آدرس: یزد، خیابان امام خمینی، میدان امیرچخماق

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

گنبد جبلیه کرمان (قدمت: حدود ۱۳۰۰ سال)

گنبد جبلیه کرمان از مهم‌ترین بناهای تاریخی سنگی ایران است. برای ساخت این بنا تنها از سنگ و گچ استفاده شده است. در اطراف گنبد هیچگونه حصاری وجود ندارد. گنبد جبلیه با نام‌های دیگری همچون گنبد گبری و گنبد زیگ نیز شناخته می‌شود. این گنبد زیبا و دیدنی در میان دشت بسیار سرسبزی قرار گرفته و سالانه میزان گردشگران زیادی از سراسر کشور است.

گنبد جبلیه دارای ساختمان هشت ضلعی از جنس سنگ بوده و گنبدی به شکل دو هلال است. این بنا در سال ۱۳۱۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ۱۳۸۳ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در نهایت سال ۱۳۸۸ گنبد جبلیه به موزه سنگ تبدیل شد. جالب است بدانید که تاریخ دقیقی از ساخت این بنا در دست نیست.

برخی از تاریخ شناسان معتقدند قدمت گنبد جبلیه به اواخر دوره ساسانی بازمی‌گردد. باستان‌شناسان در مورد قدمت این بنا چندان به توافق نرسیده‌اند. حتی عده‌ای بر این باورند که گنبد جبلیه در گذشته آتشکده بوده و برخی دیگر آن را به آرامگاه یکی از زرتشتیان ربط می‌دهند. فضای داخلی این بنا بسیار ساده و بدون تزیینات خاص است.

در قسمت بالایی بنای گنبد جبلیه برای تبدیل هشت ضلعی به دایره از شانزده طاق نما استفاده شده که تنها تزئین بنا به حساب می‌آید. گچبری‌های موجود در داخل بنا در طی سال‌ها تخریب شده و چیزی از آن‌ها باقی نمانده است.

آدرس: استان کرمان، شرق کرمان، خیابان شهدا

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۸:۰۰

قلعه پرتغالی ها چابهار (قدمت: حدود ۴۵۰ سال)

قلعه پرتغالی های چابهار که با نام قلعه تیس نیز شناخته می‌شود، جزء مشهورترین بناهای تاریخی قدیمی ایران است. این قلعه‌ توسط پرتغالی‌هایی که برای استعمار به جزایر و سواحل جنوبی آمده بودند، بر روی تپه‌ای در مجاورت با دریا ساخته شد. به این ترتیب آن‌ها می‌توانستند از خود در برابر شورش‌های احتمالی مردم محلی محافظت کنند.

بر اساس بررسی‌های صورت گرفته شده، قلعه پرتغالی‌ها دارای چهار برج مدور به منظور نگهبانی و دیدبانی داشته که اکنون تنها خرابه‌هایی از آن به جا مانده است. جالب است بدانید که این برج‌ها در زمان طوفانی بودن خلیج، برای کشتی‌ها نقش فانوس دریایی را ایفا می‌کردند. قلعه پرتغالی‌های چابهار یک منار آجری هم دارد که تزئینات آن مشابه آثار سلجوقی است.

متاسفانه به دلیل عدم حفاظت صحیح، قلعه پرتغالی‌ها در حال تخریب و فروپاشی است. تا به اکنون بیشتر تزئینات این قلعه از بین رفته و خراب شده است.

آدرس: سیستان و بلوچستان، شهرستان چابهار، بلوار امام رضا، جاده اسکله تیس

شماره تلفن: ۰۹۳۷۰۹۳۳۹۲۹

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

نقش رستم مرودشت (قدمت: طبق برخی منابع بیش از ۳۵۰۰ سال)

نقش رستم مرودشت تقریبا در ۱۰ کیلومتری شمال تخت جمشید «پرسپولیس» واقع شده است. در این مکان می‌توانید بسیاری از بناهای تاریخی کشور ایران نظیر: کتیبه‌های ایران‌باستان، آرامگاه‌ها، نقش برجسته‌ها و بناهای این چنینی را مشاهده کنید.

نقش رستم در حقیقت یک محوطه باستانی متشکل از تخته سنگی عظیم با یادگارهای تاریخی از دوره ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان است. این مکان در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی توسط گروهی از باستان‌شناسان آلمانی برای اولین بار کاوش شد. در طی این کاوش بقایایی از برج‌ها و قلعه‌های دوران ساسانی کشف شدند.

کتیبه‌ها و سنگ‌نگاره‌های نقش رستم نیز پس از گذشت ۱۳ سال از تاریخ ذکر شده در میان سنگ‌ها و صخره‌ها کشف شدند. در طی کاوش‌های بعدی آب انبار و آثار باقی مانده از کاخ‌ها و بناها پیدا شد. بسیاری از افراد معتقدند نقش رستم محل قرارگیری آرامگاه‌های پادشاهان هخامنشی است.

در صورتی که اسناد و شواهد نمایانگر اهمیت این منطقه در دوران حکومت ساسانیان است. اغلب کتیبه‌ها و نقش برجسته‌های نقش رستم متعلق به دوره ساسانیان است. البته همانطور که در ابتدا اشاره شد، می‌توانید آثاری از دوره‌های هخامنشی (مثل آرامگاه خشایارشاه، داریوش، اردشیر اول و داریوش دوم) و ایلامی نیز مشاهده کنید.

آدرس: استان فارس، شمال شهرستان مرو دشت، روستای زنگی آباد

شماره تلفن: ۰۹۷۱۴۳۳۴۱۵۵۶

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

گورستان خالد نبی (قدمت: بیش از ۱۰۰۰ سال)

در نگاه اول، کلمه گورستان کمی ترسناک و عجیب به نظر می‌رسد. ولی برخی از گورستان‌ها، مثل گورستان خالد نبی، دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را از سایر گورستان‌ها متمایز می‌کند. به طوری که بسیاری از گردشگران برای بازدید از آن‌ها راهی جاده می‌شوند. بدون شک، گورستان خالد نبی از جالب‌ترین و جذاب‌ترین جاهای دیدنی و تاریخی کشور ایران است.

این گورستان در استان گلستان، شهر گنبد واقع شده است. دلیل اصلی شهرت گورستان خالد نبی، زیارتگاه و سنگ قبرهای عجیب و غیرمعمولش است. متاسفانه بخش زیادی از این گورستان به دلیل آتش‌سوزی و عوامل فرسایشی تخریب شده است. ولی با این حال، بسیاری از گردشگران برای بازدید از آثار باقی مانده آن به استان گلستان سفر می‌کنند.

این گورستان بر روی ارتفاعات و کوهستان‌های استان گلستان واقع شده و محل تدفین خالد نبی است. در کنار آرامگاه خالد نبی می‌توانید چندین تندیس سنگی کوچک و بزرگ را مشاهده کنید. جالب است بدانید که قدمت گورستان خالد نبی به بیش از هزار سال قبل بازمی‌گردد. اشکال عجیب و غریب گورها و وجود چندین بقعه (بقعه خالد نبی، چوپان عطا، عالم بابا) نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کند.

خالد بن سنان معروف به خالد نبی، در واقع از پیامبران الهی بوده که در زمان پادشاهی خسرو انوشیروان از عدن به سمت ایران حرکت می‌کند. در آن دوره، مردم ایران پیرو دین زرتشت بودند و خالد نبی به عنوان یکی از پیامبران دین حضرت اسماعیل، برای دعوت مردم به دین خود راهی ایران شد.

ارتفاع بعضی از تندیس‌های سنگی عجیب و غریب موجود در این گورستان به ۴ متر می‌رسد. در حال حاضر، اطلاعاتی مبنی بر تشخیص دوره تاریخی این مزارها و تندیس‌ها وجود ندارد.

آدرس: استان گلستان، شهر کلاله، ۶۰ کیلومتری شمال کلاله

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

نقش رجب مرودشت (قدمت: حدود ۱۸۰۰ سال)

از دیگر جاهای تاریخی در ایران می‌توان به نقش رجب مرودشت اشاره داشت. نقش رجب یکی از مهم‌ترین و خاص‌ترین آثار فرهنگی دوره حکومت ساسانیان است. این بنای تاریخی در نزدیکی تخت جمشید و نقش رستم واقع شده است. در این منطقه می‌توانید ۴ سنگ نگاره بسیار زیبا و باشکوه را مشاهده کنید.

نقش رجب از آثار کمتر شناخته شده تاریخی ایران است. ولی باید بدانید که بعضی از آثار حجاری این منطقه، مثل تاج‌گذاری بنیان‌گذار سلسله ساسانیان از نقش رستم پیشی می‌گیرند. نقش رجب در شکاف کوهی به نام کوه رحمت، در مسیر تخت جمشید به شهر استخر قرار داشت. استخر یا اصطخر از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شهرهای باستانی ایران و زادگاه اردشیر و شاپور بوده است.

در نقش رجب یا نقش شهریاران می‌توانید محوطه روباز غار مانندی را مشاهده کنید که سه مجلس از مراسم‌های تاج‌گذاری شاهان در آن حجاری شده است. رو به روی نقش رجب محوطه بزرگی قرار دارد که در گذشته خانه‌های زیادی در آن وجود داشته است. بعضی از محققین معتقدند چشمه آبی نیز در این مکان جاری بوده است.

البته این مسئله تنها با توجه به حجاری نقش آب روان در کوه رحمت قابل اثبات است.

آدرس: استان فارس، مرودشت، جاده مرودشت سارویی

شماره تلفن: ۰۷۱۴۳۳۴۱۵۵۶

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰

قلعه فلک الافلاک یا دژ شاپورخواست خرم آباد (قدمت: حدود ۱۳۷۴ سال)

قلعه فلک الافلاک خرم آباد از مهم‌ترین جاهای تاریخی و باستانی ایران است. در این قلعه ۲ حیاط و دوازده برج قرار داشته که در حال حاضر تنها ۸ مورد از آن‌ها سالم مانده است. اکنون بسیاری از افراد قلعه فلک الافلاک را به عنوان نماد شهر خرم آباد می‌شناسند. جالب است بدانید که واژه فلک الافلاک به معنی سپهر سپهران است.

همانطور که اشاره شد، این قلعه دارای دوازده برج است که برخی از تاریخدانان معتقدند این برج‌ها به دوازده برج فلکی اشاره دارد. قدمت بنای باشکوه و زیبای قلعه فلک الافلاک به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. این قلعه در گذشته به عنوان زندان برای اسرای رومی مورد استفاده قرار می‌گرفت و در قرن چهارم به عنوان مقر حکومت انتخاب شد.

پس از آن، قلعه تبدیل به خزانه‌داری حاکم لرستان شد. بنای قلعه فلک الافلاک به دلیل معماری خاص خود جزء مهم‌ترین شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا شناخته می‌شود. بلندترین دیوار در این قلعه ۳۳ متر بوده و دارای پلان هشت ضلعی نامنظمی دارد. قلعه فلک الافلاک در زمان قاجار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و در دوران پهلوی به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می‌شد.

این قلعه در سال ۱۳۴۹ به عنوان یکی از آثار ملی مهم ایران به ثبت رسید و به موزه‌ای خاص و با ارزش تبدیل شد. نمای بیرونی و داخلی قلعه در سال‌های اخیر بازسازی شده و در آن موزه‌‌های باستان ‌شناسی، مردم شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیا و چایخانه سنتی راه‌اندازی شده است.

از دیگر نام‌های قلعه فلک الافلاک می‌توان به دژ شاپورخواست، قلعه خرم‌ آباد، کاخ اتابکان، دوازده ‌برجی اشاره داشت. نام کنونی قلعه، یعنی فلک الافلاک در زمان قاجار انتخاب شده است.

آدرس: خرم آباد، امام خمینی، بین ۲۴ متری حکیم و فردوسی (محله‌ی بازار)

شماره تلفن: ۰۶۶۳۳۳۱۲۵۱۱

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۶:۰۰

حافظیه (قدمت: ۵۷۳ سال)

آرامگاه حافظیه در شمال شهر شیراز و جنوب دروازه قرآن واقع شده است. این آرامگاه جزء مهمترین و پربازدیدترین جاهای تاریخی دیدنی ایران به حساب می‌آید؛ چرا که سالانه گردشگران بسیاری برای بازدید از حافظیه راهی شیراز می‌شوند. مقبره حافظیه در زمان حکومت شاه عباس صفوی و همچنین دوره زندیه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

در دوره زندیه بر روی مزار حافظ سنگ از جنس مرمر قرار گرفت. این آرامگاه دارای بخش‌های مختلفی است که هر یک از آن‌ها معنی و مفهوم خاصی دارد. حیاط جنوبی حافظیه ورودی اصلی آرامگاه است که در دو طرف آن می‌توانید باغچه‌های گل بزرگ و ۲ استخر مشاهده کنید.

بخش جنوبی آرامگاه نمادی از مادیات است و به تدریج با نزدیک شدن به بخش شمالی و مزار حافظ، بندهای انسانی آزاد شده و با بالا رفتن از پله‌های ایوان به حالت عرفانی نزدیک می‌شوید. پس از آن با پایین آمدن از پله‌ها می‌توانید آرامگاه اصلی حافظ را مشاهده کنید. ایوان این آرامگاه از ۹ پله تشکیل شده و مضمون آن به ۹ آسمان اشاره دارد.

روی مزار حافظ گنبدی به ارتفاع ۱۰ متر قرار گرفته که جنس آن از مس است. رنگ‌های درونی گنبد هر یک بیانگر نماد خاصی است. به عنوان مثال: رنگ قهوه‌ای نماد خاک و رنگ فیروزه‌ای نماد بهشت است. این رواق ۲۰ ستون سنگی بزرگ دارد که ۴ ستون وسط آن به زمان کریم خان بازمی‌گردد. به همین دلیل به آن رواق ۴ ستونه نیز می‌گویند.

محوطه شمالی نمادی از ملکوت بوده و ۸ ستون آرامگاه مرکزی نمایانگر قرنی که حافظ در آن زندگی کرده و هشت درب بهشت است.

آدرس: شیراز، حدفاصل چهارراه ادبیات و چهارراه حافظیه، رو‌به‌روی ورزشگاه حافظیه

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۲۱:۰۰

سعدیه (قدمت: بیش از ۷۰۰ سال)

سعدیه یکی از جاهای تاریخی و گردشگری ایران به شمار می‌رود. سعدیه در واقع آرامگاه سعدی، شاعر مشهور پارسی است. این آرامگاه در انتهای خیابان بوستان، کنار باغ دلگشا واقع شده است. در اطراف مقبره سعدی قبور زیادی از بزرگان دین مانند شوریده شیرازی به خاک سپرده شده‌اند. آرامگاه شوریده شیرازی به وسیله رواق به آرامگاه سعدی وصل شده است.

آرامگاه سعدیه در سال ۱۳۵۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: شیراز، انتهای خیابان بوستان، کنار باغ دلگشا

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۳۰

چهار طاقی نیاسر (قدمت: حدود ۱۵۰۰ سال) 

چهار طاقی نیاسر از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران به حساب می‌آید. این سازه به دلیل قدمت تاریخی و ویژگی‌های خاص خود دارای اهمیت زیادی است. بنای آتشکده چهار طاقی مربعی شکل بوده و روی آن یک گنبد قرار گرفته است. اندازه این بنا ۱۴ متر در ۱۴ متر است و مصالح به کار رفته در ساخت آن شامل سنگ‌های مربعی و آجری می‌شود.

چهار طاقی نیاسر به نوعی تلفیق علم و دین است و جزء کاربردی‌ترین و جالب‌ترین بناهای شهر کاشان به حساب می‌آید. این بنای زیبا در دوره حکومت ساسانیان، به دستور اردشیر بابکان ساخته شد. متاسفانه بنای چهار طاقی نیاسر در طی زمان آسیب‌های جدیدی دیده است. به همین دلیل گنبد آن مشابه با گنبدهای اسلامی بازسازی شده است.

جالب است بدانید که این بنا در گذشته با نام‌های چهار قاپو و چهار دروازه شناخته می‌شد. سپس پژوهشگران و باستان شناسانی از سایر کشورهای جهان برای بازدید از چهار طاقی به ایران آمدند و نام کنونی را بر روی آن گذاشتند. بنای طاق بر روی چهار پایه قرار دارد و دلیل نام‌گذاری آن هم به همین است.

پایه‌های این بنا در حقیقت دیوارهایی با ضخامت زیاد و عرض کم هستند که در گذشته با نام جرز شناخته می‌شدند.

آدرس: استان اصفهان، شهرستان کاشان، ارتفاعات بخش نیاسر

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

نارین قلعه میبد (قدمت: ۲ تا ۶ هزار سال)

از دیگر بناهای تاریخی ایران می‌توان به نارین قلعه میبد اشاره داشت. این قلعه زیبا و باشکوه بر روی تپه ساخته شده است. در نارین قلعه ظروف و اجناس خاصی پیدا شده که نمایانگر قدمت و تاریخ باستانی آن است. برخی از تاریخدانان قدمت نارین قلعه را به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد نسبت می‌دهند.

جالب است بدانید که در دوران حکومت‌های مختلفی همچون مادها تا ساسانیان بخش‌های مختلفی به قلعه اضافه شده است. این قلعه در طی زمان‌های مختلف مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. مصالح به کار رفته در ساخت نارین قلعه مشابه با ارگ بم از جنس خشت است. البته تفاوت سایز آجرهای خشتی آن نمایانگر استقرار حکومت‌های مختلف در قلعه است.

بر اساس بررسی‌‌های صورت گرفته شده، نارین قلعه بر روی باقی مانده مجموعه دیگری ساخته شده است. به همین دلیل بسیاری از باستان شناسان معتقدند در این مکان بخش‌های کشف نشده زیادی وجود دارد. نارین قلعه مشابه با برخی دژهای دیگر دارای بخش‌های مختلفی است.

بخش پایینی قلعه به مسجد، گذرگاه، حمام و بخش های مردم نشین اختصاص داشته که متاسفانه در حال حاضر چیز زیادی از آن باقی نمانده است. بخش بالایی قلعه یا بخش حاکم‌نشین از عمارت و بخش‌های مختلف تشکیل شده که به صورت حلزونی تا بالاترین قسمت قلعه یا همان شاه نشین می‌رسد.

این قلعه به نوعی جداکننده بافت قدیمی از بافت جدید شهر میبد است. سیستم دفاعی نارین قلعه مثل دژها و ارگ‌های آن زمان به صورت خندق بوده است. به این ترتیب هیچ متجاوزی قادر به نفوذ در قلعه نبود. نارین قلعه دارای ۴ برج برای نگهبانی بوده که اکنون تنها برج مرکزی و اصلی آن باقی مانده است.

آدرس: استان یزد، میبد، میدان شهرداری، بلوار امام

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰

مسجد نصیرالملک شیراز (قدمت: ۱۳۷ سال)

مسجد نصیرالملک شیراز از جاهای دیدنی و تاریخی ایران است که توصیه می‌کنیم حتما از آن دیدن کنید. این مسجد با نام مسجد صورتی نیز شناخته می‌شود. جالب است بدانید که مسجد نصیرالملک از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین جاهای دیدنی استان فارس به شمار می‌رود. به طوری که سالانه گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری از آن دیدن می‌کنند.

این مسجد زیبا در محله‌ای به نام گودعربان و خیابان لطفعلی خان زند قرار گرفته است. دسترسی به مسجد نصیرالملک با خودروی شخصی و وسایل نقلیه عمومی امکان‌پذیر است. این مسجد به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک، از بزرگان سلسله قاجار ساخته شده است.

ساخت مسجد نصیرالملک از سال ۱۲۵۵ تا سال ۱۲۶۷ هجری قمری، یعنی ۱۲ سال به طول انجامید. زیربنای مسجد ۲۲۱۲ متر مربع و مساحت آن ۲۹۸۰ متر مربع است. مرمت، نگهداری و حفظ این بنای با ارزش و باشکوه با رعایت استانداردهای بین‌المللی مرمت آثار تاریخی صورت می‌گیرد. مسجد نصیرالملک صحن نسبتا بزرگی دارد.

در این مسجد می‌توانید بخش‌های مختلفی را مشاهده کنید که هر کدام هنر معماری اصیل ایرانی را به تصویر می‌کشد. بخش ورودی مسجد دارای طاق نمایی بزرگ است که سقف آن با کاشی‌های هفت رنگ پوشش داده شده است. مسجد نصیرالملک دارای دو درب بزرگ چوبی است که در بالای آن می توانید یک سنگ مرمری مشاهده کنید.

بر روی این سنگ مرمری شعری از شوریده شیرازی و سال ساخت و اتمام آن به چشم می‌خورد.

آدرس: فارس، شیراز، خیابان لطفعلی خان زند محـله گودعربان، انتهای کوچه نصیرالملک

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۷:۰۰ تا ۱۹:۰۰

تپه سیلک کاشان (قدمت: ۷۵۰۰ تا ۸۰۰۰ سال)

تپه سیلک کاشان از مکان های تاریخی ایران محسوب می‌شود. بر اساس مدارک مکتوب موجود، قدمت سیلک به دوران پیش از هخامنشی بازمی‌گردد. جالب است بدانید که کهن‌ترین مردم دشت نشین، مردم سیلک بوده اند که در طی زمان آثار زندگی آن‌ها کشف شده است. تپه سیلک در واقع ویرانه‌های زیگورات باستانی ایران و نیایشگاه مردم بوده که از گل رس و سفال ساخته شده است.

البته این مجموعه تاریخی تا سال ۱۳۱۰ شناسایی نشده بود و مردم کاشان آن را به عنوان شهر نفرین شده می‌شناختند. بیش از نود سال پیش این تپه با جاری شدن سیل نمایان شد و در نهایت در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. تپه سیلک در سه کیلومتری جنوب غربی کاشان، سمت راست جاده کاشان به فین واقع شده است.

قدمت این تپه به بیش از هفت هزار سال قبل بازمی‌گردد و از میراث ارزشمند تاریخی ایران است. در این مکان می‌توانید قدیمی‌ترین خشت دست ساز و سفال‌های منقوش را مشاهده کنید. در محوطه تپه سیلک کاوش‌های زیادی صورت گرفته و اشیاء و ظروف بسیاری در دل خاک کشف شده است.

در خرابه‌های این تپه چندین اسکلت و ظروف خاص باستانی نیز پیدا شده که اکنون در موزه‌های لوور فرانسه، موزه ملی ایران و موزه باغ فین به نمایش درآمده است. کشف دوک‌های ریسندگی و ابزارآلات ذوب فلزات نمایانگر صنعتی بودن سیلک در آن دوران بوده است. این تپه شاید در نگاه اول یک تپه معمولی به نظر برسد، ولی در زیر آن دنیای شگفت‌انگیزی مدفون شده است.

آدرس: کاشان، خیابان امیرکبیر، خیابان امیرالمؤمنین، انتهای ذوالفقار دهم

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

باغ گلشن طبس (قدمت: حدود ۱۴۰ سال)

قدمت باغ گلشن طبس به دوره‌های زندیه و قاجاریه بازمی‌گردد. در واقع زمان احداث این باغ با روزهای آخر حکومت لطفعلی خان زند و به حکومت رسیدن آقا محمدخان قاجار یکی شده است. باغ گلشن به دلیل ویژگی‌های خاص خود در سال ۱۳۵۵ شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جالب است بدانید که گردشگران و جهانگردان بسیاری از این باغ زیبا بازدید کرده‌اند. از مهم‌ترین افرادی که از باغ گلشن طبس بازدید کرده‌اند می‌توان به همسر آندره گدار، معمار معروف فرانسوی و سون هدین، جغرافیدان سوئدی اشاره داشت. باغ گلشن به عنوان دومین سمبل شهر طبس و در جهان به عنوان یکی از ۵۰ باغ مشهور و مهم شناخته می‌شود.

مساحت این حدود ۸ هکتار بوده و جزء باغ‌های کمیاب دارای آب جاری دائمی است. در محوطه باغ گلشن می‌توانید درختان نخل و مرکبات متنوعی نظیر: سرو، صنوبر، نارنج، پرتقال و … را مشاهده کنید. زمانی که در این باغ قدم می‌زنید، می‌توانید صدای زیبای پرندگان را از لا به لای درختان گوش دهید.

وجود گونه‌های مختلف گیاهان سازگار با اقلیم‌های آب‌وهوایی متفاوت از جالب‌ترین ویژگی‌های باغ گلشن است. به عنوان مثال: در این باغ شما می‌توانید درخت چنار (سازگار با مناطق سردسیر) و درخت خرما (سازگار با مناطق گرمسیری) در کنار هم مشاهده کنید. آب جاری در آبشارهای طبیعی و جوی‌ها و استخر باغ گلشن منظره‌ای دیدنی را ایجاد کرده است.

بدون شک وجود آب زلالی با این کیفیت در میان دو کویر نمک زار ایران (دشت لوت و دشت کویر) بسیار شگفت‌انگیز و عجیب است.

آدرس:  خراسان جنوبی، طبس، بلوار معلم

ساعت کاری: ۲۴ ساعته

دخمه زرتشتیان یزد (قدمت: بیش از ۳۰۰۰ سال)

از مهم‌ترین آثار باستانی ایران می‌توان به دخمه زرتشتیان یزد اشاره داشت. این دخمه با نام‌های برج خاموشان و برج سکوت نیز شناخته می‌شود. دخمه زرتشتیان در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد، در نزدیکی محله صفائیه، بر روی یک کوه رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه واقع شده است. در کتاب داستان ایران فریدون جنیدی کلمات «استَ» و «اَستو» به زبان اوستایی به معنای استخوان است.

استه دان و استودان نیز به معنای جایگاه استخوان است. در گذشته استودان را بر فراز تپه سنگی می‌ساختند تا چرک، ریم و خون بدن مردگان بر روی سنگ بریزد. به این ترتیب خاک آلوده نمی‌شد. اطراف استودان را یک دیوار سنگی بلند می‌ساختند تا به جز پرندگان لاشخور، جانور دیگری به آن وارد نشود.

در میانه این دیوار چاهی برای ریختن استخوان‌ها حفر می‌کردند. بر اساس اعتقادات آن‌ها، این کار از رسیدن پلیدی به خاک جلوگیری می‌کرد. در حالت کلی ۴ بخش مختلف برای قرار دادن مردگان ساخته می‌شود که اولین مخصوص مردان، دومین مخصوص زنان، سومین مخصوص کودکان و چهارمین ویژه پیکر سگ‌های مرده بود.

در دین و مذهب مردم زرتشتی، سگ‌ها جایگاه ویژه‌ای داشتند، زیرا سگ‌ها به عنوان موجوداتی مهربان، وفادار و فداکار شناخته می‌شدند. به همین دلیل قسمتی ویژه برای قرار دادن پیکر بی‌جان سگ‌ها می‌ساختند. پس از اینکه اجساد توسط پرندگان خورده می‌شدند، استخوان‌ها را در چاه‌های حفر شده می‌ریختند.

البته در ۵۴ سال اخیر قرار دادن اجساد در این دخمه‌ها ممنوع شده است.

آدرس: یزد، شهر یزد، منطقه صفائیه، انتهای بلوار شهیدان اشرف، در بالای کوه دخمه

شماره تلفن: ۰۳۵۳۸۲۳۲۷۲۴

ساعت کاری: هر روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰

سفر به همه نقاط ایران و اقامتی راحت

اگر به سفر و گشت‌وگذار در شهرهای مختلف لذت می‌برید، اقامت ۲۴ در کنار شما خواهد بود. مجموعه اقامت ۲۴ با ارائه خدمات اقامتی و امکان رزرو هتل، بدون محدودیت زمانی و مکانی، می‌تواند تجربه دلچسبی از سفر را برای شما رقم بزند. مجموعه اقامت ۲۴ تمامی هتل‌های سراسر کشور را پوشش می‌دهند.

پس فرقی نمی‌کند که مقصد شما کجا باشد؛ تنها با چند کلیک ساده می‌توانید اقامتگاه مورد نظر خود را در کمترین زمان ممکن رزرو کنید. اگر در حین انتخاب هتل دچار شک و تردید شدید، می‌توانید از طریق شماره درج شده در وب سایت اقامت ۲۴ با کارشناسان ما تماس بگیرید. کارشناسان ما با بررسی شرایط، امکانات و بودجه مورد نظر شما، بهترین گزینه اقامتی را پیشنهاد خواهند داد.

تور اقامت ۲۴ همراه شما برای سفر به هر نقطه ایران

مجموعه اقامت ۲۴ علاوه بر ارائه خدمات اقامتی، تورهای مسافرتی متنوعی برگزار می‌کند. برای مشاهده و رزرو تور مسافرتی مورد نظر خود کافیست به صفحه مربوطه در سایت اقامت ۲۴ مراجعه کنید. سپس با چند کلیک ساده می‌توانید تورهای مسافرتی را مشاهده و خریداری کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات هر تور مسافرتی، می‌توانید از طریق شماره درج شده در وب سایت اقامت ۲۴ با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

جمع بندی مطالب

در این مقاله چند تا از بناهای تاریخی ایران را به همراه ویژگی‌های هر یک معرفی کرده‌ایم. به طور کلی، کشور ایران به دلیل قدمت زیاد، دارای آثار تاریخی و باستانی زیادی است که ما تنها در مورد مهم‌ترین و مشهورترین‌ آن‌ها توضیحاتی ارائه داده‌ایم. بازدید از آثار باستانی و مکان‌های تاریخی می‌تواند تجربه جدید و حس خاصی را در شما ایجاد کند.

در واقع با بازدید از هر یک می‌توانید در تاریخ قدم بزنید و از نزدیک با هنر و فرهنگ اصیل ایران کهن آشنا شوید. با جستجوی نام جاهای تاریخی ایران به انگلیسی می‌توانید اطلاعات مختلفی در مورد آن‌ها پیدا کنید.

اگر شما هم از آثار باستانی ایران بازدید کرده‌اید، می‌توانید تجربیات خود را از بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول