باغ فین کاشان
باغ فین کاشان برای اغلب افراد، ناخودآگاه یادآور صدراعظم ناصرالدین شاه، یعنی امیرکبیر می باشد که آخرین دقایق عمرش را در حمام این باغ سپری نمود و به قتل رسید. این باغ که یکی از آثار بسیار ارزشمند دوره صفویان می باشد، از بخش های مختلفی تشکیل شده و هر یک زیبایی خاص خودشان را دارند. باغ فین کاشان و هر آنچه که باید درباره این مجموعه هنرمندانه از جاهای دیدنی کاشان بدانید را در ادامه بیشتر شرح خواهیم داد. برای گشت و گذاری کوتاه در باغ فین کاشان با وبلاگ اقامت ۲۴ همراه باشید.
فهرست این مطلب
معرفی باغ فین کاشان
باغ فین کاشان یکی از قدیمی ترین باغ های ایرانی می باشد که اسناد موجود نشان می دهند که این باغ در واقع بخشی از باغ بسیار قدیمی متعلق به دوره ی قبل از اسلام و حکومت آل بویه است. البته بخش قدیمی باغ فین به طور کامل و بعد از زلزله ۹۸۲ هجری قمری ویران شد و تا سالها اثری از باغ و سرسبزی در این منطقه به چشم نمیخورده است. با روی کار آمدن حکومت صفویان و شروع سلطنت شاه عباس، دستور ساخت باغ فین کاشان صادر شد و به مرور و در دوره های مختلف بخش های دیگری به آن اضافه گردید.
معماری منحصر به فرد و ساخت استخر و عمارت زیبا و باشکوه در آن یکی از هنرهای به جای مانده از غیاث الدین جمشید کاشانی می باشد که از معماران و طراحان نام آشنای آن دوره بود و با دید هنرمندانه بخش های مختلف باغ را طراحی نمود. ارزش عمارت و بناهای موجود در باغ از نظر تاریخی باعث شد تا در سال ۱۳۱۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شود.
باغ فین کاشان در دوره های مختلف
همان طور که اشاره کردیم، طرح اولیه ی بخش جدید باغ فین کاشان در دوره حکومت شاه عباس صفوی ایجاد گردید که علاوه بر محوطه ی باغ، بخش هایی مانند کوشک صفوی، سردر و حمام نیز به آن اضافه گردید. خلوت کریمخانی در دوره زندیه به این مجموعه اضافه شد و سایر بخش های باغ تا حد زیادی مرمت گردیدند و گرد و غبار از چهره ی تقریبا رو به ویرانی آن برداشته شد. در حالت کلی می توان گفت، بهترین اقدامات انجام شده برای مرمت و توسعه و ساخت و ساز در باغ فین کاشان را قاجاریان انجام دادند و چهره ای جدید به آن بخشیدند.
گذر زمان باعث تخریب پوشش گیاهی و بخش هایی از بناهای موجود در باغ فین کاشان گردید و به همین خاطر استخر، خلوت نظام الدوله و محوطه ی باغ در سالهای متوالی مرمت گردید و در حال حاضر به عنوان یکی از پرطرفدارترین جاذبه های گردشگری اصفهان میزبان گردشگران داخلی و خارجی می باشد.
اهمیت سیاسی باغ فین کاشان
باغ های ایرانی مانند باغ فین نه تنها برای استراحت و خوشگذرانی شاهان و درباریان مورد استفاده قرار میگرفته است، بلکه اکثر آنها مکانی مناسب برای نشست های سیاسی و برگزاری جشن های سلطنتی نیز بوده اند. در باغ فین کاشان نیز مراسم و رویدادهای تاریخی و سیاسی مهم رخ داده است که از مهم ترین آنها می توان به، برگزاری جشن های شاه عباس صفوی، درگذشت شاه صفوی و تاجگذاری شاه عباس دوم در سن ۱۰ سالگی، قتل امیرکبیر، به قتل رسیدن خضر نهاوندی؛ حاکم کاشان و همچنین میزبانی و ملاقات با شاه سلطان حسین و شاه سلیمان اشاره نمود.
بخش های مختلف باغ فین کاشان
زیبایی های باغ فین کاشان از همان ابتدای ورود به محوطه شروع میشوند و تا چشم کار می کند، چیزی جز شکوه و اقتدار هنر و معماری ایرانی و درختان سر به فلک کشیده دیده نمیشود. از مهم ترین بخش های این باغ می توان به موارد زیر اشاره نمود:
حوض داخل باغ
یکی از عناصر اصلی به کار رفته در تمام باغ های ایرانی، حوض های بزرگ و فیروزه ای با فواره های کاملا طبیعی می باشند که آرامش خاصی را در کنار سرسبزی محوطه به همراه دارند. یکی از منحصر به فردترین ویژگی های به کار رفته در معماری حوض های باغ فین کاشان را در حوض جوشش آن می توانید مشاهده کنید. در این حوض برای جلوگیری از سرریز شدن آب از ۸۰ حفره ی مکنده و ۸۰ حفره ی فواره استفاده شده است که علم مهندسی به کار رفته در آنها جای بسی تامل دارد و هوش و ذکاوت ایرانیان را می رساند.
لازم است بدانید که در طرح اولیه ی این حوض، هر فواره بر روی یکی از گل های فرش کاشان قرار گرفته بوده است که با غارت کاشی کاری های زیبای آن، در حال حاضر اثری از آنها دیده نمیشود.
از دیگر حوض های این باغ می توان به استخر و حوض های راکد در مقابل کوشک صفوی و حوض دوازده فواره اشاره نمود. حوض دوازده فواره نیز با روشی کاملا مهندسی شده در دوره قاجاریان طراحی گردید و زیبایی خاصی را به این باغ بخشیده اند.
سردر باغ فین
سردر یکی از مهم ترین بخش های به کار رفته در اکثر بناهای تاریخی ایرانی می باشد که در باغ فین کاشان نیز می توانید یک نمونه از آن را مشاهده نمایید. بنای آجری دو طبقه که به یادگار مانده از دوره صفویان می باشد، با هشتی و اتاق های مختلف و چشم اندازی زیبا در ابتدای این باغ در نظر گرفته شده است و حریم آن را به خوبی مشخص و حفظ نموده است.
حمام فین کاشان
حمام صفوی و سلطنتی دو حمام بسیار معروف در باغ فین کاشان می باشند که هر یک در دوره های مختلفی ساخته شده اند. حمام سلطنتی که مخصوص استفاده ی شاه و خانواده ی دربار بود، در سال ۱۱۸۹ هجری شمسی و به دستور فتحعلی شاه ساخته شد و از بخش های مختلفی مانند ورودی، خزینه، شان نشین، حجامت خانه و گرم خانه و غیره تشکیل شده است.
اگر به دنبال این هستید که بدانید امیرکبیر در کدام حمام فین این باغ به قتل رسید، باید بدانید که سرنوشت تلخ این بزرگمرد نامی ایران در حمام صفوی رقم خورد. کاشی های قدیمی با قدمت ۵۰۰ ساله به کار رفته در خزانه و نقش و نگارهای مختلف در آن، یکی دیگر از هنرهای ایرانیان در ساخت حمام را نشان می دهند.
پوشش گیاهی باغ
از اصلی ترین درختان کاشته شده در محوطه ی باغ می توان به سرو و چنار اشاره کرد و جالب است بدانید بسیاری از آنها بیش از ۱۰۰ سال عمر دارند و برخی ۴۰۰ ساله هستند. متاسفانه به مرور زمان و خشکسالی های پیاپی باعث خشک شدن تعداد زیادی از آنها شده است و انتظار می رود با مدیریت درست شاهد حفظ و گسترش پوشش گیاهی موجود در این باغ باشیم.
موزه ملی کاشان
در دوره ی رضا شاه پهلوی دستور ساخت موزه ی ملی کاشان در خلوت نظام الدوله صادر گردید. این موزه با سه بخش صنایع دستی، باستان شناسی و مردم شناسی در ضلع شمال غربی باغ قرار گرفته است و گنجینه ای بی نظیر از آثار تاریخی متعلق به قبل از اسلام می باشد.
از دیگر بخش های این باغ می توان به کوشک صفوی، خلوت کریم خانی، کوشک قاجار یا شترگلوی فتحعلی شاه و اتاق شاه نشین با هنرهای ناب ایرانی در در و دیوار آن اشاره نمود. پیشنهاد می کنیم در کنار بازدید از بناهای بسیار ارزشمند و موزه های سرشار از درس و زیبایی، دقایقی را در چایخانه سنتی باغ فین کاشان سپری کنید. شک نکنید که نشستن بر روی نیمکت های چوبی در یکی از ۹ باغ معروف ایرانی چیز کمی نیست و تجربه ای ناب خواهد بود.
جاذبه های نزدیک به باغ فین کاشان
برای اینکه بتوانید مدت زمان سفر به کاشان را بدرستی برنامه ریزی کنید و بهترین های این شهر را ببینید، لازم است از جاذبه های گردشگری نزدیک باغ فین اطلاع داشته باشید و بازدید از آنها را در برنامه تان قرار دهید. تپه باستانی سیلک، خانه بروجردی ها، خانه طباطبایی ها، خانه عباسیان، حمام سلطان امیراحمد و مسجد آقا بزرگ از جمله مکان های تاریخی و دیدنی نزدیک به این باغ محسوب میشوند و بازدید از آنها خالی از لطف نخواهد بود.
هتل های نزدیک به باغ فین کاشان
مرور زیبایی ها و تاریخ پر از فراز و نشیب ایران در باغ فین کاشان در طول سال گردشگران زیادی را به این منطقه جذب می کند و به همین خاطر امکانات رفاهی مناسبی در نزدیکی آن در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال هتل نگارستان کاشان، اقامتگاه سنتی نگین، خانه مرشدی، اقامتگاه منوچهری و مهینستان از جمله گزینه های مناسب برای رزرو هتل های کاشان و در فاصله ی کم با این باغ می باشد.