معرفی کشف رود مشهد

کشف رود، نام رودی در شمال استان خراسان رضوی می باشد. این رود که از شمال شهر مشهد می گذرد دارای اعتبار تاریخی بسیاری است. مسیر این رود، راه بازرگانی بسیار بزرگی بوده که کشورهای مرو، هندوستان و چین را به بین النهرین متصل می ساخت.

آثار تاریخی معتبری که در حاشیه کشف رود همچنان وجود دارد، نشان دهنده اهمیت این رهگذر قدیمی و بزرگ است. برای مثال می توان به شهر توس اشاره کرد که در حاشیه این رود قرار دارد.

حوضه کشف رود، به خاطر شرایط جوی فوق العاده، پیش از اسلام نیز به عنوان یکی از مناطق مورد توجه برای سکونت در استان خراسان قلمداد می شد. برای نمونه می توان گفت که اقوام غیر آریایی ابتدا این منطقه را برای اسکان خود انتخاب نمودند. در نزدیکی مشهد فعلی، شهری به نام توس وجود داشته است که اسطوره های ایرانی، بنای اصلی این شهر را به جمشید و تجدید بنای آن را به توس، پهلوان و سپهسالار ایرانی نسبت می دادند. شهر توس در زمان خلافت عثمان توسط اعراب فتح گردید.

مقاله مرتبط : “گنبد سبز مشهد”

کشف رود، در میان دره ای به همین نام در استان خراسان رضوی جریان دارد. این رودخانه از کوه های هزار مسجد و بینالود سرچشمه می گیرد. در امتداد این دره و کوه های کپه داغ، کشف رود به دربند رسیده که به عنوان راه دوم عبور جاده ابریشم و راه ورود به تخته ساربانها و دشت سرخس شناخته می شود. از تلاقی دو رود کشف رود و هریرود در محلی به نام پل خاتون، رود تجن شکل گرفته که این محل، مرز بین دو کشور ایران و ترکمنستان را تشکیل می دهد. پس از ادامه مسیر به سمت شمال و عبور از روستاهای شیرتپه، سنگر، نوروزآباد، دولت‌آباد و قوش سربزی،این رود وارد شهر سرخس می گردد و در شمال این شهر در پاسگاه جهانبانی از مرز ایران خارج شده و وارد خاک جمهوری ترکمنستان می شود و سرانجام در نزدیکی شهر تجن در ریگزارهای قره قوم فرو می ریزد.

کشف رود به عنوان رودخانه ای طغیانی شناخته می شود که میزان آبدهی سالیانه آن بین ۶۷ تا ۷۲ میلیون متر مکعب در ثانیه می باشد. آب در بخش پایاب رود، به دلیل وجود املاح فراوان، در بیش تر مواقع برای هیچ نوع مصرفی مناسب نیست. مقدار و همچنین کیفیت آب در حد فاصل مشهد و پل خاتون بسیار متفاوت است، به عنوان مثال از مشهد تا لنگرک، آب آن شور اما قابل شرب است، پس از آن در آق دربند با پیوستن نهرهای آب شیرین و چشمه های متعدد، آب با کیفیت بهتر در دسترس است، اما پس از عبور از شورجه دوباره کیفیت آب بد می شود و آب موجود شور ولی قابل شرب است.

رودخانه های شهرستان مشهد بیشتر فصلی هستند که در زمان جریان، به رود دائمی کشف رود می پیوندند. طول رودخانه کشف رود ۲۹۰ کیلومتر است. به دلیل پوشش گیاهی نامناسب اطراف رود، جریان های سیلابی آن شدید بوده و خسارات شدیدی به وجود می‌آورد. این رودخانه مانند دیگر رودهای منطقه دائمی نیست و در فصول سال با تغییرات میزان بارش باران، نوسانات زیادی را تجربه می کند.

منبع : وبلاگ اقامت ۲۴