باغ ارم شیراز؛ تصاویر، تاریخچه و اطلاعات بازدید

شهر شیراز، گنجینه‌ای از تاریخ و جاذبه‌های گردشگری را در دل خود جای داده است. در میان این جاذبه‌های گردشگری، باغ ارم شیراز (به انگلیسی Eram Garden Shiraz) مانند نگینی خودنمایی می‌کند.

این شاهکار معماری، علاوه‌براینکه یادگاری از دوران کهن است، همچنان یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگران نیز به شمار می‌آید. در این مطلب از مجله گردشگری اقامت ۲۴، سفری به باغ ارم خواهیم داشت تا از درباره تاریخچه، معماری و زیبایی‌های این مکان بی‌نظیر بیشتر بدانید.

معرفی باغ ارم شیراز

در میان باغ های شیراز، باغ ارم با زیبایی خیره‌کننده‌اش، گردشگران ایرانی و خارجی را به سوی خود می‌کشاند. این باغ که در شمال غربی شیراز قرار دارد، مجموعه‌ای از گیاهان و درختان کم‌نظیر را در خود جای داده است. وجود گونه‌های متنوع گیاهی، از جمله درختان سروناز و گل‌های رنگارنگ، این مکان را به یک باغ گیاه‌شناسی منحصربه‌فرد تبدیل کرده است.

در این باغ، عمارتی باشکوه از دوران قاجار قرار دارد که با کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز و معماری هنرمندانه‌اش، جلوه‌ای تاریخی به این فضای سبز می‌بخشد. ارم شیراز در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، همچنین از تیرماه ۱۳۹۰ در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز جای گرفته است.

امروزه این باغ زیر نظر دانشگاه شیراز قرار دارد به همبن دلیل گاهی به آن باغ ارم دانشگاه شیراز هم گفته می‌شود. این باغ همچنان یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری شهر است. 

باغ ارم شیراز کجاست؟

باغ ارم، یکی از مشهورترین جاهای دیدنی استان فارس است. آدرس باغ ارم شیراز در خیابان ارم و در نزدیکی میدان ارم واقع شده و فاصله چندانی با مجموعه دانشگاه شیراز ندارد.

اگر به سمت شمال‌غربی شیراز حرکت کنید و مسیر بلوار ارم را پیش بگیرید، به باغ ارم، خواهید رسید. این باغ مجموعه‌ای از درختان متنوع و گل‌های رنگارنگ را در خود جای داده است. از درختان کهنسال سرو گرفته تا گلستان رز، فضایی سرسبز و دل‌انگیز را برای گردشگران فراهم کرده‌اند. این مکان که یکی از آثار ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است، تحت حفاظت دانشگاه شیراز نیز قرار دارد.

اگر به این شهر زیبا سفر کردید، حتما زمانی را برای بازدید از باغ ارم شیراز اختصاص دهید و از فضای دل‌انگیز آن لذت ببرید.

چطور خودمان را به باغ ارم شیراز برسانیم؟

باغ ارم شیراز، یکی از زیباترین جاذبه‌های این شهر، در منطقه‌ای خوش‌آب‌وهوا و دسترس‌پذیر قرار گرفته است. در سفر به شیراز چه با وسایل حمل‌ونقل عمومی و چه با خودروی شخصی، رسیدن به این باغ کار سختی نیست. موقعیت آن در نزدیکی دانشگاه شیراز و خیابان ارم باعث شده که مسیرهای مختلفی برای دسترسی وجود داشته باشد.

اتوبوس

اگر به دنبال گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای بازدید از باغ ارم هستید، استفاده از اتوبوس یکی از بهترین راه‌هاست. خوشبختانه، مسیرهای متعددی از نقاط مختلف شهر به سمت این باغ وجود دارد. 

خط ۷۳ شما را مستقیما به ایستگاه میدان ارم می‌رساند که نزدیک‌ترین ایستگاه به باغ ارم است. همچنین، اگر در نزدیکی بلوار زند یا مرکز شهر هستید، می‌توانید از خطوط ۶۸ و ۹۱ استفاده کنید که شما را به ایستگاه بلوار نمازی می‌رسانند. از آنجا، تنها با چند دقیقه پیاده‌روی در خیابان ارم، به ورودی باغ خواهید رسید.

مترو

برای آن دسته از مسافرانی که از مترو استفاده می‌کنند، نزدیکترین ایستگاه مترو به باغ ارم شیراز، ایستگاه نمازی در خط یک مترو شیراز است. پس از خروج از ایستگاه، باید مسیر بلوار دانشجو را به سمت میدان ارم طی کنید. این پیاده‌روی حدود ۱۰ دقیقه طول می‌کشد، اما اگر ترجیح می‌دهید، سریع‌تر به مقصد برسید، می‌توانید از تاکسی‌های شهری استفاده کنید.

تاکسی

اگر به دنبال گزینه‌ای راحت‌تر هستید، تاکسی‌های خطی و اینترنتی در شیراز، شما را از هر نقطه‌ای از شهر به باغ ارم می‌رسانند. تاکسی‌های خطی در نقاط مهمی مانند میدان نمازی، میدان ارم و پایانه‌های اصلی شهر مستقر هستند. 

همچنین، تاکسی‌های اینترنتی مثل اسنپ و تپسی در شیراز فعال‌اند و می‌توانید به‌راحتی موقعیت خود را مشخص کرده و مستقیم به ورودی ارم شیراز برسید. هزینه استفاده از تاکسی‌های شهری و اینترنتی متفاوت باشد، اما هر دو گزینه دسترسی سریع و آسان را فراهم می‌کنند.

خودرو شخصی

اگر با خودروی شخصی به شیراز آمده‌اید و قصد بازدید از باغ ارم را دارید، بهترین مسیر از بلوار شهید چمران است. پس از رسیدن به میدان دانشجو، به سمت چپ بپیچید و مسیر را تا میدان ارم ادامه دهید. 

در اینجا، دومین خروجی را انتخاب کنید تا وارد خیابان ارم شوید. باغ ارم شیراز در انتهای این خیابان قرار دارد. توجه داشته باشید که این مجموعه پارکینگ اختصاصی ندارد، بنابراین باید خودروی خود را در خیابان‌های اطراف یا کوچه‌های نزدیک پارک کنید. اگر از سمت جنوب شهر می‌آیید، خیابان آزادی و سپس بلوار ارم شما را مستقیما به باغ خواهد رساند.

 

لوکیشن باغ ارم شیراز روی نقشه

اطلاعات بازدید از باغ ارم شیراز

اگر قصد دارید در سفر به شیراز از باغ ارم بازدید کنید، بهتر است قبل از رفتن، اطلاعات لازم را بدانید تا برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید.

ساعت کاری: ۸ صبح تا ۷ شب

روزهای تعطیلی باغ ارم شیراز: تاسوعا و عاشورا، ۲۱ رمضان شهادت امام علی (ع)، ۲۸ صفر رحلت پیامبر، ۱۴ خرداد رحلت امام خمینی و ۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق (ع)

قیمت بلیط باغ ارم شیراز ۱۴۰۳: نفری ۴۰ هزار تومان برای دانشجویان به شرط ارائه کارت دانشجویی تخفیف نیم بها، گردشگر خارجی ۴۰۰ هزار تومان

شماره تلفن: ۰۷۱۳۲۲۷۲۵۳۸

بهترین زمان بازدید از باغ ارم شیراز

اگر می‌خواهید تجربه‌ای خاص از بازدید ارم شیراز داشته باشید، بهترین زمان سفر به شیراز برای شما فصل بهار است، باغ ارم شیراز در بهار، به‌ویژه در اردیبهشت ماه معتدل و دل‌پذیر است. 

در این زمان، نسیم خنک بهاری در باغ ارم می‌وزد و بازدید از آن را لذت‌بخش‌تر می‌کند. همچنین، این فصل بهترین فرصت برای دیدن گل‌ها و گیاهان رنگارنگ باغ است.

اگر در فصل‌های دیگر به شیراز سفر کردید، پیشنهاد می‌کنیم که بازدیدتان را به ساعات عصر یا غروب موکول کنید. در این زمان‌ها، هوای باغ همچنان مطبوع است و شما می‌توانید از زیبایی‌های باغ ارم شیراز در شب نیز لذت ببرید. 

همچنین، اگر قصد عکاسی در این باغ را  دارید، باغ ارم شیراز در پاییز جلوه‌ای شگفت‌انگیز دارد که هر گردشگری را شگفت‌زده خواهد.

تصاویر باغ ارم شیراز

باغ ارم، با زیبایی‌های بی‌نظیر خود در هر فصل  جذاب دارد. از گل‌های رنگارنگ بهاری تا برگ‌های پاییزی که در نسیم خنک می‌رقصند، عکس باغ ارم شیراز همیشه شما را به وجد می‌آورد. 

در ادامه، تصاویر باغ ارم شیراز در فصول مختلف سال را مشاهده خواهید کرد که هر کدام نمایی خاص از زیبایی‌های طبیعی و تاریخی آن را به نمایش می‌گذارند.

باغ ارم شیراز در شب

باغ ارم شیراز در شب، فضایی آرام و رمانتیک ایجاد می‌کند. نورپردازی‌های ملایم، معماری قاجاری کوشک و سایه درختان سرو در کنار حوض‌های آب، زیبایی منحصر‌به‌فردی به باغ می‌بخشند. در ادامه چند تصویر زیبا از این باغ را در شب می‌بینید.

تاریخچه باغ ارم شیراز

باغ ارم شیراز، با وجود زیبایی‌های بی‌نظیرش، تاریخچه‌ای پیچیده و جذاب دارد. جالب است، بدانید که تاریخ دقیق ساخت این باغ هنوز هم به‌ طور قطعی مشخص نیست و حتی بنیان‌گذار اولیه آن نیز به درستی شناخته نشده است. اما در سفرنامه‌های قرن دهم و یازدهم هجری، به باغ ارم اشاره شده و جهانگردان از دوران صفوی آن را باغی آباد و باشکوه توصیف کرده‌اند.

این باغ از دوران سلجوقیان و آل اینجو وجود داشته و در دوران کریم‌خان زند نیز مرمت شده است. در اواخر دوره زندیه، ارم شیراز به‌دست خان‌های ایل قشقایی افتاد. در آن زمان، بنای اصلی باغ توسط اولین ایلخان قشقایی و پسرش محمدقلی‌خان در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار ساخته شد.

اما مهم‌ترین تغییرات در تاریخ باغ ارم شیراز در دوران سلطنت ناصرالدین شاه رخ داد. در این زمان، حاج نصیرالملک شیرازی باغ را خریداری کرده و عمارتی جدید در آن ساخت که همان بنای فعلی است. این عمارت توسط حاج محمدحسن‌خان، یکی از معماران مشهور شیراز طراحی شد و هنوز هم بخش اصلی باغ را تشکیل می‌دهد. حاج نصیرالملک، در کنار این بنا، آثار دیگری از خود در استان فارس به یادگار گذاشته است، از جمله خانه و مسجد نصیرالملک که در شیراز واقع هستند.

در دوران پهلوی، باغ ارم که پیش‌تر به املاک خاندان قوامی شیراز تعلق داشت، مصادره شد و پس از مدتی به دانشگاه شیراز واگذار شد. در‌حال‌حاضر، این باغ به‌عنوان یکی از ارکان دانشگاه شیراز مورد استفاده قرار می‌گیرد. باغ گیاهشناسی ارم شیراز به دانشکده کشاورزی و عمارت باغ به دانشکده حقوق تعلق دارد.

نام این باغ نیز داستان خاص خود را دارد. این نام برگرفته از عمارت و باغی است که در گذشته توسط شدادبن‌عاد، پادشاه عربستان، به قصد رقابت با بهشت ساخته شده بود.

معماری باغ ارم شیراز

معماری باغ ارم شیراز، یکی از شاهکارهای تاریخی و فرهنگی این شهر محسوب می‌شود. این باغ به مساحت ۱۱۰ هزار مترمربع در زمینی مستطیل‌شکل ساخته شده و طراحی آن به گونه‌ای است که زیبایی و هماهنگی عناصر مختلف آن، حس آرامش و طراوت را به بازدیدکنندگان منتقل می‌کند. 

درهای ورودی باغ در ضلع بزرگ‌تر به سمت شمال و بلوار ارم و در ضلع کوچکتر به سمت غرب و بلوار جام جم قرار دارد. دیوارهای قدیمی باغ که روزگاری از جنس گل بودند، اکنون با نرده‌های زیبا جایگزین شده‌اند و درختان یاس و انار روی این نرده‌ها رشد کرده‌اند.

عمارت اصلی باغ ارم شیراز که در بخش بالای باغ قرار دارد، روی یک تپه کوچک ساخته شده و از آنجا به راحتی می‌توان مناظر زیبای باغ را مشاهده کرد.  در مقابل عمارت، حوض مستطیل‌شکلی قرار دارد که با آب‌نما و نخل‌های فونیکس تزیین شده است. این حوض با مساحت ۳۳۵ مترمربع، یکی از بخش‌های چشم‌نواز باغ است.

همچنین، ارم شیراز از سیستم آب‌راه‌های طبقاتی و پله‌های سنگی استفاده می‌کند که بر زیبایی آن افزوده است. این آب‌راه‌ها نه تنها باعث ایجاد جذابیت بیشتر شده‌اند، بلکه در تنظیم آب‌وهوای باغ و آبیاری درختان نیز موثر هستند. در بخش شمال غربی باغ، یک برکه کوچک با درختان سبز و صخره‌های بزرگ اطراف آن قرار دارد که مکانی آرام برای نشستن و تماشای ماهی‌های گلی درون برکه است.

با همه این ویژگی‌ها، معماری باغ ارم شیراز نمونه‌ای کامل از طراحی سنتی و زیبایی‌شناسی ایرانی است. 

پلان باغ ارم شیراز

پلان باغ ارم شیراز، تلفیقی هنرمندانه از معماری سنتی ایرانی و تغییرات تدریجی آن در طول زمان است. طراحی اولیه این باغ براساس اصول باغ‌سازی ایرانی، شامل ترکیبات ساده، هماهنگی فضایی، خطوط مستقیم و ساختارهای منظم انجام شده است. با‌این‌حال، تغییرات تاریخی باعث شده‌اند که در بخش‌های شمالی و شمال‌غربی باغ، نشانه‌های اولیه باغ‌سازی ایرانی کمتر به چشم بخورد.

محور اصلی باغ، که زمانی ساختاری منظم و چشم‌اندازی چهاربخشی داشت، در گذر زمان دچار تغییرات و تخریب‌هایی شده است.  این چهار بخش اصلی که در امتداد یکدیگر قرار داشتند، نظم و تقارن خاصی به باغ می‌بخشیدند.

یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های این باغ، مسیری است که به کرت و استخر روبه‌روی عمارت اصلی منتهی می‌شود. این مسیر با ردیفی از درختان سرو محصور شده و مانند یک خیابان باشکوه، رسمی‌ترین و منظم‌ترین بخش باغ را شکل می‌دهد. این ترکیب هنری از طبیعت و معماری، باغ ارم شیراز را به اثری ارزشمند و ماندگار تبدیل کرده است.

شعر حافظ در مورد باغ ارم شیراز

در ادامه شعری از حافظ در مورد باغ ارم آورده شده است:

آن غالیه‌خط گر سوی ما نامه نوشتی

گردون! ورق هستی ما درننوشتی

هر چند که هجران ثمر وصل برآرد

دهقان جهان! کاش که این تخم نکِشتی

آمرزش نقد است کسی را که در این جا

یاری‌ست چو حوری و سرایی چو بهشتی

در مصطبهٔ عشق تنعم نتوان کرد

چون بالش زر نیست، بسازیم به خشتی

مفروش به باغ ارم و نخوت شداد

یک شیشه می و نوش‌لبی و لبِ کِشتی

تا کی غم دنیای دنی ای دل دانا؟

حیف است ز خوبی که شود عاشق زشتی

آلودگی خرقه، خرابی جهان است

کو راهروی، اهلِ دلی، پاک‌سرشتی؟

از دست چرا هِشت سرِ زلف تو حافظ؟

تقدیر چنین بود، چه کردی که نهِشتی؟

پوشش گیاهی باغ ارم شیراز

باغ و کاخ ارم در شیراز یکی از سرسبزترین باغ‌های ایران است که تنوع گیاهی بی‌نظیری را در خود جای داده است. این باغ مجموعه‌ای از گیاهان خاص از گوشه‌وکنار جهان را در خود دارد و مانند یک نمایشگاه زنده از طبیعت، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.

این تنوع گیاهی، باغ ارم را به یکی از ارزشمندترین باغ‌های گیاه‌شناسی کشور تبدیل کرده است. در میان پوشش گیاهی بی‌نظیر باغ، گل‌های زینتی جلوه‌ای خاص دارند، به‌ویژه گل‌های رز که در ضلع غربی و شمال‌غربی باغ می‌رویند. این مجموعه شامل حدود ۲۰۰ گونه مختلف از گل رز است که عطر و زیبایی‌شان فضایی رویایی خلق می‌کند.

گل‌های طاووسی، شب‌بو، نسترن، یاس زرد، بنفشه، داوودی و بسیاری دیگر نیز در این باغ وجود دارند. علاوه‌بر‌این، درختان میوه‌ای مانند گردو، سیب، خرمالو، نارنج و انار در کنار درختان زینتی همچون سروناز، بید مجنون، کاج و اکالیپتوس، ترکیبی چشم‌نواز از سرسبزی و طراوت را به ارم شیراز بخشیده‌اند.

جاهای دیدنی باغ ارم شیراز

ارم شیراز جاهای دیدنی زیادی دارد که در ادامه به معرفی هر بخش می‌پردازیم:

عمارت اصلی

عمارت باشکوه باغ ارم، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و هنری شیراز است. این ساختمان سه‌طبقه با پشت‌بام شیروانی، نمونه‌ای کم‌نظیر از معماری دوران قاجار است که تلفیقی از هنرهای معماری صفویه و زندیه را در خود جای داده است. تزئینات بی‌نظیری مانند گچ‌بری‌های ظریف، نقاشی‌های هنرمندانه، پنجره‌های مشبک آهنی، منبت‌کاری و کاشی‌کاری‌های رنگارنگ در تمام قسمت‌های این عمارت به چشم می‌خورند.

یکی از ویژگی‌های برجسته این عمارت، درهای چوبی آن است که از چوب ساج ساخته شده‌اند. این چوب به دلیل مقاومت بالا، با گذشت زمان همچنان سالم و زیبا باقی مانده است. توسعه باغ ارم و اضافه شدن زمین‌های وسیع به قسمت غربی آن باعث شد تا عمارت اصلی و ساختمان‌های جانبی مانند اندرونی، به‌صورت مجموعه‌ای در مرکز باغ قرار بگیرند.

اولین طبقه عمارت

طبقه اول عمارت باغ ارم شیراز، که به تالار حوضخانه معروف است، محلی برای استراحت در روزهای گرم تابستان محسوب می‌شود. این طبقه هم‌سطح زمین ساخته شده و طراحی آن به‌گونه‌ای است که همیشه هوای خنک و مطبوعی در آن جریان دارد. در مرکز این تالار، جوی آبی از میان سنگ‌های حجاری‌شده عبور می‌کند که علاوه‌بر ایجاد صدای دل‌نشین جریان آب، به خنک‌تر شدن فضا نیز کمک می‌کند.

یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این طبقه، ستونی سنگی و حجاری‌شده در وسط تالار است که با ظرافت خاصی تراش خورده و زیبایی معماری دوره قاجار را به نمایش می‌گذارد. سقف و دیوارهای این بخش، پوشیده از کاشی‌های معرق و هفت‌رنگ است که از شاهکارهای کاشی‌کاری عصر قاجار به شمار می‌روند. نقوشی که روی این کاشی‌ها دیده می‌شود، صحنه‌هایی از داستان خسرو و شیرین، شکارگاه‌ها، طبیعت و اساطیر ایرانی را به تصویر کشیده‌اند.

این طبقه علاوه‌بر زیبایی معماری، کاربردی نیز بوده است، زیرا در گذشته، علاوه‌بر استراحتگاه تابستانی، محلی برای نگهداری مواد‌غذایی و حتی آشپزخانه نیز بوده است. 

دومین طبقه عمارت

طبقه دوم عمارت ارم شیراز، شامل بخش‌های متعددی از جمله ایوان اصلی، سالن مرکزی و چندین راهرو و اتاق است. یکی از دیدنی‌ترین قسمت‌های این طبقه، ایوان بزرگ با دو ستون سنگی یکپارچه است که در دو طرف آن، دو ایوان کوچک‌تر قرار گرفته‌اند. سرستون‌های این ایوان با نقش مردانی با لباس‌های قاجاری، گل و بوته‌های ظریف و طرح‌های اسلیمی تزئین شده‌اند که از هنرهای اصیل آن دوران محسوب می‌شوند.

ویژگی شاخص این ایوان، تزئینات گچ‌بری منحصربه‌فرد روی دیوارهای سه‌طرف آن است که در کمتر بنایی از دوره قاجار مشابه آن دیده می‌شود. علاوه‌بر این، کاشی‌کاری‌های اطراف ایوان، تصاویری از صحنه‌های تاریخی، اساطیری و طبیعت را به نمایش گذاشته‌اند. این کاشی‌ها با رنگ‌های زنده و درخشان، فضای عمارت را به اثری هنری تبدیل کرده‌اند.

در این طبقه همچنین آشپزخانه‌ای قدیمی وجود دارد که دقیقا در بالای آشپزخانه طبقه اول قرار گرفته است. یکی دیگر از جذابیت‌های این بخش، پنجره‌های مشبک فلزی ورودی سردابه است که نمونه‌ای کم‌نظیر از معماری قاجاری محسوب می‌شود. پنجره وسطی نسبت به دو پنجره قرینه کناری، ابعاد بزرگ‌تری دارد و با طراحی خاص خود، نشان‌دهنده مهارت معماران دوره قاجار است.

سومین طبقه عمارت

طبقه سوم عمارت، شباهت زیادی به طبقه دوم دارد و شامل یک سالن بزرگ در وسط و سه اتاق جانبی است. این سالن، با پنجره‌هایی رو‌به ایوان اصلی، فضایی پرنور و دل‌نشین دارد که نمایی زیبا از باغ را به نمایش می‌گذارد.

یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این طبقه، نقاشی‌های نفیس روی سقف و دیوارها است که شامل طرح‌های اسلیمی، گل و بوته، صحنه‌های شکار، چهره زنان و حتی داستان‌های شاهنامه می‌شود. این نقوش نشان‌دهنده مهارت بالای هنرمندان شیرازی در عصر قاجار است و نمونه‌هایی از آن را در سایر عمارت‌های تاریخی شیراز نیز می‌توان یافت.

سقف این سالن، با تیرهای چوبی منبت‌کاری‌شده پوشیده شده و جزئیات ظریف آن، جلوه‌ای بی‌نظیر به فضای داخلی عمارت بخشیده است. همچنین، درهای چوبی اتاق‌ها که همچنان سالم و استوار باقی مانده‌اند، نمونه‌ای از هنر درودگری سنتی ایران هستند.

طبقه سوم، در گذشته به‌عنوان محل استراحت ساکنان باغ مورد استفاده قرار می‌گرفت و به دلیل چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای که به محوطه باغ دارد، یکی از دل‌نشین‌ترین بخش‌های این عمارت به شمار می‌آید. 

تالار آیینه

در میان زیبایی‌های ارم شیراز، تالار آیینه خودنمایی می‌کند. این تالار با هنر آینه‌کاری معماران دوره قاجار تزئین شده و هر گوشه آن بازتابی از نور و شکوه است. با ورود به تالار، تکه‌های کوچک آینه نور را به بازی می‌گیرند و فضایی جادویی خلق می‌کنند.

علاوه‌بر آینه‌ها، سقف تالار با نقاشی‌های چشم‌نواز آراسته شده که بر زیبایی آن افزوده است. این تالار یکی از معروف‌ترین بخش‌های باغ است و تجربه‌ای بی‌نظیر از هنر ایرانی را به بازدیدکنندگان هدیه می‌دهد.

گذرگاه میانی

در باغ ارم، گذرگاهی باشکوه و رویایی از شرق به غرب امتداد یافته که همچون راهی به گذشته، گردشگران را به تماشای تاریخ و طبیعت دعوت می‌کند. دو سوی این مسیر، ردیفی از درختان سروناز قدبرافراشته‌اند که با نظم بی‌نقص خود، شکوه باغ را دوچندان کرده‌اند. این درختان، که برخی از آن‌ها چندین قرن قدمت دارند، همچون سربازانی استوار، مسیر را احاطه کرده و سایه‌ای دل‌انگیز بر سر رهگذران می‌گسترانند.

جوی آبی که از عمارت اصلی سرچشمه می‌گیرد، گذرگاه را همراهی کرده و در میان درختان و گل‌های رنگارنگ جاری می‌شود. آبراهه‌های کوچک‌تر از این جوی منشعب شده و به دیگر بخش‌های باغ می‌رسند، درحالی‌که پله‌های سنگی، اختلاف ارتفاع باغ را به زیبایی هموار کرده و مسیر را جذاب‌تر ساخته‌اند.

علاوه‌بر‌این مسیر اصلی، گذرگاهی دیگر در جهت شمال به جنوب باغ را قطع کرده و درنهایت، با مسیر مرکزی تلاقی می‌کند. همچنین، مسیرهای فرعی دیگری نیز در سراسر باغ وجود دارند که هریک فرصتی برای کشف گوشه‌ای از زیبایی بی‌پایان این باغ تاریخی را فراهم می‌کنند.

کتیبه‌های باغ ارم

باغ ارم شیراز، گنجینه‌ای از کتیبه‌های ارزشمند را در خود جای داده است.

در ورودی شمال شرقی باغ، چندین کتیبه سنگی و کاشی‌کاری نفیس دیده می‌شود. یکی از چشمگیرترین این کتیبه‌ها، کاشی معرقی است که روی آن، آیه‌ی مشهور نصر من الله و فتح قریب با خط نستعلیق نگاشته شده است. کمی پایین‌تر، کتیبه‌ای از سنگ مرمر لیمویی‌رنگ قرار دارد که با جمله بسم الله الرحمن الرحیم آغاز می‌شود و در ادامه، بیتی شعر به یاد نصیرالملک بر آن حک شده است: از وزیر شه نصیرالملک راد، دائمش باغ ارم آباد باد.

دو طرف این ورودی، طاق‌نماهایی مزین به آیات قرآن نیز وجود دارند که به فضا حالتی معنوی و روح‌نواز بخشیده‌اند.

در نمای شرقی عمارت، ۶ کتیبه سنگی روی جرزهای طبقه اول دیده می‌شوند که روی آن‌ها اشعاری از شاعران بزرگ ایران همچون حافظ و سعدی حکاکی شده است. گفته می‌شود که این کتیبه‌ها در گذشته دارای نقوشی بوده‌اند که بعدها با اشعار جایگزین شده‌اند.

در کنار این آثار، دو تخته‌سنگ آهکی نیز در بخش حوضخانه قرار گرفته که بین آن‌ها پنجره‌های آهنی دیده می‌شود.

اندرونی باغ ارم

در گوشه‌ای دنج از باغ ارم، اندرونی باشکوهی پنهان شده که فضایی پر از اصالت و زیبایی را در خود جای داده است. این عمارت با دو سالن و پنج اتاق، در بخش غربی باغ و پشت ساختمان اصلی واقع شده است.  تزئینات این بنا چیزی کمتر از ساختمان اصلی ندارد، پیشانی آن با هلالی از کاشی‌های رنگارنگ دوره قاجار آراسته شده که هم‌زمان با کاشی‌کاری‌های عمارت اصلی اجرا شده است. در دو سوی اتاق مرکزی، ستون‌های آجری پوشیده از کاشی‌کاری‌های معرق، زیبایی این بخش را دوچندان کرده است. 

موزه سنگ و هنر

در عمارت باشکوه ارم شیراز، دنیایی از شگفتی‌های طبیعت در موزه سنگ و هنر گرد هم آمده است. این موزه که از سال ۱۳۹۰ پذیرای علاقه‌مندان است، بیش از ۱۴۰ نوع سنگ و گوهر کمیاب و ارزشمند را در دل خود جای داده است. 

اگر به دنیای سنگ‌های قیمتی، رنگ‌های خیره‌کننده و نقش‌های طبیعی علاقه دارید، این موزه فرصتی بی‌نظیر برای کشف زیبایی‌های پنهان در دل سنگ‌هاست.

بخش سرداب باغ ارم

پس از عبور از تالارهای باشکوه عمارت اصلی، قدم به بخش سرداب باغ ارم می‌گذاریم. این بخش از بنا، پناهگاهی خنک در روزهای گرم تابستان بوده است. در روزگاری که سایه‌ها و نسیم‌های ملایم، تنها راه فرار از گرمای سوزان بودند، سرداب‌ها با طراحی هوشمندانه خود، هوایی دلپذیر و مطبوع را برای ساکنان فراهم می‌کردند.

کاشی‌کاری‌های زیبا و اصیل که دیوارهای این بخش را مزین کرده‌اند، روایتگر هنر و خلاقیت معماران دوران خود هستند. اما شگفتی این سرداب تنها به زیبایی آن محدود نمی‌شود، آبی که از دل باغ ارم جاری است، از همین‌جا سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود، طراوت و زندگی را به سراسر باغ هدیه می‌دهد.

بخش اداری

در کنار عمارت اصلی، مجموعه‌ای از هشت اتاق قرار دارد که امروز برای بخش اداری باغ ارم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ساختمان، که طی سال‌های اخیر با دقت مرمت شده، روزگاری یکی از بخش‌های مهم این مجموعه تاریخی بوده است. معماری ساده اما اصیل این بنا، هم‌خوانی کاملی با فضای باغ دارد. در اینجا، مدیریت و سرپرستی مجموعه انجام می‌شود تا باغ ارم همچنان با طراوت و سرسبزی‌اش، پذیرای بازدیدکنندگان باشد. 

سروناز باغ ارم شیراز

در باغ ارم شیراز، درختی باشکوه و باستانی سربرآورده که به سروناز شهرت دارد. این سرو کهن، با قدمتی نزدیک به ۳۰۰۰ سال، همچنان استوار و سرسبز به حیات خود ادامه می‌دهد. ارتفاع بلند آن، هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند و به‌عنوان نمادی از شکوه، پایداری و جاودانگی در فرهنگ ایرانی شناخته می‌شود.

درخت سرو در فرهنگ ایران جایگاهی ویژه دارد و از گذشته‌های دور، حضور آن در شعر و هنر ایرانی نمایان بوده است. حتی در کاخ‌های تخت جمشید نیز نقوش آن دیده می‌شود که نشان‌دهنده ارزش تاریخی و معنوی این درخت است.

تفریحات باغ ارم شیراز

ارم شیراز، تفریحات جذابی را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. اگر به دنبال یک تجربه منحصربه‌فرد در این باغ رویایی هستید، در ادامه با برخی از سرگرمی‌های خاص این مکان آشنا می‌شوید.

قدم زدن در یک فضای رؤیایی

قدم زدن در میان باغی که درختان سرسبز، گل‌های رنگارنگ و حوض‌های فیروزه‌ای آن را احاطه کرده‌اند، حس آرامش عجیبی به شما می‌بخشد. با هر قدمی که در باغ ارم برمی‌دارید، نسیم ملایمی که عطر بهارنارنج و گل‌های محمدی را با خود به همراه دارد، مشام شما را نوازش می‌دهد. سایه‌سار درختان کهن این باغ، فضایی دنج برای استراحت و لذت بردن از طبیعت فراهم کرده است. 

اگر به عکاسی علاقه دارید، مسیرهای سنگفرش‌شده باغ، قاب‌های بی‌نظیری برای ثبت لحظات زیبا ایجاد می‌کنند. در کنار این زیبایی‌ها، صدای چهچه پرندگان فضای باغ را دلنشین‌تر کرده و شما را به سفری کوتاه به دل تاریخ و طبیعت شیراز می‌برد. پس فرصت قدم‌زدن در این باغ تاریخی را از دست ندهید و از لحظات آرامش‌بخش آن نهایت لذت را ببرید.

 

پوشیدن لباس سنتی برای عکاسی

یکی از جذاب‌ترین تجربه‌هایی که می‌توانید در باغ ارم داشته باشید، پوشیدن لباس‌های سنتی و عکاسی در فضایی کاملا تاریخی است. غرفه‌های اجاره لباس در این باغ، لباس‌هایی از دوره‌های مختلف تاریخی ایران، به‌ویژه سبک پوشش سنتی مردم شیراز را در اختیار شما قرار می‌دهند. با انتخاب یک لباس زیبا، می‌توانید در کنار عمارت تاریخی باغ یا میان درختان سرسبز، عکس‌هایی منحصربه‌فرد ثبت کنید. 

عکاسی در چنین فضایی، حس دل‌نشینی از زندگی در گذشته را به شما القا می‌کند. اگر به دنبال یک تجربه خاص و متفاوت در باغ ارم هستید، حتما پوشیدن این لباس‌ها را امتحان کنید و خاطراتی ماندگار برای خود بسازید.

خرید از فروشگاه محصولات فرهنگی و صنایع دستی

برای کسانی که علاقه‌مند به هنرهای سنتی و صنایع‌دستی ایرانی هستند، فروشگاه‌های باغ یک فرصت بی‌نظیر فراهم کرده‌اند. در این فروشگاه‌ها می‌توانید انواع صنایع‌دستی شیراز مانند خاتم‌کاری، میناکاری، سفال‌های دست‌ساز و گلیم‌های زیبای این منطقه را تهیه کنید. علاوه‌بر‌این، محصولات فرهنگی متنوعی مانند کتاب‌های تاریخی و هنری، نقاشی‌های سنتی و اشیا تزیینی نیز در این غرفه‌ها عرضه می‌شود. 

خرید از این فروشگاه‌ها به حمایت از هنرمندان محلی کمک می‌کند. بنابراین، اگر به دنبال یک سوغات خاص برای عزیزانتان هستید، این مکان می‌تواند انتخابی فوق‌العاده باشد. 

خرید خوراکی خوشمزه نظیر فالوده شیرازی

هیچ سفری به شیراز بدون امتحان کردن خوراکی‌های خوشمزه این شهر کامل نمی‌شود. در باغ ارم، غرفه‌هایی وجود دارد که انواع خوراکی‌های سنتی شیرازی را ارائه می‌دهند. یکی از محبوب‌ترین این خوراکی‌ها، فالوده شیرازی است که با ترکیب رشته‌های نشاسته‌ای، گلاب و آبلیمو، طعمی بی‌نظیر ایجاد می‌کند. علاوه‌بر فالوده، می‌توانید از بستنی‌های محلی، آبمیوه‌های طبیعی و دیگر خوراکی‌های خوش‌طعم نیز لذت ببرید. نشستن در کنار حوض‌های زیبای باغ و خوردن یک خوراکی خوشمزه، ترکیبی از طراوت و طعم‌های دل‌انگیز را برای شما به ارمغان می‌آورد. 

بازسازی و مرمت باغ ارم شیراز

باغ ارم، در گذر زمان دستخوش تغییرات بسیاری شده است. بین سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۰، این باغ ارزشمند به سازمان برنامه و بودجه واگذار شد و برای مرمت و احیا در اختیار دانشگاه شیراز قرار گرفت. در آن زمان، کوشک مرکزی آسیب‌های جدی دیده بود و دیوارهای گلی باغ نیز تا حد زیادی فرسوده و تخریب شده بودند.

در دوران پهلوی، تغییرات اساسی در ساختار باغ انجام گرفت. دیوارهای قدیمی گلی برداشته شدند و به‌جای آن‌ها، دیوارهای کوتاه سنگی ساخته شد که همچنان زیبایی خاصی به باغ می‌بخشد. علاوه‌بر‌این، تالار آیینه که یکی از مهم‌ترین بخش‌های باغ است، با دقت مرمت شد، نقاشی‌های رنگ و روغن سقف و دیوارها احیا شدند و کاشی‌کاری‌های آسیب‌دیده مورد بازسازی قرار گرفتند.

این مرمت‌ها، باغ ارم شیراز را از یک بنای رو‌به زوال به یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های شیراز تبدیل کرده و همچنان آن را به‌عنوان نمادی از هنر و طبیعت زنده نگه داشته است.

ویژگی‌های شاخص باغ ارم شیراز

باغ ارم شیراز با طراحی منحصر‌به‌فرد خود ترکیبی از معماری، طبیعت و هنر را به نمایش می‌گذارد. در ادامه، مهم‌ترین ویژگی‌های این باغ را بررسی می‌کنیم:

ساختار کلی و مساحت

• باغ دارای شکلی مستطیلی با ابعاد تقریبی ۲۵۰ × ۷۲۰ متر و مساحتی حدود ۱۸ هکتار است.
• در کنار دیوارهای باغ، ردیفی از درختان بلند به‌عنوان حصار طبیعی، باغ را احاطه کرده است.
• اختلاف ارتفاع بین بالاترین و پایین‌ترین نقطه باغ ۱۰ تا ۱۵ متر است که سبب ایجاد یک شیب طبیعی در طراحی آن شده است.

مسیرهای حرکتی و طراحی باغ

• باغ ارم دارای یک محور اصلی طولی است که در امتداد شمال‌غربی به جنوب‌شرقی کشیده شده و مسیر حرکتی اصلی را تشکیل می‌دهد.
• این محور شامل یک خیابان عریض با دو ردیف درخت در هر طرف، حوض‌ها و آب‌نماهای میانی و کوشک‌هایی در مسیر خود است.
• محورهای فرعی، عرضی هستند و در طرفین آن‌ها تنها یک ردیف درخت قرار دارد.
• طراحی باغ با سکوبندی‌های منظم، باعث مسطح شدن زمین و ایجاد بخش‌های مختلف شده است.

ورودی‌ها و بناهای اصلی

• ورودی اصلی باغ در سمت جنوب‌شرقی و در پایین‌ترین سطح قرار دارد.
• همچنین، دو ورودی فرعی در ضلع شمال‌شرقی و یک ورودی فرعی دیگر در ضلع شمال‌غربی تعبیه شده است.
• عمارت میانی باغ، بنایی کشیده، تک‌لایه و یک‌طبقه است که روی محور اصلی طولی باغ قرار دارد.
• کوشک انتهایی باغ، سه‌طبقه و موازی با عرض باغ ساخته شده و در انتهای مسیر اصلی قرار دارد.

ویژگی‌های معماری و تزئینات

• کوشک اصلی باغ دارای آبنمای بزرگی در مقابل خود است که بر اهمیت و شکوه آن تاکید می‌کند.
• ایوان باغ، رو به شرق ساخته شده و در طبقات دوم و سوم قرار دارد.
• سردر ورودی باغ با ترکیبی از آجر و کاشی‌های سنتی ایرانی تزئین شده که نشان‌دهنده اهمیت این بخش در طراحی باغ است.
• نمای ساختمان‌ها با نقوش اسلیمی، نقاشی‌های سقفی و حجاری‌های زیبا مزین شده که فضایی شبیه به بهشت را تداعی می‌کند.
• تراس‌بندی زمین در امتداد مسیرها، نوعی سلسله‌مراتب حرکتی ایجاد کرده که حرکت تدریجی بازدیدکنندگان را از ورودی تا کوشک هدایت می‌کند.

مفاهیم معنوی و الهام از طبیعت

• در دوران قاجار، باغ با دیوارهایی از جنس چینه گل محصور شده بود که نشان‌دهنده اهمیت حفظ حریم باغ بود.
• کوشک انتهایی، پاداشی برای سالک محسوب می‌شود، جایی که پس از عبور از مسیر طولانی باغ، در بلندترین نقطه قرار گرفته و نمایی از کل مجموعه را ارائه می‌دهد.
• طراحی کلی باغ به گونه‌ای است که کوشک از ابتدای مسیر دیده می‌شود و در تمام طول حرکت، نقطه توجه اصلی باقی می‌ماند.

جاهای دیدنی نزدیک باغ ارم شیراز

باغ ارم شیراز، با معماری بی‌نظیر و فضای سرسبز خود، یکی از زیباترین باغ های این شهر است. اما لذت گشت‌وگذار در این شهر تاریخی تنها به این باغ محدود نمی‌شود. در فاصله‌ای کوتاه از این باغ، جاذبه‌های تماشایی دیگری نیز وجود دارند که هرکدام گنجینه‌ای از تاریخ، هنر و فرهنگ ایرانی را در خود جای داده‌اند. اگر پس از بازدید از باغ ارم همچنان مشتاق کشف جاهای دیدنی شیراز هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما به این مکان‌ها نیز سر بزنید:

• حافظیه
• مسجد نصیرالملک
• خانه قوام
• حمام وکیل
• مسجد وکیل

رستوران های نزدیک باغ ارم شیراز

بعد از قدم زدن در میان درختان سرسبز ارم شیراز و لذت بردن از زیبایی‌های تاریخی و طبیعی آن، هیچ چیز به اندازه یک غذای خوشمزه نمی‌تواند انرژی دوباره‌ای به شما ببخشد. خوشبختانه، در نزدیکی این باغ زیبا، گزینه‌های متنوعی از رستوران های شیراز وجود دارد که می‌توانند هر سلیقه‌ای را راضی کنند. در ادامه، برخی از بهترین رستوران های نزدیک باغ ارم شیراز را معرفی می‌کنیم.

• رستوران بل پاسی
• رستوران شاطر عباس
• رستوران ماهی و چیپس
• فست فود لاویا
• رستوران شرزه
• رستوران کته ماس

هتل های نزدیک باغ ارم شیراز

اگر قصد دارید، پس از گشت‌وگذار در باغ ارم شیراز و سایر دیدنی‌های این شهر، اقامتی راحت و لذت‌بخش را تجربه کنید، گزینه‌های متنوعی از هتل های شیراز در نزدیکی این باغ زیبا وجود دارد. در ادامه، برخی از بهترین هتل های نزدیک باغ ارم شیراز را معرفی می‌کنیم تا انتخابی عالی برای سفر خود داشته باشید.

• هتل بین المللی پارس
• هتل هما شیراز
• هتل ساسان شیراز
• هتل آریو برزن
• هتل کریم خان
• هتل شیرازیس
• هتل زندیه
• هتل بزرگ شیراز
• هتل فروغ
• هتل بزرگ چمران

سفر به شهر عشاق با تورهای اقامت ۲۴

شیراز، شهر عشق و ادبیات، با باغ‌های سرسبز و بناهای تاریخی‌اش، مقصدی رویایی برای عاشقان سفر است. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این شهر، باغ ارم است. اگر می‌خواهید بدون دغدغه از این باغ افسانه‌ای و سایر جاذبه‌های شیراز دیدن کنید، تور شیراز اقامت ۲۴ بهترین انتخاب است. 

این تورها با برنامه‌ریزی حرفه‌ای، اقامت در بهترین هتل‌ها و همراهی راهنمایان مجرب، تجربه‌ای بی‌نقص و لذت‌بخش را برای شما رقم می‌زنند. از گشت‌وگذار در حافظیه و مسجد نصیرالملک تا قدم زدن در کوچه‌های تاریخی، همه چیز برای یک سفر خاطره‌انگیز فراهم است. با اقامت ۲۴، سفری متفاوت به شیراز را تجربه کنید و غرق در زیبایی‌های این شهر بی‌نظیر شوید.

سخن پایانی

باغ ارم شیراز، تکه‌ای از بهشت در دل شهر عشاق، جایی است که تاریخ، هنر و طبیعت به نمایش می‌گذارد. قدم زدن در میان درختان سرسبز، تماشای معماری باشکوه عمارت و شنیدن آواز پرندگان، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای هر بازدیدکننده رقم می‌زند. 

این باغ نه‌تنها یک میراث ارزشمند تاریخی است، بلکه مکانی برای آرامش، الهام و لمس زیبایی‌های ناب طبیعت است. اگر به شیراز سفر کردید، فرصت بازدید از باغ ارم را از دست ندهید.

سؤالات متداول