معبد آناهیتا ؛ دومین بنای باستانی پیش از میلاد مسیح

بناهای تاریخی یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری هر کشور بوده و به دلیل اینکه تاریخ ، تمدن و فرهنگ یک سرزمین را روایت می کنند، از جایگاه و ارزش بالایی برخوردار است، کشور پهناور و کهن ایران مهد جاذبه های تاریخی و بناهای باستانی بوده و در هر گوشه از این کشور می توان سازه ای تاریخی با قدمت چندین هزار ساله را مشاهده کرد، بنای معبد آناهیتا یکی از این بناهای تاریخی و کهن بوده که دارای قدمت و ارزش بالایی در میان سایر مکان های و بناهای تاریخی ایران است.

اگر از آن دست افراد علاقه مند به تاریخ و شناخت آثار باستانی هستید، با وبلاگ اقامت ۲۴ در معرفی و آشنایی با معبد آناهیتا همراه باشید.

مقاله مرتبط : ” طاق بستان کرمانشاه ، حکایت مصور تاریخ ایران ”

مقاله مرتبط : ” غار پراو ، غار هیجان انگیز و قاتل ”

معبد آناهیتا کجاست؟

در مسیر راه همدان به کرمانشاه و در مرکز شهر کنگاور استان کرمانشاه، معبدی تاریخی و با ارزش با نام معبد آناهیتا واقع شده و به عنوان یکی از اصلی ترین جاذبه های تاریخی ایران شناخته می شود.

تاریخ شناسان و محققان این معبد را متعلق به آناهیتا، الهه پاکی دانسته و آن را محلی برای نیایش آب معرفی می کنند.

آب یکی از چهار عنصر مقدس ایرانیان باستان بوده و از این رو این محل در گذشته نیز مکانی مقدس و قابل احترام برای آنان شناخته می شد.

آناهیتا، الهه آب های روان، زیبایی، فراوانی و برکت در روزهای پیش از اسلام در ایران بوده است.

قدمت و زمان ساخت معبد آناهیتا

معبد آناهیتا بعد از بنای تاریخی تخت جمشید دومین و بزرگترین بنای تاریخی ایران بوده که قدمت آن به پیش از اسلام باز می گردد.

برخی از باستان شناسان این بنا را کاخ نیمه تمام خسرو پرویز دانسته و برخی نیز ساخت بنا را به اواخر صده سوم و اوایل سده دوم پیش از میلاد نسبت وی دهند.

همچنین برخی از محقاقان زمان ساخت معبد آناهیتا را سده اول پیش از میلاد عنوان کرده و معتقدند که این بنا به سه دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان تعلق دارد.

معماری معبد آناهیتا

معبد آناهیتا با ۲۲۰ متر طول و ۲۱۰ متر عرض بر پشته ای از صخره قرار گرفته و دور تا دور این معبد دیواری کشیده شده که ضخامت آن به بیش از ۵ متر می رسد.

قسمت ورودی بنا پله‌هایی دو طرفه دارد که در سمت جنوبی تعبیه شده است و در قسمت شمال پله‌هایی یک طرفه وجود دارد که به ساختمان معبد ختم می‌شود. جوی‌های سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به‌طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد آناهیتا هدایت می‌شده است. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد آناهیتا یکی از شگفتی‌های مهندسی در آن دوران است تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.

در چهار طرف معبد آناهیتا دالان‌هایی تعبیه شده که در کف آن‌ها جوی‌های آب به‌صورت رفت و برگشت آب را به وسط معبد هدایت می‌کرده است. در دو طرف بالای معبد آناهیتا سر چهار گاو در هر طرف به‌صورت روبه‌روی یکدیگر قرار دارد که در زمان آبگیری این معبد عکس سر گاوها روی آب نقش می‌بسته است. در وسط معبد آناهیتا فضایی وجود دارد که آب از این جوی‌ها در آن جمع شده و استخر کوچکی حدودا در ابعاد ۱۰ در ۱۰ و عمق ۲۰ سانتی‌متر را پر آب می‌کرده است. معبد آناهیتا در کنگاور مشهورترین معبد منسوب به آناهیتا در ایران است.

تاریخچه باستان شناسی معبد آناهیتا

نخستین باستان شناسی و مطالعات توسط هیئتی بر روی تپه ناهید کنگاور در این منطقه انجام شده و پس از بررسی های اولیه مشخص گردید در این محوطه چیزی در حدود ۵۳ هزار متر مربع به بنای تاریخی اختصاص داشته است.

با آغاز کاوش بر روی محوطه معبد آناهیتا توسط هئیت باستانشناسی، در سال ۱۳۴۷ نقشه و موقعیت تقریبی بنا تهیه و تنظیم شد.

امروزه از مجموعه ۵۳ متر زیر بنای این معبد تنها چند سر ستون شکسته و تعدادی حجاری های پراکنده در کنار کوره های آهک پزی، چیز دیگر قابل مشاهده نیست.

کاربرد معبد آناهیتا

براساس نوشته موجود و اکتشافات به عمل آماده بر روی معبد آناهیتا، گفته می شود این معبد آتشکده ای برای احترام و پرستش الهه آب بوده  که بعد از ورود اسلام به ایران با تغییراتی مواجه شده و همین تغییرات سبب شده تا گمانه ها و حدسیات بسیاری در خصوص کاربرد این معبد وجود داشته باشد.

معبد آناهیتا یکی از آثار ملی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران بوده که با شماره ۳۱ در تاریخ ۱۳۱۰ در این فهرست به ثبت رسیده است.

منبع : وبلاگ اقامت۲۴