رمضان در کشورهای مختلف؛ بررسی کامل آداب و رسوم

ماه رمضان نهمین ماه از تقویم قمری مسلمانان، نه تنها یک فریضه دینی بلکه یک تجربه فرهنگی غنی و متنوع در سراسر جهان است. این ماه، با روزه داری از طلوع تا غروب خورشید، دعا و کمک به نیازمندان همراه است و با آشنایی با آداب رمضان در کشورهای مختلف که به صورت منحصر به فردی برگزار می‌شوند، میتوان بیشتر از پیش به ارزشمندی این ماه پرفیض پی برد. از بازارهای پرجنب وجوش خیابانی در کشورهای مسلمان نشین گرفته تا گردهمایی‌های صمیمانه در مساجد دورافتاده، رمضان تجلیگاه وحدت همدلی و معنویت در میان مسلمانان است. در این مقاله خواندنی از مجله گردشگری اقامت ۲۴ سفری خواهیم داشت به اقصی نقاط جهان تا با آداب و رسوم رمضان در کشورهای مختلف آشنا شویم و دریابیم که چگونه این ماه مبارک با وجود تفاوت‌های فرهنگی و جغرافیایی قلب‌های مسلمانان را به یکدیگر پیوند می‌دهد.

مطلب مرتبط: احکام روزه مسافر در ماه رمضان

هندوستان

ماه رمضان در هندوستان با تنوع فرهنگی و مذهبی جلوه‌ای خاص دارد. مسلمانان این کشور با نظافت مساجد به استقبال رمضان می روند. باید گفت که افطاری‌های رنگین با غذاهای محلی، اقامه نماز تراویح، شب زنده داری در شب قدر، برگزاری جمعه الوداع و جشن باشکوه عید فطر از جمله آداب و رسوم ماه رمضان در هندوستان است.

سحری خوان‌ها در هند جایگاه مهمی دارند، آنها پیش از نماز صبح مردم را از خواب بیدار می‌کنند تا عبادت سحرگاهی را به جا بیاورند و سحری بخورند. پای ثابت سفره‌های افطار و سحر مسلمانان هندی، غذای خاصی به نام غنجی است که از ترکیب برنج و گوشت درست می‌شود. از نوشیدنیهای پرکاربرد این کشور برای سفره افطاری شربت آب لیمو و شیر و آب است که باعث میشود روزهدار انرژی لازم را برای عبادت شبانه بدست بیاورد. شب ۲۷ ماه رمضان که شب قدر، است مردم به آرامگاه رفتگان سر می‌زنند و با شب زنده داری به خواندن قرآن می‌پردازند

جمعه پایانی ماه رمضان یا همان جمعه وداع، برای هندیان جایگاه خاصی دارد، در این روز نماز جمعه را در بزرگ‌ترین مسجد خود برگزار می‌کنند و همه مسلمانان در آن حضور مییابند. شرکت در مراسم احیاء شب بیست و یکم ماه رمضان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مسلمانان هند در ماه مبارک رمضان است و در صبح روز شهادت امام علی (ع) در مراسم ویژه تشییع نمادین پیکر آن حضرت شرکت می‌کنند.

آلمان

ماه رمضان در آلمان با توجه به حضور پررنگ مهاجران مسلمان، رنگ و بوی خاصی به خود میگیرد. مساجد در آلمان به ویژه در شهرهای بزرگ در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی تبدیل شده و نمازهای جماعت با حضور پرشور مسلمانان برگزار می‌شوند. مساجد سفره‌های افطاری را برای روزه داران پهن می‌کنند و فضایی برای گردهمایی و همدلی فراهم می‌شود. برگزاری کلاسهای قرآن، سخنرانی‌های مذهبی و برنامه‌های فرهنگی از دیگر فعالیت‌های مساجد در ماه رمضان است. مسلمانان آلمان، با برگزاری مراسم افطاری در مساجد و مراکز اسلامی به تقویت ارتباطات اجتماعی و مذهبی خود می‌پردازند.

بسیاری از خانواده‌ها با تهیه غذاهای سنتی و محلی سعی در حفظ هویت فرهنگی خود در ماه رمضان دارند. افراد مسلمان آلمان در این ماه، همانند برپایی رمضان در کشورهای مختلف به انجام امور خیریه و کمک به نیازمندان می‌پردازند. همچنین باید گفت که با چالش‌هایی مانند طولانی بودن روزها در فصل تابستان و تفاوت‌های فرهنگی بسیاری روبرو هستند. به طور کلی سفره‌های افطاری در آلمان با غذاهای متنوعی از کشورهای مختلف اسلامی مانند ترکیه، مراکش و کشورهای عربی تزیین می‌شود. از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ عدس انواع کباب‌ها، سمبوسه و شیرینی‌های سنتی اشاره کرد.

مالزی

ماه رمضان در مالزی با توجه به جمعیت بالای مسلمانان، با شور و نشاط خاصی برگزار می‌شود. خیابان‌ها و مساجد با چراغ‌های رنگارنگ و تزئینات زیبا حال و هوای ویژه‌ای به خود می‌گیرند و بازارهای رمضانی در سراسر کشور برپا می‌شوند. مساجد در مالزی به ویژه در شهرهای بزرگ در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی تبدیل می‌شوند و برگزاری کلاسهای قرآن، سخنرانی‌های مذهبی و برنامه‌های فرهنگی از دیگر فعالیت‌های مساجد در ماه رمضان است.

بازارهای رمضانی در سراسر کشور برپا می‌شوند و انواع غذاهای محلی و سنتی در آنجا عرضه می‌شود. از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری یا بربوکا پواسا می‌توان به ناسی کامپور، مرتاباک لمنگ، پنکیک نارگیل، بال مرغ باربیکیو و… اشاره کرد. مسلمانان مالزی با وجود تنوع فرهنگی و مذهبی در ماه رمضان با وحدت و همدلی به استقبال این ماه می‌روند. دولت مالزی نیز در ماه رمضان برنامه‌های ویژه‌ای را برای مسلمانان برگزار میکند. 

ترکیه

ماه رمضان در ترکیه با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی این کشور، رنگ و بوی خاصی دارد و با آداب و رسوم ویژهای برگزار میشود. یکی از رسوم تاریخی برگزار شده در ترکیه «اجاره دندان» است که طی مراسم افطاری میزبان هدایا و غذاهایی را بین فقرا و نیازمندان پخش میکند. نمازهای جماعت با حضور پرشور مسلمانان برگزار می‌شود و مساجد چراغانی می‌شوند تا شهر را جلوه بیشتری ببخشند، نام این کار «محیا مسجد» نام دارد. در سالهای اخیر برگزاری مراسم افطاری مشترک با حضور پیروان سایر ادیان به یکی از جلوه‌های زیبای ماه رمضان در ترکیه تبدیل شده است. همچنین در ترکیه مراسمات گوناگونی از جمله کنسرتهای موسیقی صوفیانه، نمایشها و شعرخوانی نیز برگزار میشوند تا روزهداران اوقات زیبایی را سپری کنند.

از جمله آداب و رسوم خاص این ماه در ترکیه می‌توان به نواختن طبل در سحرگاه (داوول) برای بیدار کردن مردم، پهن کردن سفره‌های افطاری با غذاهای سنتی و محلی و برگزاری مراسم خیرات برای کمک به نیازمندان اشاره کرد. بازارهای رمضانی در سراسر کشور برپا می‌شوند و انواع غذاهای محلی و سنتی از جمله پیتا، گولاچ و شربت عثمانی، در آنها عرضه می‌شود. در ترکیه غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ عدس قرمز، پیده نان مخصوص ماه رمضان، مانتی نوعی دامپلینگ، انواع کباب‌ها و شیرینی‌های سنتی مانند گولاچ و باقلوا اشاره کرد.

مراکش

ماه رمضان در مراکش از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. شهرهای بزرگ مراکش مانند کازابلانکا در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی تبدیل می‌شوند. نمازهای جماعت برگزار کرده و سفره‌های افطاری را برای روزه داران پهن کنند. برگزاری کلاسهای قرآن و برنامه‌های فرهنگی از دیگر فعالیت‌های مساجد در ماه رمضان است.

در مراکش نواختن طبل در سحرگاه (نفار) برای بیدار کردن مردم یکی از رسوم متداول است. پهن کردن سفره‌های افطاری بسیار با شکوه و متنوع انجام می‌گیرد و غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود که هر کدام طعم و عطر خاص خود را دارند، از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ حریره، بسطیلا نوعی پای گوشت، انواع کباب‌ها و شیرینی‌های سنتی مانند شباکیه و سلو اشاره کرد.

برخی دیگر از آداب و رسوم خاص رمضان در مراکش عبارت است از عواشر مبارک، روزهای پیش از ماه رمضان در مراکش «عواشر» نامیده می‌شود و مردم مراکش در این ایام ورود به ماه مبارک را با عبارت «عواشر» مبارک به یکدیگر تبریک می‌گویند.

الدروس الحسنیه الرمضانیه این سنت توسط حسن دوم، یکی از پادشاهان مراکش پایه گذاری شده است. در این مراسم، فقها، خطیبان و علمای کشورهای عربی و اسلامی شرکت می‌کنند و نخبگان آنها در مقابل پادشاه به سخنرانی درباره ماه رمضان و تدریس علوم دینی می‌پردازند. پوشیدن لباس سنتی پوشیدن لباس سنتی مراکشی در ماه رمضان یکی از رسومی است که مردم مراکش همچنان آن را انجام می‌دهند.

افغانستان

ماه رمضان در افغانستان جلوهای ویژه‌ای و نمازهای جماعت و سفره‌های افطاری شکوه و زیبایی خاصی دارند. در افغانستان غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود که هر کدام طعم خاص خود را دارد مانند آش منتور و شیرینی‌های سنتی همچنین سوپ جو، انواع کباب و فرنی جایگاه ویژه‌ای دارند.

در افغانستان فردی به نام دهل زن وظیفه بیدار کردن مردم برای سحری را بر عهده دارد و با طبل زدن در کوچه‌ها مردم را از خواب بیدار می‌کند. در برخی از مناطق افغانستان سفره‌های بزرگی پهن می‌شود و از مردم برای افطار دعوت به عمل می‌آید. این زیباییها و همدلیها قطعا با آشنایی با رمضان در کشورهای مختلف دوچندان میشود. 

کاهش قیمت مواد غذایی بر خلاف سایر کشورهای اسلامی که قیمت مواد غذایی به دلیل تقاضای زیاد در ماه رمضان افزایش پیدا می‌کند. در افغانستان قیمت مواد غذایی در این ماه کاهش پیدا می‌کند و کودکان و نوجوانان که بسته‌های خرما در دست دارند در کوچه‌ها و بازارها بیرون شده و به روزه داران که تازه از کار برگشته‌اند خرما جهت افطار روزه می‌دهند.

اسپانیا

ماه رمضان در اسپانیا با توجه به تاریخ غنی حضور مسلمانان در این کشور، رنگ و بوی خاصی دارد. مسلمانان اسپانیا با وجود آنکه در اقلیت هستند، سعی در حفظ آداب و رسوم این ماه پربرکت دارند. مساجد در اسپانیا به ویژه در شهرهای بزرگ مانند مادرید، بارسلونا و گرانادا در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی تبدیل میشوند و کلاسهای قرآن با معنویتی خاصی در این کشور پابرجا هستند.

مسلمانان اسپانیا با برگزاری مراسم افطاری در مساجد و خانه‌ها به تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی خود می‌پردازن.د در اسپانیا غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ حریره که در جنوب اسپانیا رایج است، انواع کباب‌ها و شیرینی‌های سنتی مانند خرما و باقلوا اشاره کرد.

آداب و رسوم خاص کشور اسپانیا در رمضان متنوع است. به خصوص در منطقه آندالوسیا مساجد قدیمی مسلمانان اندلسی اهمیت بسیار زیادی دارند و در ماه رمضان برنامه‌های ویژه‌ای در آنها اجرا می‌شوند. در برخی از شهرهای اسپانیا افطاری‌های عمومی برگزار می‌شود که در آن مسلمانان و غیر مسلمانان در کنار یکدیگر روزه خود را باز می‌کنند.

همچنین سازمان‌های غیر دولتی در اسپانیا در ماه رمضان فعالیت‌های زیادی برای کمک به مسلمانان انجام می‌دهند. برپایی بازارهای رمضانی یکی دیگر از آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در اسپانیا است.

انگلستان 

در سرزمین باران‌های نقرهای ماه رمضان با جلوه‌ای رنگین از تنوع فرهنگی و مذهبی فرا می‌رسد. مسلمانان انگلستان، با وجود آنکه در اقلیت هستند، با قلبی سرشار از ایمان و اراده‌ای راسخ آداب و رسوم این ماه پربرکت را به جا می‌آورند. مساجد به ویژه در شهرهای پرجنب و جوش لندن بیرمنگام و منچستر در ماه رمضان به کانون‌های نورانی عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند. در این ماه پرفیض، سفره‌های افطاری نمادی از وحدت و برادری در مساجد و خانه‌ها گسترده می‌شوند و دلهای مؤمنان را به هم نزدیک میکنند. آوای دلنشین قرآن شب‌های تاریک را روشن می‌سازد و دستان سخاوتمند یاری گر نیازمندان می‌شود.

سفره‌های افطار رنگین از طعمهای دلپذیر کشورهای مختلف تجربه‌ای بی نظیر از همزیستی و تبادل فرهنگی را رقم می‌زنند. در این سرزمین احترام به ماه رمضان و روزه داران فارغ از هر دین و مذهبی در قلب همگان جای دارد. درحقیقت برپایی ماه رمضان در کشورهای مختلف جهان نشان دهنده حسن وحدت و تکیه بر ارزشهای مشترکی است که قلب مسلمانان را به هم گره زده است، فرقی نمیکند در کشورهای مسلمان نشین زندگی کنند یا خیر.

پاکستان

در سرزمین پاک ماه رمضان با شکوه و عظمت خاصی فرا می‌رسد. مردم پاکستان با جمعیتی کثیر از مسلمانان با شور و نشاطی وصف ناپذیر علارغم گرمای شدید هوا به استقبال این ماه پربرکت می‌روند و آداب و رسوم دیرینه خود را با عشق و ایمان به جا می‌آورند. مساجد به ویژه در شهرهای پرآوازه، اسلام آباد، لاهور و کراچی در ماه رمضان به کانون‌های پر جنب و جوش عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند.

در این ماه پرفیض، صدای دلنشین دهل، مؤمنان را به سحری بیدار می‌کند و سفره‌های افطاری با عطر غذاهای محلی مانند پکوره و شیرینی‌ سنتی جلیبی یا زولبیا حواس را نوازش می‌دهند. آخرین جمعه ماه رمضان جمعه الوداع نامیده می‌شود و مسلمانان در مساجد جامع نماز جمعه را اقامه می‌کنند. علاوه بر دهل زنی سنت‌های دیگر مردم پاکستان در ماه رمضان پهن کردن سفره‌های بزرگ افطار در مساجد است و بریایی بازارهای رمضان مکهانواع غذاها و شیرینی‌های مخصوص در آن عرضه می‌شود.

عراق

در سرزمین بین النهرین جایی که تاریخ و ایمان در هم تنیده‌اند، ماه رمضان با شکوهی خاص فرا می‌رسد. در عراق قلب تپنده تمدن‌های باستانی این ماه نه فقط یک فریضه دینی بلکه فرصتی برای تجدید روح و پیوند دلهاست.

در شهرهای مقدس نجف، کربلا و کاظمین مساجد و حسینیه‌ها در ماه رمضان به کانون‌هایی پرشور از نیایش و همدلی تبدیل می‌شوند. صدای دلنشین قرآن و مناجات شب‌های قدر را عطرآگین می‌کند و سفره‌های افطاری رنگین از سخاوت و مهربانی درهای خود را به روی همگان می‌گشایند. طبل سحری نوای بیداری سر می‌دهد و بازارهای رمضانی با عطر نان تازه و شیرینی‌های محلی مانند مدکوکه، شربت لیمو عمانی، کشمش و سکنجبین جان تازه‌ای به شهر می‌بخشند. در این ماه پربرکت دلهای مؤمنان به یاد شهادت مولای متقیان علی (ع) به سوگ می‌نشینند.

رمضان در کشورهای اسلامی همچون کوچه‌های باریک و پر پیچ و خم شهرهای عراق، نوای طبل برای بیدار کردن مردم سکوت شب را می‌شکند و مؤمنان را برای سحری بیدار می‌کند. مساجد و حسینیه‌ها با پهن کردن سفره‌های افطاری و صرف غذاهای محلی همچون کباب، حلیم، کبه، حمص (همس)، مخلمح، دلمه و آبگوشت و مسکوف پذیرای روزه داران می‌شوند و فضایی گرم و صمیمی برای گردهمایی و همدلی فراهم می‌کنند. در شب‌های قدر دلهای مؤمنان به یاد شهادت مولای متقیان علی (ع) به سوگ می‌نشینند و با زمزمهٔ دعا و نیایش آرامش می‌یابند.

مصر

مساجد مصر در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی تبدیل شده و نمازهای جماعت با حضور پرشور مسلمانان برگزار می‌شود و مساجد سفره‌های افطاری را برای روزه داران پهن می‌کنند. در مصر غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود که هر کدام طعم و عطر خاص خود را دارند از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ عدس، کوشاری نوعی غذای گیاهی، فول مدمس نوعی خوراک لوبیا، انواع کباب‌ها، و شیرینی‌های سنتی مانند قطایف و کنافه اشاره کرد.

مردم در این ماه فانوس‌های رنگارنگ را به عنوان نماد ماه رمضان در سراسر شهرها و خانه‌ها آویزان می‌کنند. در مصر فردی به نام مساحراتی وظیفه بیدار کردن مردم برای سحری را بر عهده دارد. او با طبل زدن در کوچه‌ها مردم را از خواب بیدار می‌کند. در ماه رمضان سفره‌های افطاری خیریه در سراسر مصر برپا می‌شود جکه به موائد الرحمان معروف است.

کویت

مردم کویت با شور و شوق فراوان به استقبال این ماه پربرکت می‌روند و سنت‌های دیرینه خود را با عشق و ایمان به جا می‌آورند. مساجد به ویژه در شهر کویت در ماه رمضان به کانون‌های پرجنب وجوش عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند.

مردم کویت آخرین روز ماه شعبان که هلال ماه رؤیت می‌شود را «یوم القریش» می‌نامند و در این روز خود را برای آغاز ماه مبارک رمضان آماده کرده و این روز را جشن می‌گیرند. در کویت به محل‌هایی برای تجمع اهالی یک قوم یا محله «دیوانیه» گفته میشود. در ماه رمضان دیوانیهها به محل برگزاری افطاری‌های گروهی و تبادل نظر در مورد مسائل مختلف تبدیل میشوند. غبقه وعده‌ای است که پیش از سحر و معمولاً از ساعت ده تا یک بامداد خورده میشود و به صورت دورهای بین منازل خانواده و دوستان و آشنایان یا با حضور در رستوران‌ها و چادرهای رمضانی صورت می‌گیرد. جشن «قرقیعان» نیز یکی دیگر از سنت‌های رایج و قدیمی کویت است که در شب نیمه ماه مبارک رمضان و برای تشویق کودکان و نوجوانانی که امسال روزه گرفتن را آغاز کرده‌اند، برپا میشود. 

امارات

مردم امارات با شور و شوق فراوان به استقبال این ماه پربرکت می‌روند. مساجد در امارات به ویژه در شهرهای بزرگ مانند شهر دبی و ابوظبی در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی تبدیل میشوند. نمازهای جماعت به ویژه نماز تراویح با حضور پرشور مسلمانان برگزار میشود. برگزاری کلاسهای قرآن، سخنرانی‌های مذهبی و برنامه‌های فرهنگی از دیگر فعالیت‌های مساجد در ماه رمضان است.

از طرفی میتوان به پهن کردن سفره‌های افطاری با غذاهای سنتی و محلی و برگزاری مراسم خیرات برای کمک به نیازمندان اشاره کرد. بازارهای رمضانی در سراسر کشور برپا می‌شوند و انواع غذاهای محلی و سنتی از جمله مجابوس، هریس و شیرینی‌های سنتی در آنها عرضه میشود. در امارات غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود که هر کدام طعم و عطر خاص خود را دارند، از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ عدس، مجابوس، هریس، انواع کباب‌ها و شیرینی‌های سنتی مانند لقیمات و حلوا اشاره کرد.

شهروندان اماراتی در شب پانزدهم ماه شعبان پیشاپیش به استقبال ماه مبارک رمضان رفته و شب حق اللیله را جشن می‌گیرند. در امارات نیز فردی به نام «مساحراتی» وظیفه بیدار کردن مردم برای سحری را بر عهده دارد و با طبل زدن در کوچه‌ها مردم را از خواب بیدار میکند.

جاوه در اندونزی

در جزیره هزار معبد ماه رمضان با جلوهای خاص از معنویت و آرامش فرا می‌رسد. مردم جاوه با جمعیتی کثیر از مسلمانان با شور و نشاطی وصف ناپذیر به استقبال این ماه پربرکت می‌روند و آداب و رسوم دیرینه خود را با عشق و ایمان به جا می‌آورند. در جزیره هزار معبد ماه رمضان با جلوهای خاص از معنویت و آرامش فرا می‌رسد. مردم جاوه با جمعیتی کثیر از مسلمانان با شور و نشاطی وصف ناپذیر به استقبال این ماه پربرکت می‌روند و آداب و رسوم دیرینه خود را با عشق و ایمان به جا می‌آورند. مساجد و مراکز اسلامی به کانون‌های پرجنب و جوش عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند.

پیش از فرارسیدن ماه مبارک رمضان، مردم جاوه خود را در چشمه‌ها و رودخانه‌ها شستشو می‌دهند که به آن پادوسان می‌گویند. فردی به نام بدوگ زن نیز وظیفه بیدار کردن مردم برای سحری را بر عهده دارد. در بسیاری از مساجد و محله‌های جاوه، سفره‌های بزرگ افطاری پهن می‌شود و از مردم برای افطار دعوت به عمل می‌آید. بازارهای ویژه رمضان در سراسر جاوه برپا می‌شوند و در آنها انواع غذاها، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های مخصوص این ماه عرضه می‌شود. در این کشور مراسم نیاراق هم برگزار میشود در این مراسم مردم جاوه برای بزرگترهای خانواده خود هدیه می‌برند و جویای احوال آنها می‌شوند.

سوریه، لبنان و بوسنی و هرزگوین 

در سرزمین‌های چندفرهنگی سوریه، لبنان و بوسنی و هرزگوین ماه رمضان با جلوه‌ای خاص از وحدت و همدلی فرا می‌رسد. مردم این دیار با وجود تنوع مذهبی و فرهنگی با شور و شوقی وصف ناپذیر به استقبال این ماه پربرکت می‌روند و آداب و رسوم دیرینه خود را با عشق و ایمان به جا می‌آورند. مساجد و مراکز اسلامی در ماه رمضان به کانون‌های پرجنب وجوش عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند. در این ماه پرفیض صدای دلنشین سحری، خوان‌ها مؤمنان را برای سحری بیدار می‌کند و سفره‌های افطاری با عطر غذاهای محلی و شیرینی‌های سنتی حواس را نوازش می‌دهند.

برپایی افطاری در بسیاری از مساجد و محله‌ها، از مردم برای صرف افطار و دعا کردن دعوت به عمل می‌آورد. در بازارهای رمضانی نیز انواع غذاها، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های مخصوص رمضان عرضه می‌شوند. دیدار با خانواده و دوستان در ماه رمضان دید و بازدیدهای خانوادگی و شب نشینی‌ها تا هنگام سحر به راه است. در شب‌های قدر نیز مراسم‌های ویژه‌ای در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شود که قلب مسلمانان را تلطیف کند.

آلبانی

مسلمانان آلبانی با وجود اینکه در اقلیت هستند، سعی در حفظ آداب و رسوم این ماه پربرکت دارند. مساجد در آلبانی به ویژه در شهرهای بزرگ مانند تیرانا، دورس و شکودر در ماه رمضان به کانون فعالیت‌های مذهبی تبدیل می‌شوند. تصنیف خوان‌ها هر روز در ماه رمضان در کوچه و خیابان جمع می‌شوند تا «لودرا» طبل استوانه‌ای دو سر را که خودشان با لایه‌هایی از پوست گوسفند یا بز درست می‌کنند، بنوازند. گفتنی است که این رسم از زمان امپراطوری عثمانی رواج پیدا کرده است.

بعد از افطار زنان و دختران دسته دسته به سمت بازارهای محلی راه می‌افتند تا النگوهای رنگارنگ بخرند و دست‌ها و پاهایشان را با حنا رنگ کنند. اعضای جمعیت مسلمانان روما نیز که اصالت آنها به زمان امپراتوری عثمانی بر می‌گردد. برای قرن‌ها آغاز و پایان زمان روزه داری در یک روز را با خواندن اشعار سنتی اعلام می‌کردند. در روزهای ماه رمضان بعضی نذر دارند و افطاری می‌دهند و بطور کلی مهمانی‌ها در این ماه بصورت افطاری برگزار می‌شود.

چچن

در سرزمین کوهستان‌های سر به فلک کشیده قفقاز، مردم چچن با قلبی سرشار از ایمان و اراده‌ای راسخ آداب و رسوم این ماه پربرکت را به جا می‌آورند. مساجد در ماه رمضان به کانون‌های نورانی عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند. در این ماه پرفیض صدای دلنشین سحری خوانها مؤمنان را برای خوردن سحری بیدار میکنند و سفره‌های افطاری با عطر غذاهای محلی و شیرینی‌های سنتی حواس را نوازش می‌دهند.

در چچن فردی به نام سحری خوان وظیفه بیدار کردن مردم برای سحری را بر عهده دارد، او با طبل زدن در کوچه‌ها مردم را از خواب بیدار می‌کند. گستراندن سفره‌های افطار در مساجد چچن یکی دیگر از آداب ماه مبارک رمضان در چچن است و دیگر اینکه بازارهای ویژه رمضان در سراسر چچن برپا می‌شود که در آنها انواع غذاها، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های مخصوص این ماه عرضه می‌شود.

سوریه

در سرزمین شام، ماه رمضان با جلوهای خاص از صبر و استقامت فرا می‌رسد. مردم سوریه با وجود شرایط دشوار با قلبی سرشار از ایمان و امید، آداب و رسوم این ماه پربرکت را به جا می‌آورند. در این ماه، پرفیض صدای دلنشین مساحراتی مؤمنان را برای سحری بیدار می‌کند و .چشم‌ها انتظار غروب خورشید را می‌کشن تا در کنار هم افطار کنند. 

بازارهای رمضانی با رنگ‌ها و طعمهای دلپذیر، جان تازه‌ای به شهر می‌بخشند و مؤمنان با دیدار خانواده و دوستان شب‌های قدر را با دعا و نیایش سپری می‌کنند. شلیک توپ در هنگام افطار نوای دلنشین مؤذنین در مسجد اموی و داستان سرایی از دیگر سنت‌های این ماه در سوریه است.

همانطور که گفتیم یکی از مراسم خاص در سوریه شلیک توپ است که همراه با شروع اذان مغرب به صدا در میآید تا همه از زمان افطار با خبر شوند. نماز تراویح نیز یکی دیگر از رسوم دینی مردم سوریه است که پس از نماز عشا خوانده می‌شود و از مهم‌ترین عبادات به شمار می‌رود. همچنین مسجد اموی در سنت گفتن اذان دسته جمعی منحصر به فرد است و در گذشته گروه کاملی از مؤذنین اذان را می‌گفتند تا صدای آن به دورترین مسافت ممکن برسد.

موائد الرحمن از اداب دیگر مردم سوریه است که پس از ادای نماز مغرب به صورت جماعت توسط نمازگزاران مردم دمشق انجام میشود. وظیفه توزیع مواد غذایی میان فقرا و نیازمندان را روزهداران به عهده می‌گیرند و به این ترتیب به هموطنان خود نیز خیر میرسانند.

عربستان 

در سرزمین وحی ماه رمضان با جلوهای خاص از نور و معنویت فرا می‌رسد. مردم عربستان با قلبی سرشار از ایمان و اراده‌ای راسخ آداب و رسوم این ماه پربرکت را به جا می‌آورند. مساجد به ویژه حرمین شریفین در ماه رمضان به کانون‌های نورانی عبادت تبدیل می‌شوند.

ادای عمره در ماه رمضان، فرصتی بینظیر برای بهرهمندی از فضای معنوی حرمین شریفین است. سفره‌های موائد الرحمن و زکات فطره با سخاوت و مهربانی درهای خود را به روی نیازمندان می‌گشایند و بازارهای رمضانی، با عطر غذاهای محلی و شیرینی‌های سنتی حواس را دلربایی می‌کنند. شب‌های خانوادگی و توزیع افطاری نمادی از وحدت و برادری است و دلهای مؤمنان را به هم نزدیک می‌کنند.

تاجیکستان

در سرزمین پارسی زبانان، ماه رمضان با جلوه‌ای خاص از معنویت و آرامش فرا می‌رسد. مردم تاجیکستان با قلبی سرشار از ایمان و اراده‌ای راسخ، آداب و رسوم این ماه پربرکت را به جا می‌آورند و نماز ۲۰ رکفتی تراویح را اقامه میکنند. مساجد به ویژه در شهرهای تاریخی دوشنبه و خجند در ماه رمضان به کانون‌های نورانی عبادت و همدلی تبدیل می‌شوند.

در این ماه پرفیض آیین “رب من” خوانی، نوای دلنشینی به شب‌های رمضان می‌بخشد و بعد از افطار کودکان به صورت گروهی در ک.چهها سرود میخوانند. این آیین از معروف‌ترین و رایج‌ترین شعائر تاجیکان در ماه رمضان است. نماز تراویح از مهم‌ترین آداب و سنت‌های مرسوم در تاجیکستان در ماه رمضان است که در کنار سفره‌های افطاری یا دسترخوانها با انواع غذاها و خوردنی‌ها مانند نشالا، حلوا کنجدی، شیرچای، شوربا، آش و پلو آراستگی زیبایی به این ماه عزیز میافزاید. 

لبنان

در سرزمین سروهای استوار مردم لبنان با وجود تنوع مذهبی با شور و شعفی وصف ناپذیر به استقبال ماه پربرکت رمضان می‌روند و آیینهای ویژه آن را با عشق و دلدادگی به جای می‌آورند. مساجد و مراکز اسلامی در این ماه به کانون‌های نورانی نیایش و همدلی مبدل می‌شوند.

در این ماه آسمانی صدای دلنشین بازارهای رمضانی با رنگ‌ها و طعمهای دلپذیر جان تازه‌ای به شهر میبخشند. شب‌های پر از مهر و محبت خانوادگی و مراسم شب‌های قدر جلوه‌هایی ناب از همدلی و معنویت را به نمایش می‌گذارند. آیینهای استبانه و شلیک توپ نیز سنت‌های دیرینه این ماه پرفیض هستند. در لبنان غذاهای متنوعی برای افطار تهیه می‌شود که هر کدام طعم و عطر خاص خود را دارند از جمله غذاهای رایج در سفره‌های افطاری می‌توان به سوپ عدس، فلافل، کبه، انواع کباب، ها و شیرینی‌های سنتی مانند المشطاح، قطایف و کنافه اشاره کرد.

گفتنی است که مردم لبنان از دوره‌های قدیم عادت دارند که پیش از آغاز ماه مبارک آخرین روز از ماه شعبان را به خروج از منزل و گذراندن آن در دل طبیعت اختصاص دهند که به «استبانه» یا «سیبانه» مشهور شده و به معنای انتظار برای مشاهده هلال ماه رمضان است. شلیک توپ نیز از دوره‌های قدیم در لبنان رواج داشته و در برخی مناطق از جمله بیروت به خاطر وقوع جنگ‌های مختلف نادیده گرفته شده و تنها در برخی مناطق از جمله طرابلس ادامه یافته است. اما اکنون چند سالی است این سنت احیا شده و ارتش لبنان امسال نیز اعلام کرد در نخستین روز از ماه مبارک رمضان و عید فطر سه توپ و به هنگام وقت افطار و امساک در سحر نیز یک توپ شلیک خواهد شد.

تایلند

ماه رمضان در تایلند با وجود اینکه مسلمانان در اقلیت هستند، به گونه‌ای خاص برگزار می‌شود. مساجد در تایلند به ویژه در مناطق جنوبی این کشور که جمعیت مسلمانان بیشتر است، در ماه رمضان به کانونی برای فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی تبدیل میشوند. نمازهای جماعت، کلاسهای قرآن، سخنرانی‌های مذهبی و برنامه‌های فرهنگی، از دیگر فعالیت‌های مساجد در ماه رمضان هستند. مسلمانان تایلند با برگزاری مراسم افطاری در مساجد و خانه‌ها، به تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی خود می‌پردازند.

 

اواخر ماه شعبان در مناطق جنوبی، مسلمانان قبل از غروب بر بلندترین نقطه کیایستند تا هلال ماه را مشاهده کنند. معمولاً حلول ماه مبارک رمضان پس از استهلال، توسط شیخ الاسلام تائید و سپس از شبکه‌های رادیو تلویزیونی اعلام عمومی می‌شود. برنامه‌های ویژه ماه مبارک رمضان و برنامه‌های دینی مخصوص اهل سنت و شیعیان به طور جداگانه همزمان با سحر از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود و روزنامه‌ها نیز صفحاتی را به این ماه اختصاص میدهند.

در این ماه مبارک، مبلغان، قاریان و حافظان قرآن به همراه گروه‌های تواشیح از کشورهای عربی و اسلامی از جمله ایران همانند رمضان ۱۴۰۳ در کشورهای مختلف به تایلند عزیمت می‌کنند. شیعیان تایلند شب‌های رمضان را به عنوان شب قدر شناخته و با قرائت دعای جوشن کبیر و قرآن بر سر گرفتن احیا می‌گیرند. برخی از مسلمانان سنی نیز شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان را به عنوان شب قدر گرامی داشته و تمام قرآن کریم را در این شب تلاوت می‌کنند. ختم قرآن، صدقه دادن و اطعام نیازمندان، روزه داران و مساکین از جمله سنتهای رایج در این کشور هستند.

الجزایر

در سرزمین آفتاب سوزان و نخل‌های سر به فلک کشیده الجزایر، ماه رمضان با عطر دل انگیز ایمان و شور و شعف وصف ناپذیری از راه می‌رسد. از چند روز قبل از حلول ماه مبارک، خانه‌ها رنگ و بوی تازه‌ای به خود می‌گیرند؛ زنان خانه دار با ذوق و سلیقه لوازم آشپزخانه را نو می‌کنند و عطر ادویه‌های مخصوص رمضانی در فضای خانه میپیچد. 

با رویت هلال، ماه ندای تکبیر از گلدسته‌های مساجد بلند می‌شود و شور و نشاطی وصف ناپذیر در دل‌ها موج می‌زند. سفره‌های افطاری در الجزایر رنگین کمانی از طعم‌ها و عطرهاست؛ از شربت‌های خنک و گوارا گرفته تا سوپ‌های گرم و مقوی هر آنچه که ذائقه را نوازش می‌دهد، در این سفره‌ها یافت میشود. شب‌های رمضان با دورهمی‌های خانوادگی و گپ و گفت‌های صمیمانه به صبح گره می‌خورد. در شب‌های قدر، مساجد مملو از مومنانی می‌شود که با چشمانی اشکبار به راز و نیاز با معبود خود می‌پردازند. عید فطر با عطر شیرینی‌های خانگی و لباس‌های نو نویدبخش پایان یک ماه بندگی و آغاز جشن شکرگزاری است.

چند روز قبل از شروع ماه رمضان، زنان خانه دار الجزایری به بازار می‌روند و ظروف جدید ادویه جات و مواد غذایی مخصوص رمضان را تهیه می‌کنند. در این ماه، ساعات کاری ادارات دولتی و مشاغل خصوصی تغییر می‌کند و معمولاً کارها دیرتر شروع شده و زودتر تمام می‌شوند. سفره‌های افطاری در الجزایر بسیار متنوع و رنگین است و غذاهای سنتی و محلی مانند شربه، حریره و کسره در آنها جایگاه ویژه‌ای دارند.

بحرین

در جزیره‌ای که مرواریدهایش درخشش ایمان را بازتاب می‌دهند، ماه رمضان با عطر دلانگیز نیایش از راه می‌رسد. مردم بحرین، با شعف بسیار به استقبال این ماه پربرکت می‌روند. با حلول ماه مبارک، مساجد بحرین به ویژه در شهرهای پرجنب وجوش منامه و محرق به کانون‌های نورانی عبادت تبدیل میشوند. سفره‌های افطاری با طعمهای دلپذیر غذاهای محلی و عطر ادویه‌های مخصوص رمضانی در فضای خانه‌ها می‌پیچد و شب‌های رمضان در بحرین با دورهمی‌های صمیمانه «غبقه»، شور و نشاط خاصی دارد. 

کودکان و نوجوانان با شوق و ذوق فراوان در شب مناصفه در جشن سنتی «قرقاعون» شرکت می‌کنند و شادی و سرور را به خانه‌ها هدیه می‌دهند. صدای دلنشین مساحراتی مؤمنان را برای سحری بیدار می‌کند و سفره‌های موائد الرحمن، با سخاوت و کرامت پذیرای نیازمندان و روزه داران پهن است. 

بنگلادش

در سرزمینی که رودخانه‌ها، رگهای حیاتش را تشکیل می‌دهند و جنگل‌های انبوه سایه سار آرامش را می‌گسترانند. ماه رمضان با عطر دل انگیز ایمان از راه می‌رسد و با طلوع هلال، مساجد بنگلادش به ویژه در شهرهای پرهیاهوی داکا و چیتاگونگ معنویتی خاص به خود می‌گیرند. سفره‌های افطاری، رنگین از طعمهای دلپذیر غذاهای محلی ذائقه را نوازش می‌دهد.

در بنگلادش برای بیدار کردن مردم به هنگام سحر، آژیری از کارخانه‌ها به صدا در میآید تا مردم را بیدار کند. اعتکاف در مسجد نیز از جمله رسوماتی است که در روزهای آخر ماه مبارک مستحب است و توسط مردم انجام میشود. شب‌های قدر در فرهنگ مذهبی مردم بنگلادش بسیار مهم است و مردم شب ۲۷ رمضان را شب زنده داری می‌کنند.

مالدیو

در میان جزایر مرجانی که مانند نگین‌های فیروزه‌ای در پهنه اقیانوس هند خود را می‌نمایاند ماه رمضان با آرامشی دلنشین و رنگ و بویی منحصر به فرد از راه می‌رسد. مردم مالدیو با قلوبی مملو از ایمان و ارادت به پیشواز این ماه پربرکت می‌روند و آیینهای کهن خود را با عشق و همدلی به جای می‌آورند.

با طلوع هلال ماه مبارک مساجد مالدیو به ویژه در شهرهای بزرگ و مالدیو پایتخت این کشور به کانون‌های نورانی عبادت و یکدلی تبدیل می‌شوند. سفره‌های افطاری رنگین و طعمهای بینظیر غذاهای دریایی و محلی و عطر ادویه‌های مخصوص رمضانی، ذائقهٔ روزه داران را به وجد می‌آورد. غذاهای مالدیوی بسیار متنوع و رنگارنگ هستند و در سفره‌های افطاری جایگاه ویژه‌ای دارند.

از جمله غذاهای محبوب افطاری می‌توان به ماس، هونی نوعی سالاد ماهی، گول‌ها نوعی سمبوسه دریایی و انواع شیرینی‌های محلی اشاره کرد. شب‌های رمضان در مالدیو با دورهمی‌های صمیمانه خانوادگی و گپ و گفت‌های دوستانه شور و نشاط خاصی دارد. کودکان و نوجوانان با شوق و ذوق فراوان در بازارهای پررونق رمضانی به گشت و گذار می‌پردازند  صدای دلنشین اذان مؤمنان را به سحری بیدار می‌کند و سفره‌های افطاری با سخاوت و کرامت پذیرای نیازمندان و روزه داران است. بازارهای رمضانی با رنگ‌ها و طعمهای دلپذیر جان تازه‌ای به شهر می‌بخشند و عطر شیرینی‌های خانگی مشام را صفا می‌دهد.

مقدونیه شمالی

مردم مقدونیه شمالی با وجود تنوع قومی و مذهبی با قلبی سرشار از احترام و یگانگی به استقبال ماه پرفیض رمضان می‌روند و آیینهای سنتی و دیرینه‌شان را با عشق و اشتیاق به جا می‌آورند. با طلوع هلال ماه مبارک مساجد مقدونیه شمالی به ویژه در شهرهای پرجنب وجوش اسکوپیه و تتوفو به کانون‌های نورانی عبادت و همبستگی تبدیل می‌شوند. صفوف به هم فشرده نمازگزاران در نماز تراویح، زیبایی دوچندانی به این ضیافت میبخشد و افطاریهای گروهی در مساجد و منازل بسیار رایج است. 

بازارهای ویژه رمضان در سراسر مقدونیه شمالی برپا می‌شود که در آنها انواع غذاها شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های مخصوص این ماه عرضه می‌شود از جمله ثرید یا مکبوس. مراسم شب‌های قدر شب‌های قدر در مقدونیه شمالی با برگزاری مراسم‌های ویژه مذهبی در مساجد و حسینیه‌ها گرامی داشته می‌شود. جشن عید فطر نیز در این کشور با شکوه و عظمت خاصی به پای داشته خواهد شد و مردم با پوشیدن لباس‌های نو به دیدار اقوام و دوستان می‌روند و عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند.

عمان

در سرزمین عطر کندر و نخل‌های سر به فلک کشیده، ماه رمضان با آرامشی دلنشین و رنگ و بویی منحصر به فرد پا به میان میگذارد. مردم عمان با قلوبی مملو از ایمان و ارادت به پیشواز این ماه پربرکت می‌روند. شهرهای تاریخی مسقط و نزوی با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به جایگاهی عبادی و پر از معنویت تبدیل می‌شوند.

یکی از آیین مردم عمان غبقه است که عبارت است از دورهمی‌های شبانه رمضانی که در آن خانواده‌ها و دوستان گرد هم می‌آیند. از دیگر رسومات در کشور عمان قرانقشوه یا تلمیس است که جشن سنتی کودکان و نوجوانان در شب نیمه ماه رمضان محصوب میشود. در این مراسم در شب ۱۵ رمضان دختران و پسران با پوشیدن لباسهای محلی و داشتن کیسهای شادی کنان درب خانهها میروند تا عیدی و شیرینی جمع کنند. یکی از مهم‌ترین آداب و رسوم شهروندان عمانی در ماه مبارک رمضان برگزاری افطارهای دسته جمعی در مسجدها و حضور اعضای خانواده‌ها در خانه بزرگ فامیل است.

قطر

در سرزمینی که آسمان خراش‌های مدرن در کنار سنت‌های دیرینه قد علم کرده‌اند، ماه رمضان فراموش نشده است. مردم قطر با ایمان خالص به خدای متعال به پیشواز این ماه پربرکت می‌روند و با مهربانی و عطوفت از هموطنانشان پذیرایی میکنند.

شب‌های رمضان در قطر با دورهمی‌های صمیمانه و دوستانه شور و نشاط خاصی دارد. کودکان و نوجوانان با شوق و ذوق فراوان در جشن سنتی شرکت می‌کنند و شادی و سرور این ماه را بیشتر میکنند. النافله که مراسمی است که دو هفته قبل از شروع ماه مبارک رمضان در این کشور برگزار می‌شود و بر عمل خیر و بخشش تکیه دارد و از مهم‌ترین آیینهای مردم قطر به حساب میآید. در این مراسم خانوادهها با طبخ غذاهای سنتی به پذیرایی از یکدیگر و کودکان میپردازند.

قزاقستان

مردم قزاقستان با وجود تنوع قومی و مذهبی، به گرمی استقبال این ماه پربرکت می‌روند و آیینهای سنتی و دیرینه‌شان را بی دریغ به جای می‌آورند. شب‌های رمضان در قزاقستان با دورهمی‌های صمیمانه خانوادگی ادامه پیدا می‌کند. صدای دلنشین اذان، مؤمنان را در سحر بیدار می‌کند و سفره‌های افطاری با سخاوت پذیرای روزه داران و مهمانان است.

از مراسمهای ویژه این کشور میتوان به جارمضان اشاره کرد که در آن کودکان با به تن کردن لباسهای سنتی درب خانهها میروند و سرود میخوانند و عیدی میگیرند. دیگر اینکه برگزاری افطاری‌های گروهی در مساجد و منازل، یکی از مهم‌ترین آداب و رسوم رمضانی در قزاقستان است.

جشن عید فطر عید فطر در این کشور با شکوه و عظمت خاصی برگزار می‌شود و مسلمانان با پوشیدن لباس‌های نو به مساجد می‌روند و نماز عید را اقامه می‌کنند. سپس به دیدار اقوام و دوستان می‌روند و عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند. غذاهای ویژه افطاری غذاهای قزاقی بسیار متنوع و رنگارنگ هستند و در سفره‌های افطاری جایگاه ویژه‌ای دارند از جمله غذاهای محبوب افطاری می‌توان به بشبارماق نوعی خوراک گوشت و نودل، باورساق نوعی نان سرخ شده، بیلاف، نارین، بورساک  و انواع شیرینی‌های محلی مانند شاک شاک اشاره کرد.

آمریکا

دیار رنگین کمان فرهنگ‌ها ماه رمضان با عطر دل انگیز ایمان و شور و شعفی وصف ناپذیر از خود را نمایان میکند. مسلمانان آمریکا با وجود آنکه در اقلیت هستند، با قلبی سرشار از عشق به پروردگار به استقبال این ماه پربرکت می‌روند و به آیینهای سنتی خود پای بندند.

با طلوع هلال ماه مبارک مساجد و مراکز اسلامی آمریکا در شهرهای مختلف آمریکا به محافلی نورانی عبادت و همبستگی تبدیل میشوند. در مساجد و مراکز اسلامی آمریکا، برگزاری مراسم خیرات برای کمک به نیازمندان به تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی مسلمانان کمک میکند. بسیاری از مسلمانان در آمریکا از فرصت ماه رمضان برای دعوت از دوستان و همسایگان غیر مسلمان خود برای شرکت در مراسم افطاری استفاده می‌کنند، زیرا احترام به ماه رمضان و روزه داران در بین همه مردم، فارغ از دین و مذهب وجود دارد.

جمهوری آذربایجان

مردم جمهوری آذربایجان با قلبی پر از نور امید و عشق به پروردگار به استقبال ماه مبارک رمضان می‌روند. از آیینهای رمضانی در جمهوری آذربایجان میتوان به قابا خلاما آذری‌های شمال کشور اشاره کرد. مردم آذربایجان با رسم قاباخلاما به پیشواز رمضان می‌روند، برای برکت خانه کیسه می‌دوزند و غذای رمضان خود را از گوشت قربانی تهیه می‌کنند و نذری میدهند. مراسم سحرخوانی اوباش دان نیز در فرهنگ مردم شمال غرب کشور رایج است و لذت چشیدن طعم سحری را با بیدار کردن روزهداران چندین برابر میکند.

مردم آذربایجان نیز با رویت هلال ماه، به آینه نگاه میکنند و صلوات میفرستند. سپس به نظافت و غبارروبی مساجد پرداخته و مراسمات افطاری و بخشندگی را برپا میکنند. شب‌های قدر در جمهوری آذربایجان با برگزاری مراسم‌های ویژه مذهبی در مساجد و حسینیه‌ها گرامی داشته می‌شود. مراسم طاباخ اوروجی نیز از مراسماتی است که برای تازه عروسها و تازه دامادها هدایایی به مناسب رمضان برده میشود. از طرفی غذاهای سنتی مانند یاغلی فتیر و تره حالواسی از جمله غذاهای سنتی ویژه رمضان هستند که جلوهی ویژهای به سفره افطاری میبخشند. از دیگر رسومات این ماه میتوان به عارافات آخشامی اشاره کرد که افراد به دیدار اهل قبور میروند و از آنها یاد میکنند.

ایتالیا

در سرزمین هنر و تاریخ ماه رمضان با آرامشی خاص از راه می‌رسد. مسلمانان ایتالیا که از کشورهای مختلف گرد هم آمدهاند سعی میکنند علارغم دور بودن از حال و هوای مسلمانان در ماه رمضان، به سنتهای اسلامی خود پایبند باشند. با طلوع هلال ماه مبارک مساجد و مراکز اسلامی، ایتالیا به ویژه در شهرهای بزرگ و پرهیاهوی رم، میلان و تورین به کانون‌های نورانی عبادت و ذکر خدا تبدیل می‌شوند. نمازگزاران در نماز تراویح، شرکت کرده و سفره‌های افطاری رنگین ضیافت روزهداران را تکمیل میکنند.

شب‌های رمضان در ایتالیا بیشتر به صورت دورهمی‌های صمیمانه خانوادگی و دوستانه و بحثهای علمی و مذهبی سپری میشود. بسیاری از مسلمانان در ایتالیا از فرصت ماه رمضان برای دعوت از دوستان و همسایگان غیرمسلمان خود برای شرکت در مراسم افطاری استفاده میکنند تا آنها را نیز با آداب و رسوم خود آشنا کنند.

جمع بندی

ماه رمضان، ماه ضیافت الهی در سراسر جهان با آداب و رسوم متنوع و منحصر به فردی برگزار می‌شود. این تنوع ناشی از تفاوت‌های فرهنگی، جغرافیایی و مذهبی جوامع مسلمان و آداب ماه رمضان در کشورهای مختلف است. از آذینبندی خیابان‌ها در ترکیه گرفته تا روشن کردن فانوس‌های رنگارنگ در مصر، از بازارهای رمضانی اندونزی گرفته تا جشن‌های ویژه شب‌های قدر در پاکستان و از افطاری‌های گروهی در آمریکا گرفته تا غذاهای نذری ایران، هر کشوری با آداب و رسوم خاص خود جلوه‌ای از این ماه پربرکت را به نمایش می‌گذارد. با این حال در کنار این تنوع آداب و رسوم مشترکی مانند روزه داری، نماز تراویح، افطاری، سحری، قرآن خوانی، احسان و نیکوکاری و جشن عید فطر در بین مسلمانان سراسر جهان وجود دارد که نشان دهنده وحدت و همبستگی آنها در این ماه پرفضیلت است.

سؤالات متداول