تخت جمشید؛ اطلاعات بازدید و عکس های دیده نشده

تخت جمشید از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین اسناد به‌جامانده از تاریخ است که داستان‌های زیادی از تمدن و فرهنگ ایران را بازگو می‌کند. این بنای عظیم، باستان‌شناسان و دانشمندان زیادی را از سراسر دنیا مجذوب خود کرده است که برای تحقیق و بررسی به این منطقه می‌آیند. علاوه بر قدمت این اثر تاریخی، آنچه باعث حیرت باستان‌شناسان شده است، نوشته‌های کتیبه‌های تخت جمشید است که قوانین اجتماعی پیشرفته و انسان‌دوستانه دوران هخامنشیان را روایت می‌کند. درست است که در شهر شیراز دیدنی‌ها و جاذبه‌های گردشگری فراوانی وجود دارد، اما اکثر گردشگران داخلی و خارجی که به این شهر سفر می‌کنند، بازدید از تخت جمشید پرسپولیس را بهترین بخش از سفر خود می‌دانند. از آنجایی که در بین جاهای دیدنی شیراز، رفتن به تخت جمشید با استقبال بی‌نظیری مواجه است، در این مطلب به بررسی تمام آن چیزی که باید از این اثر تاریخی شگفت‌انگیز بدانید، می‌پردازیم.

معرفی تخت جمشید

اگر بخواهیم به یکی از اصلی‌ترین و اصیل‌ترین نماد تمدن پارسی در ایران اشاره کنیم، بدون شک باید نام تخت جمشید به میان بیایید. این بنای عظیم تاریخی که درواقع شکوه معماری دوران هخامنشیان را به رخ می‌کشد در نزدیکی دشت مرودشت واقع شده است. پادشاهان هخامنشی برای نمایش قدرت و گستره فرمانروایی خود، کاخ‌های سنگی را با معماری دقیق و اصولی در دل کوه‌های اطراف شیراز بنا کرده‌اند تا به جهانیان و نسل‌های آینده، تصویری واضح و اصیل از نحوه حکمرانی خود ارائه کنند.

این اثر تاریخی که قدمت آن به ۲۵ قرن پیش بازمی‌گردد، در جهان به پرسپولیس شهرت دارد. هر زمان از سال که از تخت جمشید شیراز بازدید کنید، بدون شک شاهد حضور گردشگران خارجی خواهید بود که با حیرت فراوان در حال گشت‌وگذار در بخش‌های مختلف آن هستند. معماران، هنرمندان و کارگران بی‌شماری از زن و مرد در ساخت این بنا مشارکت داشته‌اند که با آن‌ها به بهترین شکل ممکن رفتار می‌شده است. اطلاعات زیادی در کتیبه‌ها و نوشته‌های تخت جمشید وجود دارد که تمام آن‌ها از فرهنگ والای حاکمان این دوره سخن می‌گویند.

نام دیگر تخت جمشید چیست؟

وقتی صحبت از شیراز و جاهای دیدنی آن به میان می‌آید، اولین چیزی که در ذهن تداعی می‌شود، تخت جمشید است. تمام ایرانیان این اثر تاریخی را با نام تخت جمشید می‌شناسند درحالی که در دوره‌ها و فرهنگ‌های مختلف از این اثر تاریخی با نام‌های مختلفی یاد می‌شود. شما به‌عنوان یک ایرانی باید با نام دیگر تخت جمشید آشنا باشید و همچنین تغییراتی که در نام این اثر باشکوه در دوره‌های مختلف ایجاد شده است را بدانید. اسامی مختلف تخت جمشید شیراز در فرهنگ‌ها و دوره‌های مختلف به شرح زیر است:

• دوره هخامنشیان: پارسه
• زبان‌های غربی: پرسپولیس، پرسه‌پولیس
• دوره اسلامی میانه: چهل منار، صدستون
• دوره ساسانی: صدستون
• دوره پهلوی: صدستون

پس از پایان دوره هخامنشیان و فراموشی خط و زبان این دوره از تاریخ ایران، به‌تدریج نام پارسه به فراموشی سپرده شد و نام تخت جمشید که درواقع بیانگر تخت پادشاه پیشدادی است بر زبان‌ها جاری شد.

تاریخچه تخت جمشید

در سال ۵۱۸ قبل از میلاد، ساخت بنای تخت جمشید آغاز شد. بیش از  ۲۵۰۰ سال پیش و در زمان پادشاه سوم هخامنشان که داریوش اول نام داشت، دستور ساخت یک کاخ باشکوه در گستره زیادی از زمین‌های اطراف کوه مرودشت صادر شد. عظمت این کاخ را می‌توان از مراحل و زمان زیادی که برای ساخت آن صرف شده است، درک کرد، به‌گونه‌ای که روند تکمیل آن، دوره فرمانروایی چند پادشاه را شامل می‌شود.

جالب است بدانید که هر کدام از کاخ‌ها و بناهایی که در محوطه تخت جمشید بنا شده است، در زمان حکومت یکی از پادشاهان هخامنشی بوده است. اصلی‌ترین مواد اولیه‌ای که در ساخت تخت جمشید استفاده شده است، سنگ‌های مقاوم است که به‌طور هنرمندانه و دقیقی تراشیده شده و صیقل خورده‌اند. آنچه از نوشته‌های به‌جامانده در این اثر تاریخی مشخص است، شروع ساخت کاخ‌ها و ساختمان‌های تخت جمشید از حکومت داریوش اول بوده و بخش‌های زیادی از آن در دوره خشایارشاه و اردشیر اول تکمیل شده و تا پایان دوره فرمانروایی هخامنشیان ادامه داشته است. انتخاب موقعیت مکانی(کوه‌های اطراف مرودشت) این بنا نیز توسط داریوش اول انجام شده است.

تخت جمشید قبل از ویرانی

پادشاهان هخامنشی زیادی در این کاخ سنگی عظیم سکونت داشته‌اند، اما دوران شکوه این بنا در دوران حمله اسکندر مقدونی روبه زوال رفت. حمله اسکندر مقدونی و سپاهیانش در سال ۳۳۴ قبل از میلاد به ایران و به آتش کشیدن تخت جمشید (روایات به آتش کشیده شدن تخت جمشید)، آسیب‌ها و خسارات زیادی را به این اثر منحصربه‌فرد وارد کرد. قبل از ویران شدن تخت جمشید، محوطه‌ای شبیه به شهرک در داخل این مجموعه قرار داشت که فواصل بین کاخ‌های آن دارای خیابان‌کشی‌های اصولی و منظم بود. همین امر نشان‌دهنده طراحی، مهندسی و معماری بی‌نظیر این اثر تاریخی است که علاوه بر تقسیم‌بندی محله‌ها و بخش‌های داخلی، برای هر کاخ کاربری متفاوتی را مشخص کرده بودند. از جذاب‌ترین و حیرت‌انگیزترین نکات معماری تخت جمشید می‌توان به سیستم فاضلاب و لوله‌کشی آب اشاره کرده که شامل کانال‌ها و آبراهه‌هایی است که در هدایت آب‌های جاری و آب باران به‌طرز بی‌نظیری عمل می‌کنند.

قدمت تخت جمشید

قدمت بناهای مختلف تخت جمشید به بیش از  ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و همین امر این اثر تاریخی را به مهم‌ترین و معروف‌ترین عجایب ایران تبدیل کرده است. شهرت این بنای باشکوه به‌قدری است که برخی از آثار کشف شده در آن در موزه‌های معروف جهان نگهداری می‌شود. ظرفیت‌های تاریخی و باستان‌شناسی تخت جمشید پرسپولیس، آن را به یک اثر فرهنگی و تاریخی برجسته در ایران تبدیل کرده است و به همین دلیل در سال ۱۹۷۹ میلادی به‌عنوان دومین اثر مهم ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

تخت جمشید کجاست؟

در منطقه‌ای کوهستانی و خوش آب‌وهوا در اطراف دشت مرودشت شیراز، شاهد عظمت فرمانروایی دوران هخامنشیان هستیم که با ساخت بنایی عظیم آن را به تصویر کشیده‌اند. موقعیت مکانی تخت جمشید به‌گونه‌ای است که درست در میان روستاهای کناره، فیروزی و اصطخر واقع شده است. همچنین این اثر تاریخی در قسمت شمال شرقی شیراز و در فاصله ۷۰ کیلومتری آن است که با مرودشت نیز ۱۱ کیلومتر فاصله دارد. جالب است بدانید که انتخاب مکان تخت جمشید بسیار هوشمندانه بوده، چراکه در منطقه‌ای کوهستانی، با آب‌وهوای خوش و معتدل و مناظر باشکوه بنا شده است.

چگونه به تخت جمشید برویم؟

مسیر دسترسی به تخت جمشید با توجه به موقعیت مکانی شما مشخص می‌شود. به این معنی که رفتن به این منطقه از سمت شیراز و همچنین سمت شمال استان فارس متفاوت خواهد بود. بنابراین اگر از جهت شمال به سمت استان فارس سفر می‌کنید باید این مسیرها را طی کنید:

• از بزرگراه آباده-صفاشهر، به صفاشهر بروید.
• مسیر خود را تا گذشتن از سعادت شهر ادامه دهید تا به اتوبان مرودشت برسید.
• از روستاهای هشتیجان و اصطخر عبور کنید تا به خروجی تخت جمشید برسید.
• وارد زیرگذر شوید و برای رسیدن به ورودی تخت جمشید، پنج کیلومتر را طی کنید.

اگر از سمت شهر شیراز به تخت جمشید می‌روید باید این مسیرها را دنبال کنید:

• از سمت شمال شرقی شیراز خارج شوید.
• وارد بزرگراه مرودشت-سعات شهر شوید.
• مسیر خود را تا خروجی تخت جمشید ادامه دهید.

اطلاعات بازدید تخت جمشید

 روزهای تعطیل به‌ویژه ایام نوروز، شلوغ‌ترین زمان از نظر حضور گردشگر در تخت جمشید شیراز محسوب می‌شود. بنابراین اگر دوست دارید در شرایط خلوت و باکیفیت از این اثر تاریخی باشکوه دیدن کنید، بهتر است روزهای غیرتعطیل را در الویت قرار دهید. البته نباید از برنامه‌های خاص و جذابی که در روزهای خاص سال در محوطه تخت جمشید برگزار می‌شود غافل شد. برنامه نمایش نور و صدا جذاب‌ترین و ویژه‌ترین برنامه‌ای است که در زمان غروب خورشید آغاز می‌شود. به‌طور کلی در هر روز از سال به‌غیر از ۱۳ فرودین و همچنین تعطیلی‌های مربوط به عزاداری‌های مذهبی می‌توانید از این مجموعه تاریخی بازدید کنید.

ساعت کاری مجموعه تاریخی تخت جمشید

ساعت کاری مجموعه تخت جمشید در ماه‌های مختلف سال متفاوت و به شرح زیر است:

سه ماهه اول سال:

• فروش بلیط:۰۰-۱۹.۳۰
• پایان بازدید: ۲۰.۰۰

سه ماهه دوم سال:

• فروش بلیط: ۸.۰۰-۱۹.۳۰
• پایاین بازدید: ۲۰.۰۰

ایام نوروز:

• فروش بلیط: ۸.۰۰-۱۹.۳۰
• پایاین بازدید: ۲۰.۰۰

 

سه ماهه سوم سال:

• فروش بلیط: ۷.۳۰-۱۷.۰۰
• پایاین بازدید: ۱۷.۳۰

 

سه ماهه چهارم سال:

• فروش بلیط: ۷.۳۰-۱۷.۰۰
• پایاین بازدید: ۱۷.۳۰

 

ماه رمضان:

• فروش بلیط: ۸.۰۰-۱۹.۰۰
• پایاین بازدید: ۱۹.۳۰

اطلاعات بازدید از اجرای برنامه نور و صدا

اطلاعات بازدید از ویژه برنامه نور و صدا در محوطه داخلی تخت جمشید به شرح زیر است:

• ساعت کاری برنامه نور و صدا: ۲۰:۳۰ که باید بلیط آن از یک سال قبل تهیه شود.
• هزینه بلیط برنامه نور و صدا: ۳۰۰۰ تومان گردشگران داخلی و ۲۰۰۰۰ تومان گردشگران خارجی

هزینه بلیط بازدید از تخت جمشید

هزینه بلیط تخت جمشید:

• گردشگران داخلی: ۳۰۰۰ تومان
• گردشگران خارجی: ۲۰۰۰۰ تومان

هزینه بلیط موزه تخت جمشید:

• گردشگران داخلی: ۳۰۰۰ تومان
• گردشگران خارجی: ۲۰۰۰۰ تومان

بهترین زمان بازدید

اگر می‌خواهید در بهترین زمان ممکن از تخت جمشید و جذابیت‌های آن بازدید کنید، بهتر است بهترین زمان بازدید تخت جمشید را درنظر داشته باشید. از آنجایی که این اثر تاریخی در فضایی روباز قرار دارد، در فصل‌های گرم سال به‌دلیل تابش مستقیم آفتاب، ممکن است از لذت گشت‌وگذار شما کاسته شود. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود برای بازدید از این اثر باشکوه، سفر خود را به نیمه دوم سال تا اواخر فرودین ماه موکول کنید. همچنین ساعات اولیه روز و یا بعدازظهر بهترین زمان در روز است که لذت دیدن مهم‌ترین جاذبه تاریخی در ایران را برای شما دوچندان می‌کند.

تحلیل سنگ تراشی و نقوش برجسته تخت جمشید شیراز

نقوش برجسته و سنگ‌نوشته‌هایی که برروی کاخ‌ها و بناهای مختلف تخت جمشید به چشم می‌خورد، از مهم‌ترین اسناد تاریخی محسوب می‌شود که از تمدن، تاریخ و فرهنگ ایران سخن می‌گوید. جالب است بدانید که تحلیل و رمزگشای این نقوش و نوشته‌ها، توسط پژوهشگران و دانشمندان زیادی از سراسر جهان انجام شده است که در نهایت اطلاعات ارزشمندی را به تاریخ ایران هدیه داده است. با وجود اینکه تلاش و همت زیادی برای خواندن و درک حکاکی‌های روی بناهای تخت جمشید انجام شده است، اما هنوز هم رمزگشایی برخی کتیبه‌ها با ابهام روبه‌رو است و کار آن ادامه دارد.

بررسی‌های انجام شده باستان‌شناسان و پژوهشگران، این نتیجه را دربرداشته است که پادشاهان هخامنشی با هدف نشان دادن اهمیت اتحاد، فرهنگ اصیل و غنی ایران باستان و همچنین ارزش برابری اجتماعی، این اثر باشکوه را خلق کرده‌اند تا به این شکل پیام خود را به جهانیان و نسل‌های آینده ایران برسانند. همان‌طور که اشاره شد، تخت جمشید شیراز محل سکونت و فرمانروایی پادشاهان مختلف هخامنشایان بوده است و آثار و سنگ‌نوشته‌های به‌جامانده در قسمت‌های مختلف، تاریخ و نحوه پادشاهی این افراد را بازگو می‌کند:

• داریوش اول در سال‌های ۵۵۲ الی ۴۸۶ قبل از میلاد فرمانروایی کرده است.
• دوران پادشاهی خشایارشاه، سال‌های ۴۸۶ الی ۴۶۵ قبل از میلاد را دربرمی‌گیرد.
• اردشیر اول نیز در سال‌های ۴۶۵ الی ۴۲۵ قبل از میلاد پادشاه ایران بوده است.

جالب است بدانید که با بررسی تندیس‌ها، حفاری‌ها، کتیبه‌ها و دیگر آثار تخت جمشید، ابزارهایی که برای ساخت این بنا استفاده شده است را نیز کشف کرده‌اند. به این شکل که برای حفاظت از تخت جمشید و ماندگاری آن، از سرب داغ شده و چرم استفاده شده است.

ستون های تخت جمشید پرسپولیس

وقتی به تخت جمشید نگاه می‌کنید، آن چیزی که در نظر اول شما را جذب می‌کند، وجود ستون‌های زیاد و متعدد است که در قسمت‌های مختلف این مجموعه قرار دارند. تمام این ستون‌ها با حکاکی‌ها، کنده‌کاری‌ها و سرستون‌های شکیل، تزئین شده‌اند. جالب است بدانید که در ساخت ستون‌های تخت جمشید، نسبت طلایی که از اصول معماری محسوب می‌شود، به‌خوبی رعایت شده است. به این معنی که نسبت ارتفاع هر ستون و فاصله آن با ستون کناری به‌طور شگفت‌انگیزی مهندسی و عملی شده است. این امر نشان دهنده این موضوع مهم است که در هنر و معماری ایران باستان مهم‌ترین اصل و نسبت هندسی که همان نسبت طلایی نام دارد، رواج داشته است.

برای اتصال و افزایش مقاومت ستون‌های تخت جمشید از سرب استفاده شده که دوام آن را دربرابر هر نوع حادثه ازجمله زلزله بالا برده است. به همین دلیل است که اکثر ستون‌های این مجموعه همچنان زیبا و استوار جلوه‌نمایی می‌کنند. همچنین نقوش به‌کار رفته در تزئین ستون‌ها، خبر از هنر مردمان گذشته ایران می‌دهد.

معماری تخت جمشید

آنچه باعث شهرت جهانی تخت جمشید شده است، معماری و مهندسی عجیب و شگفت‌انگیز آن است، آن هم در دورانی که ابزارهای محدودی برای ساخت‌وساز وجود داشته است. اول بنایی که در این مجموعه عظیم ساخته شده است روی یک سکویی سنگی و در نزدیکی کوه رحمت قرار دارد. در این کاخ گسترده، چهار قسمت اصلی وجود دارد که شامل بخش‌های زیر است:

• کاخ‌های رسمی و تشریفاتی
• کاخ‌های کوچک اختصاصی(سراهای نشیمن)
• خزانه شاهی
• دژ حفاظتی

جالب است بدانید که هیچ نوع مصالح ساختمانی که امروزه استفاده می‌شود، در ساخت این مجموعه به‌کار نرفته است. به‌عنوان مثال جنس خانه‌های آن از خشت خام است. همچنین برای اتصال و نصب ستون‌های مختلف به یکدیگر از فلز سرب استفاده شده است. با این حال معماری آن به‌گونه‌ای است که علاوه بر زیبایی ظاهری، مقاومت بالایی در برابر زلزله دارند.

جاهای دیدنی تخت جمشید

بدون شک بازدید از جاهای دیدنی تخت جمشید وقت زیادی از شما خواهد گرفت، چراکه در محوطه این مجموعه تاریخی بخش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام شگفتی‌های بی‌نظیری را در دل خود جای داده است. در ورودی تخت جمشید، پلکانی وجود دارد که با بالا رفتن از آن به یک محوطه و فضای وسیع می‌رسید. از این قسمت می‌توانید به کاخ‌ها و بناهای مختلف بروید و از گشت‌وگذار در منطقه‌ای تاریخی که یادگار پادشاهان هخامنشی است، لذت ببرید.

پلکان ورودی

وقتی به تخت جمشید می‌رسید، در اولین قدم با پلکانی مواجه خواهید شد که در دو ردیف موازی و کاملا قرینه قرار دارند. شکل و شمایل پله‌های ورودی، زیکزاکی است که حدفاصل آن‌ها، با سنگ‌فرش تزئین شده است. ارتفاع هر پله نسبتا کوتاه است و مجموع پلکان ورودی تخت جمشید دارای ۱۲ متر ارتفاع است. دلیل کوتاه بودن پله‌های ورودی این بوده است که در گذشته برای ورود با چهارپایانی مانند اسب با مشکل مواجه نشوند. در ساخت پله‌های ورودی نیز از سنگ‌های بزرگ استفاده شده که بدون هیچ نوع ملاطی روی یکدیگر متصل و محکم شده‌اند. در انتهای این مسیر و پس از گذشتن از پلکان ورودی به دروازه ملل می‌رسید.

دروازه ملل

در انتهای پلکان ورودی، کاخی کوچک قرار دارد که به آن دروازه ملل می‌گویند. از آنجایی که نمایندگان ملت‌های مختلف از این بخش وارد تخت جمشید می‌شدند، این نام برای آن انتخاب شده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کاخ دروازه ملل در دوره خشایارشاه ساخته شده است. دیوارهای بلند خشتی، سه درگاه ورودی و چهار ستون بلند از ویژگی‌های این کاخ محسوب می‌شود. تالار اصلی کاخ دروازه ملل دارای وسعتی بیش از ۶۰۰ متر است. جالب است بدانید که در حال حاضر ستون‌های موجود در این کاخ، کامل‌ترین ستون‌هایی است که در این مجموعه تاریخی به چشم می‌خورد. تندیس‌ها، سرستون‌ها و سنگ‌نوشته‌های زیادی در این کاخ وجود دارد که اطلاعاتی غنی از تمدن ایران را در اختیار پژوهشگران قرار داده است.

خزانه تخت جمشید

خزانه تخت جمشید از اولین بناهایی است که کار ساخت آن در دوران داریوش هخامنشی انجام شده است و از آن به‌عنوان یک ساختمان ادارای استفاده می‌شده است. برای حفاظت از این ساختمان، دیوارهای بلندی در اطراف ساخته شده است و همچنین این بخش را توسط خیابان‌های پهن از دیگر قسمت‌های تخت جمشید جدا کرده‌اند.

چندین تالار و همچنین یک حیاط بزرگ در قسمت شرقی خرانه تخت جمشید قرار دارد و در قسمت غربی آن نیز شاهد اتاق‌های کوچکی هستیم که برای سربازان بوده است. ستون‌های این ساختمان از جنس چوب و با نقش و نگارهایی زیبا است که جلوه بی‌نظیری دارند. داخل خزانه نیز از این بخش‌های اصلی تشکیل شده است:

• سه تالار که هرکدام دارای چهار ستون است.
• یک اتاق که دو ستون دارد.
• دو تالار بزرگ که در میان آن‌ها یک راهرو قرار دارد.

کاخ صد ستون

دومین کاخ بزرگی که در مجموعه تخت جمشید به چشم می‌خورد، کاخ صدستون است که به آن تالار تخت نیز می‌گویند. از آنجایی که در تالار مرکزی این کاخ، صد ستون وجود دارد نام صدستون را برای آن انتخاب کرده‌اند. جالب است بدانید که در دوره فرمانروایی ساسانیان، تخت جمشید را با نام صدستون می‌شناختند. دستور ساخت این کاخ توسط خشایارشاه صادر شده است اما اتمام آن تا دوره اردشیر اول به‌طول انجامیده است. آنچه درباره این قسمت از تخت جمشید می‌دانیم را مدیون سنگ‌نوشته‌ها و حکاکی‌های روی ستون‌های آن هستیم. ارتفاع ستون‌های این کاخ، ۱۴ متر است که در ۱۰ ردیف ۱۰ تایی قرار دارند. البته در حال حاضر تنها دو ستون از تالار تخت وجود دارد که آن را نیز به شهر شیکاگو در آمریکا ارسال کرده‌اند.

کاخ خشایار شاه

در بخش دیگری از مجموعه تخت جمشید پرسپولیس، کاخ خشایارشاه به چشم می‌خورد که به آن کاخ هدیش نیز می‌گویند. ساخت این کاخ به دستور خشایارشاه انجام شده است اما آنچه باستان‌شناسان از نقوش و حکاکی‌های دیوارهای این کاخ دریافت کرده‌اند، خبر از ساخت آن در زمان داریوش هخامنشی می‌دهد. ارتفاع کاخ هدیش از سطح دشت، ۱۸ متر است که امتداد آن در دو جهت غربی و شرقی است. مساحت این کاخ نیز به ۱۵۰۰ مترمربع می‌رسد که بخش‌هایی از آن مانند پلکان غربی که به کاخ داریوش منتهی می‌شود، باقی مانده است.

کاخ ه

کاخ H یا کاخ ه، نام‌هایی است که برای کاخ ارشیر یکم انتخاب شده است. در دو قسمت این کاخ، پلکان منقوشی وجود دارد که ظاهری نیمه ویران به خود گرفته است. تحقیقات پژوهشگران نشان‌دهنده این موضوع مهم است که به جای پلکانی که در حال حاضر در کاخ ه قرار دارد، پلکانی باشکوه و زیبا قرار داشته که برروی آن تصاویری از دو گروه ۱۶ نفره و نیزه‌دار و همچنین کتیبه‌ای مزین به زبان پارسی باستان، حکاکی کرده بودند.

در بین چندین کتیبه به‌جامانده در این مجموعه تاریخی، کتیبه اردشیر یکم در کاخ ه قرار دارد و از دوران هخامنشیان سخن می‌گوید. نوشته‌های این کتیبه تایید می‌کند که ارشیر یکم نیز مانند پدر خود(خشایارشاه) و همچنین داریوش بزرگ، پیرو کیش و آئین اهورایی بوده است.

کاخ ج

از عمارت‌های مهم و معروف دیگری که در نزدیکی کاخ هدیش واقع شده است، کاخ ج یا کاخ G نام دارد. البته بخش‌های زیادی از کاخ ج ویران شده است اما بقایای به‌جامانده از آن تصاویری از خدمه و سربازان دوره هخامنشی را نشان می‌دهد که در حال انتقال آن‌ها به کاخ داریوش هستند. از آنجایی که این بنای بلند و عظیم برروی سنگ خارای کوه قرار دارد که توجه اکثر گردشگران را به خود جلب می‌کند.

کاخ د

در یک محوطه روباز در قسمت شرقی کاخ خشایارشاه، بقایایی از قطعات شکسته که شامل قلمه، زیرستون و سنگ‌های کنده‌کاری شده وجود دارد که در گذشته محل کاخی بزرگ و زیبایی به نام کاخ د یا همان کاخ D بوده است. در بخش زیرین این محوطه نیز دیوارهایی از خشت خام دیده می‌شود که به شکل موازی درکنار هم قرار گرفته‌اند. فضای میانی این دیوارها با خرده سنگ و خاک پر شده است.

کاخ سه دری یا سه دروازه

درست در مرکز تخت جمشید شیراز، کاخ کوچکی قرار دارد که با چند راهرو و همچنین سه درگاه به دیگر کاخ‌ها متصل شده است. به همین دلیل است که به این بنا، کاخ مرکزی، کاخ سه دروازه و کاخ سه دری می‌گویند. بررسی‌ها و تحقیقات صورت گرفته در این بخش از تخت جمشید، نشان می‌دهد که دستور ساخت آن را اردشیر یکم صادر کرده است. معماری این کاخ شامل فضایی چهارگوش است که تالاری در میان آن قرار گرفته است. سقف کاخ مرکزی نیز توسط چهار ستون بلند و سنگی، استوار و محکم شده است. از جذابیت‌های کاخ سه دری می‌تواند به نقوشی اشاره کرده که حضور نمایندگان اقوام مختلف را نشان می‌دهد.

کاخ بارعام

زیباترین، معروف‌ترین و باشکوه‌ترین ساختمانی که در تخت جمشید به چشم می‌خورد، کاخ آپادانا یا کاخ بارعام نام دارد. این کاخ زیبا و مجلل در دوره داریوش اول و خشایارشاه ساخته شده است که اتمام آن ۳۰ سال زمان برده است. تالار اصلی کاخ بارعام که تکیه بر دامنه کوه دارد، ۳ متر بالاتر از حیاط بنا شده است. برای ایجاد ارتباط با کاخ‌های اطراف، پلکان‌های مختلفی در ایوان شمالی و شرقی کاخ بنا شده است که با نقوش زیبا و کتیبه‌های ارزشمند تزئین شده است.

در قسمت‌های غربی، شرقی و شمالی تالار اصلی کاخ آپادانا، سه ایوان وجود دارد که هر کدام از آن‌ها، ۱۲ ستون را در دل خود جای داده‌اند. البته در حال حاضر از تمام ستون‌های این کاخ، فقط ۱۴ عدد باقی مانده است. در ۴ جهت تالار کاخ بارعام نیز چهار برج نگهبانی و مراقبت قرار دارد که اتاقک‌هایی برای حضور نگهبانان نیز دارد.

کاخ اختصاصی داریوش

از اولین بناهایی که در تخت جمشید شیراز ساخته شده است، کاخ داریوش اول یا همان کاخ تچر است. به این ساختمان کاخ زمستانی نیز می‌گویند و این نام به‌دلیل موقعیت مکانی آن بوده است، چراکه رو به سمت جنوب مجموعه قرار دارد که آفتاب به آن می‌تابد. از طرف دیگر به کاخ اختصاصی داریوش، کاخ تالار آینه و آینه خانه نیز می‌گفتند، به این دلیل که از معماری ظریف و دقیق برخوردار است و سنگ‌های به‌کاررفته در ساخت آن به‌طرز شگفت‌انگیز صیقل خورده‌اند.

این کاخ نسبت به بناهای اطراف خود، ۳ متر بالاتر است و گستردگی تالار مستطیل شکل آن نیز به جهت شمال به جنوب است. وجود ۱۲ ستون چوبی در تالار مرکزی این کاخ با نقش و نگارهای زیبا، جلوه بی‌نظیری دارد. در یکی از دیوارهای کاخ تچر، کتیبه‌ای قرار دارد که به زبان فارسی باستان حکاکی شده و از زبان خشایارشاه درباره گستردگی فرماندهی‌اش و ستایش اهورامزدا سخن می‌گوید.

کاخ ملکه

در بخشی از مجموعه تاریخی و باشکوه تخت جمشید، کاخی قرار دارد که نسبت به بناهای مختلفی که می‌بینید، در ارتفاع کمتری قرار گرفته است. بخشی از این کاخ زیبا که به نام کاخ ملکه شهرت دارد اکنون به‌عنوان موزه استفاده می‌شود و بخش دیگر آن نیز محل اداره مرکزی تاسیسات مجموعه تاریخی تخت جمشید است. بررسی‌هایی که در کاخ ملکه انجام شده است نشان دهنده این موضوع است که در گذشته حرمسرای خشایارشاه بوده که با دیوارهای ضخیم و بلند محفوظ شده است. جالب است بدانید که این کاخ فقط یک در دارد که هم برای ورود و هم برای خروج استفاده می‌شود.

دروازه نیمه تمام

دروازه نیمه تمام که از نظر ویژگی‌های ظاهری به دروازه ملل شباهت دارد، از مهم‌ترین بناهای این مجموعه تاریخی محسوب می‌شود. در دو بخش غربی و شرقی دروازه نیمه تمام، دو اتاق به چشم می‌خورد که در گذشته برای استقرار نگهبانان کاربرد داشته است. مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در این بنا، این موضوع را تایید کرده است که معماران قصد داشتند این دروازه را مانند یک گاو بالدار و با عظمت زیاد بنا کنند که متاسفانه حمله اسکندر مقدونی مانع از تحقق این هدف شده است.

آرامگاه اردشیر دوم و سوم

برروی کوه رحمت، شاهد آرامگاه‌های اردشیر دوم و سوم هستیم که رو به تخت جمشید قرار دارند. برای ایجاد نمادی اصیل و معنادار، یک صلیب که ۴ شاخه هم‌اندازه دارد بر روی آرامگاه آن‌ها نصب شده است که هر کدام از آن‌ها، دارای مفهومی جداگانه هستند.

چاه سنگی

یک چاه سنگی به عمق ۲۶ متر در قسمت شمال شرقی کاخ خزانه قرار دارد که در گذشته برای ذخیره آب‌های آشامیدنی استفاده می‌شده است. این چاه با آب‌های زیرزمینی مجموعه تخت جمشید ارتباطی ندارد و برای جلوگیری از سرریز شدن و جاری شدن آب بر روی کاخ‌های مختلف به‌کار می‌رفته است.

عجایب تخت جمشید

همان‌طور که اشاره شد، قدمت تخت جمشید و بناهای مختلف آن به بیش از ۲۵۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. همچنین از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌های مختلف این مجموعه تاریخی، اطلاعاتی از نحوه حکومت و آئین و سبک فرمانروایی پادشاهان هخامنشی به‌دست آمده که برخی از این جزئیات از عجایب تخت جمشید محسوب می‌شوند، مانند:

• در دوران ساخت تخت جمشید، برده‌داری در تمام امپراطوری‌های بزرگ جهان رواج داشته است، این در حالی است که در دوران هخامنشان، کارگران مرد و زن حقوق دریافت می‌کردند و بیمه می‌شدند.
• قانون طلای هندسی در ساخت ستون‌ها و بناهای تخت جمشید رعایت شده است که در نتیجه آن شاهد استحکام و ماندگاری ستون‌ها در برابر حمله اسکندر مقدونی و همچنین زلزله‌های مختلف هستیم.
• ستون‌های چوبی تخت جمشید همگی دارای دو سر سنگی و طراحی‌های عجیب و خلاقانه هستند.
• در هیچ یک از تصاویر حکاکی شده در بناهای تخت جمشید، نشانی از جنگ، اسارت، برده‌داری و خونریزی نیست.
• کاخ آپادانا با وسعت بسیار زیاد، روی ۷۲ ستون ۲۰ تنی ساخته شده است. اینکه این ستون‌ها چگونه وزن کاخ را تحمل می‌کنند بسیار عجیب است.
• سیستم لوله‌کشی آب، کانال کشی‌ها و همچنین سیستم فاضلاب مجموعه تخت جمشید بسیار اصولی و مهندسی شده است که حیرت باستان شناسان و پژوهشگران را برانگیخته است.

موزه تخت جمشید

در لیست موزه های شیراز، موزه‌ای جذاب و منحصربه‌فرد به چشم می‌خورد که برای بازدید از آن باید به تخت جمشید بروید. این موزه درواقع در قدیمی‌ترین و شگفت‌انگیزترین ساختمان واقع شده که تمام قسمت‌های آن روایت‌هایی از تاریخ و فرهنگ ایران باستان دارد. موزه تخت جمشید به همت معروف‌ترین کاوشگر این منطقه تاریخی به نام پروفسور هرتسفلد در کاخ ملکه راه‌اندازی شده است. در این موزه، علاوه بر بازدید از قدیمی‌ترین ساختمان تخت جمشید، می‌توانید از این آثار کهن نیز دیدن کنید:

• پای مجسمه مرمر
• پرده سوخته متعلق به دوران هخامنشیان
• ابزار آلات ساخت‌وساز
• توپی چرخ ارابه
• دهانه اسب مفرغی
• ریتون‌های سفالی
• ظروف کشف شده از زیر خاک
• مجسمه‌های دو زن که به دوران مصر باستان تعلق دارد.
• و…

تالار پیش از تاریخ

در بخش تالار پیش از تاریخ موزه تخت جمشید می‌توانید آثار و یافته‌های تاریخی را ببینید که به دوران پیش از حکومت هخامنشیان تعلق دارد. انواع ابزار سنگی، ظروف و مجسمه‌های سفالی در این بخش وجود دارد که قدمت برخی از آن‌ها به دوره هزاره چهارم می‌رسد. در دیوار جنوبی این تالار یک نقش‌برجسته وجود دارد که تصویری از یک انسان بالدار را به نمایش گذاشته است. این نقش ترکیبی فوق‌العاده از هنر ایرانی و مصری را در تصویرگرایی نشان می‌دهد.

تالار هخامنشی

در این تالار، آثار متعلق به دوران هخامنشیان قرار دارد که تمام آن‌ها در نتیجه کاوش‌های باستان‌شناسی و خاک‌برداری‌های تخت جمشید پرسپولیس، کشف شده است. جالب است بدانید که آثار موجود در تالار هخامنشی تنها بخش کوچکی از یافته‌ها محسوب می‌شود و بسیاری از آن‌ها در موزه‌های اروپا و آمریکا قرار دارند.

تالار اسلامی

در این بخش از موزه تخت جمشید نیز آثار متعلق به دوران حکومت‌های اسلامی به‌ویژه دوره صفویه به‌نمایش گذاشته شده است. بیشتری آثار تاریخی که در این تالار قرار دارد از منطقه باستانی شهر اصطخر در نزدیکی تخت جمشید کشف شده است.

جاهای دیدنی اطراف تخت جمشید

بعد از دیدن جذابیت‌ها و شگفتی‌های تخت جمشید، می‌توانید به جاهای دیدنی اطراف بروید و یک روز مفرح و به‌یادماندنی را در سفر به شیراز تجربه کنید. مکان‌های دیدنی نزدیک تخت جمشید نیز شامل مناطقی است که آثار و بناهای تاریخی متعلق به پادشاهان هخامنشی را در دل خود جای داده‌اند، مانند:

نقش رستم

در ۶ کیلومتری بخش شمالی تخت جمشید و در شمال مرودشت، محوطه نقش رستم قرار دارد که یادگارهایی از دوران مختلف تاریخ ایران از حکومت ایلامیان گرفته تا دوران ساسانی را به تصویر می‌کشد. جالب است بدانید که آرامگاه‌های سنگی و باشکوه پادشاهان هخامنشی در دل کوه‌های نقش رستم قرار دارد.

نقش رجب

در ۴ کیلومتری قسمت شمالی تخت جمشید نیز بنای تاریخی دیگری به نام نقش رجب واقع شده که می‌توانید تصاویری حکاکی شده در دل کوه را که مراسم تاج‌گذاری پادشاهان ساسانی را نشان می‌دهد، ببینید. نقش رجب از گنجینه‌های تاریخی ایران باستان است که از اهمیت و توجه زیادی برخوردار است.

پاسارگاد

کاخ پاسارگاد از مهم‌ترین و باارزش‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان محسوب می‌شود که با قسمت شمال شرقی تخت جمشید، ۷۳ کیلومتر فاصله دارد. در این محوطه تاریخی می‌توانید از این بناها بازدید کنید:

• آرامگاه کوروش
• باغ پادشاهی پاسارگاد
• کاخ دروازه
• آرامگاه کمبوجیه
• بسیاری کاخ‌های دیگر
• آب انبارها
• کاروان‌سراها

شهر استخر

در فاصله ۶ کیلومتری مجموعه تاریخی تخت جمشید، مکانی تاریخی به نام شهر استخر که در گذشته املای آن اصطخر بوده است، قرار دارد. آثاری زیادی از دوره هخامنشیان و ساسانیان در شهر استخر وجود دارد که دیدن آن خالی از لطف نیست.

ررزو هتل های شیراز برای اقامت در شهری که از تاریخ سخن می‌گوید

حالا که با شگفتی‌های تخت جمشید و جاذبه‌های دیدنی آن آشنا شدید، بهتر است انجام برخی اقدامات ضروری پیش از سفر به شیراز را نیز در الویت قرار دهید. شما برای سفر چند روزه خود به شیراز به اقامتگاهی نیاز دارید که بهترین خدمات و امکانات را در اختیار شما قرار دهید. خوشبختانه برای ررزو هتل شیراز، گزینه‌های زیادی پیش‌روی شما قرار دارد که می‌توانید با توجه به بودجه و الویت‌هایتان بهترین اقامت را در طول سفر به این شهر تاریخی تجربه کنید.

توجه داشته باشید که اگر با هدف بازدید از مجموعه تخت جمشید و مکان‌های دیدنی اطراف آن به استان فارس می‌روید، امکان رزرو هتل های مرودشت که در نزدیکی این اثر تاریخی شگفت‌انگیز قرار دارد، نیز برای شما فراهم شده است. به این شکل می‌توانید در کمترین زمان به این منطقه باشکوه بروید و از گشت‌وگذار در آن لذت ببرید.

تور شیراز و سفر به زیباترین مقصد گردشگری ایران

بیشتر کسانی که برای سفر به شیراز برنامه‌ریزی می‌کنند و قصد دیدن شکوه و عظمت تاریخی تخت جمشید را دارند، سفر با تورهای گردشگری را ترجیح می‌دهند. همراهی با تور شیراز امکان تجربه سفری راحت و خوش‌قیمت را در اختیار شما قرار می‌دهد. همچنین لیدرهای تورهای گردشگری شیراز توضیحات کاملی را از بخش‌های مختلف مجموعه تاریخی تخت جمشید به شما ارائه می‌کنند که لذت بازدید از این منطقه تاریخی را برای شما دوچندان می‌کند. به همین دلیل شاهد استقبال بی‌نظیر گردشگران در رزرو و خرید تورهای گردشگری به مقصد شیراز هستیم.

جمع بندی

شیراز شهری زیبا و خوش آب‌وهواست که زیباترین جاهای دیدنی و شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی را در دل خود جای داده است. در بین جاذبه‌های گردشگری این شهر نمی‌توان از شکوه و عظمت تخت جمشید شیراز غافل شد. این منطقه تاریخی با آثار و بناهای به‌جامانده از دوره هخامنشیان، داستان‌های زیادی را از فرهنگ و تمدن ایران باستان روایت می‌کند. پیش از بازدید از این اثر تاریخی بهتر است با تمام بخش‌های آن آشنا باشید تا به این شکل بتوانید گشت‌وگذاری لذت‌بخش را در این اثر تاریخی زنده تجربه کنید. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مطلب به معرفی و بررسی تمام آن چیزی که باید از تخت جمشید پرسپولیس بدانید، پرداختیم.

سؤالات متداول