آرامگاه حافظ (حافظیه شیراز) کجاست؟ اطلاعات کامل بازدید

یک‌سری از مکان‌ها هستند که حتی اگر آن‌ها را ندیده باشید، با شنیدن اسمشان، تصویری زیبا در ذهنتان نقش می‌بندد و حتی ممکن است لبخندی را گوشه لبتان بنشاند. بی‌شک آرامگاه حافظ شهر شیراز از همین مکان‌هاست که ارزش صدها بار دیدن را دارد و در صدر لیست جاهای دیدنی شیراز قرار می‌گیرد. چه قصد بازدید از حافظیه شیراز را به زودی دارید و چه می‌خواهید بعدا از آن دیدن کنید، در این مقاله از اقامت۲۴ همراه اطلاعات و توصیفات کاربردی ما از این مکان ارزشمند باشید. 

معرفی حافظیه شیراز

برای معرفی آرامگاه حافظ شهر شیراز در قدم اول باید بگوییم که این آرامگاه در قسمت شمالی شهر شیراز با معماری زیبا و فضایی سرسبز و خوش آب‌وهوا به چشم می‌خورد. در فضای ۱۹۰۰۰ متر مربعی این آرامگاه، پیکر شاعر معروف قرن هشتم سرزمینمان، حافظ آرام گرفته است. در گوشه‌وکنار این بنای تاریخی می‌توانید قدم بزنید، نیت کنید و تفالی به حافظ بزنید و از حال‌وهوای ادبی و آرامش‌بخش آن لذت ببرید. آرامگاه حافظ از گذشته تا الان میزبان برگزاری کنسرت‌های موسیقی از اساتید بزرگ هم‌چون شجریان و ناظری بوده است. وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۵۴ حافظیه شیراز را در لیست آثار ملی ایران به ثبت رساند تا ارزش این بنا بیشتر حفظ شود.

حافظیه شیراز کجاست؟

ممکن است برای شما سوال باشد که حافظیه شیراز کجاست، در جواب می‌گوییم که آرامگاه حافظ در شمال شیراز و جنوب دروازه قرآن قرار گرفته است. این آرامگاه در ابتدای خیابانی به نام گلستان دیده می‌شود و بین چهارراه ادبیات و حافظیه قرار دارد. 

آدرس حافظیه شیراز: 

استان فارس، شیراز، بین چهارراه ادبیات و حافظیه، مقابل ورزشگاه حافظیه

چطور خودمان را به حافظیه شیراز برسانیم؟ 

برای دسترسی به آرامگاه حافظ شیرازی به راحتی می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و مترو استفاده کنید. در ادامه به طور دقیق توضیح داده‌ایم که با روش‌های مختلف چگونه می‌توانید به آرامگاه دسترسی پیدا کنید.

ماشین شخصی یا تاکسی

اگر می‌خواهید با ماشین شخصی یا تاکسی به سمت حافظیه شیراز بروید، مسیر شما از خیابان گلستان شروع می‌شود و بعد باید از تقاطع خیابان حافظ و گلستان عبور کنید. قبل از تقاطع خیابان گلستان با خیابان چهل‌مقام، مقابل ورزشگاه حافظیه به آرامگاه می‌رسید.

اگر از قسمت دروازه قرآن به آرامگاه می‌روید، باید ابتدا وارد بلوار هفت‌تنان شوید و بعد از آنکه ۵۰۰ متر را طی کردید، به سمت راست بپیچید و به خیابان چهل‌مقام بروید. از خیابان چهل‌مقام به سمت چهارراه ادبیات حرکت کنید تا به حافظیه برسید.

مترو

خط ۲ متروی شیراز به سرعت و راحت، شما را به آرامگاه حافظ می‌رساند. زندیه نام ایستگاهی است که برای رسیدن به آرامگاه باید از آن پیاده شوید.

اتوبوس

برای رسیدن به آرامگاه حافظ از طریق اتوبوس، سوار اتوبوس‌های پایانه خط شهید دستغیب به بلوار نارنجستان شده و در ایستگاه حافظیه پیاده شوید. 

اطلاعات بازدید از حافظیه شیراز

قبل از رفتن به آرامگاه حافظ بایستی اطلاعات بازدید از این مکان مانند ساعت کار حافظیه شیراز، شماره‌تماس و… را به خاطر بسپارید تا در بازدید خود دچار مشکل و چالشی خاص نشوید. مهم‌ترین اطلاعات بازدید از این مکان را در قسمت زیر می‌خوانید.

• ساعت بازدید حافظیه شیراز ۱۴۰۲ از ۸ صبح تا ۷ عصر است. 
• برای بازدید از آرامگاه حافظ باید بلیط تهیه کنید و آخرین مهلت برای خرید بلیط این مکان در هر روز ساعت ۶:۳۰ عصر است.
• مبلغ بلیط حافظیه شیراز ۵۰۰۰ هزار تومان برای گردشگران داخلی است.
• تلفن حافظیه شیراز ۰۷۱۳۲۲۸۴۵۵۲ است.  

بهترین زمان بازدید از حافظیه 

بازدید از آرامگاه حافظ را نمی‌توان به زمان خاصی محدود کرد چراکه هر زمان به این مکان بروید، وجودتان از فضای زیبا و ادبی آن سراسر شوق و لذت می‌شود. اگر می‌خواهید در هوایی خوش و در حالتی از آرامگاه بازدید کنید که عطر بهارنارنج هم به مشامتان برسد، بهترین زمان فصل بهار و اردیبهشت‌ماه است.در روزهایی مانند ۱۵ اردیبهشت و ۲۰ مهر که به ترتیب به نام روز شیراز و بزرگداشت حافظ نام‌گذاری شده‌اند، با وجود برگزاری مراسم‌های خاص موسیقی و شعرخوانی، حال‌وهوای آرامگاه دیدنی خواهد بود.

تاریخچه آرامگاه حافظ 

۶۵ سال بعد از درگذشت حافظ، فرماندار تیموری فارس به وزیر خود یعنی یغمایی دستور داد تا بنای گنبدی‌شکل را روی قبر حافظ بسازد.  موقعیت مکانی اولیه بنای آرامگاه در جایی به نام مصلی بود. در قدیم مصلی جایی خوش‌آب‌وهوا در شمال شیراز بود که مردم آن را مهم و محترم می‌دانستند.

 آرامگاه حافظ بارها در دوره‌های حکومتی مختلف تیموری، افشاری، صفوی و زند بازسازی شده است. برای مثال در دوران زندیه و کریم‌خان زند، فضای آرامگاه گسترس پیدا کرد و در آن چهار ستون سنگی ساخته شد. با اینکه بنای آرامگاه با دستور فردی متعصب، حدودا در سال ۱۳۱۷ هجری قمری تخریب شد اما ملک منصور فرزند مظفرالدین‌شاه به دستور پدرش با ساخت ضریح آهنی تلاش کرد تا بنای این مکان ارزشمند باقی بماند. حاکمان مختلف فارس هم در زمان حکومت خود با ساخت و مرمت دیوار و ورودی و بخش‌های مختلف آرامگاه حافظ سعی کردند تا این بنا حفظ شود. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای بازسازی حافظیه شیراز در سال ۱۳۱۴ را فردی به نام علی‌اصغر حکمت، وزیر آموزش‌وپرورش آن زمان انجام داد و بنای جدیدی را برای آرامگاه ساخت.

جاهای دیدنی حافظیه شیراز 

حال که از تاریخچه و ویژگی‌های کلی آرامگاه حافظ دانستید، وقت آن است که به بخش‌های مختلف و دیدنی آرامگاه سر بزنیم. در جاهای دیدنی حافظیه شیراز می‌توان لحظاتی آرام و خوش را سپری کرد، در میان درختان بلندقامتش قدم زد و اشعار حافظ را زیر لب زمزمه کرد.

حیاط جنوبی

بازدید شما از آرامگاه حافظ با ورود به حیاط جنوبی آغاز می‌شود. اگر فرصت کافی داشتید، در این حیاط در میان نارنجستان و بلوار سرسبزش پیاده‌روی کنید. در حیاط جنوبی باغچه سرو و کاج و حوض مستطیلی‌شکلی را می‌بینید و زیبایی حیاط در ذهنتان پررنگ‌تر ثبت می‌شود.

 در مسیر بلوار که قدم بزنید، پله‌هایی با ارتفاع ۴ متر به چشمتان می‌خورد که اگر آن‌ها را طی کنید به ایوان می‌رسید. سه ضلع حیاط جنوبی حافظیه شیراز با دیوارهایی محصور شده‌اند که دیوار جنوبی آن به در ورودی آرامگاه نزدیک است.

در این قسمت از آرامگاه غزل زیبای زیر به چشمتان می‌خورد:

چو بشنوی سخن اهل دل نگو که خطاست                    سخن‌شناس نه‌ای جان من خطا اینجاست

آرامگاه مرکزی

بالای مزار حافظ، گنبد زیبایی با ارتفاع ۱۰ متر دیده می‌شود که قسمت بیرونی آن با ورقه‌های مسی پوشیده شده و حالتی از کلاه درویشان ترک را تداعی می‌کند. به این قسمت که رفتید حتما به کاشی‌کاری‌های گنبد توجه کنید و غزل‌های زیبای حافظ را بخوانید.

رواق چهار ستونه (بیست ستون) 

رواق چهار ستونه که درواقع بیست ستون دارد، از طریق آب‌انبار خود در بخش زیرین، حیاط آرامگاه حافظ را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. این رواق را چهارستونه می‌نامند به دلیل اینکه چهار ستون آن در بخش میانی از زمان کریم‌خان زند تا الان باقی مانده است. به علاوه این رواق به نام تالار حافظیه هم معروف شده است. به سمت چپ رواق که بروید، می‌توانید از آرامگاه‌ قوام السلطنه و دیگر اشخاص معروف کشور بازدید کنید.  

محوطه شمالی و آرامگاه حافظ

صحن یا محوطه شمالی با ابعاد حدودی ۶۰ در ۵۰ متر، همان جایی است که آرامگاه حافظ را در خود جای داده است. در گذشته این قسمت، قبرستانی عمومی بود و یکی از قبرها به حافظ تعلق داشت. درختان نارنج خوش‌عطر و کاج و سرو سرسبز، ستون‌هایی با تراش خاص، گنبد مسی با اشعار زیبای حافظ و حوض‌های بزرگ مستطیل‌شکل از زیبایی‌های محوطه شمالی هستند که هنگام رفتن به این قسمت، نباید از تماشای آن‌ها غافل شد. حیف است به این صحن با این حال‌وهوا بیایید و تفالی به حافظ نداشته باشید.

برای رسیدن به مقبره حافظ باید به وسط صحن شمالی بروید و مقبره را بعد از ۵ پله با ارتفاع یک‌متری از کف صحن می‌بینید. زیبایی این صحن زمانی در ذهن شما نقش می‌بندد که بیت زیر را روی دیوار شمالیش مشاهده می‌کنید.

سحرم هاتف میخانه به دولت خواهی   گفت باز آی که دیرینه این درگاهی

محوطه شمالی علاوه بر ظاهر زیبا، امکانات متنوعی هم‌چون ساختمان حافظ‌شناسی، کتابخانه، فروشگاه محصولات فرهنگی و چایخانه سنتی دارد.

حیاط شرقی آرامگاه حافظ

در حیاط شرقی آرامگاه حافظ، دیواری با ۱۴ طاق‌نما به چشمتان می‌خورد که روی آن‌ها اشعار ارزشمند حافظ حک شده است. میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۶ این فضا را به آرامگاه اضافه کرد.

حیاط غربی آرامگاه حافظ

حیاط غربی آرامگاه حافظ، فضایی باصفا با محوطه سرسبز و حوض‌های کوچک دارد که در آن پیکر شخصیت‌های معروف و مهم ادبی، فرهنگی و هنری به خاک سپرده شده است.

طراح و معمار آرامگاه حافظ

جالب است بدانید که معماری و مرمت و ساخت آرامگاه حافظ را فردی فرانسوی به نام «آندره گدار» انجام داده است. در سال ۱۳۰۷ شمسی، دولت وقت آن زمان ایران، از این فرد دعوت کرد تا برای بازسازی و طراحی بناهای تاریخی و باستانی به کشورمان بیاید. آندره گدار هم از آنجا که به تاریخ و تمدن ایران علاقه خاصی داشت، این دعوت را قبول کرد و علاوه بر ساخت و طراحی آرامگاه حافظ، سه تپه‌ تاریخی «سلیمان تپه»، «زیرز» و «مازیر» را در لیست آثار ملی ایران به ثبت رساند.     

مقبره‌های اطراف آرامگاه حافظ 

همان‌طور که گفتیم در حیاط غربی آرامگاه حافظ، افراد مشهور زیادی دفن شده‌اند که در قسمت زیر از آن‌ها نام برده‌ایم:

• رسول پرویزی (نویسنده و داستان‌نویس)
• فرصت‌الدوله شیرازی (شاعر)
• دکتر لطفعلی صورتگر (شاعر)
• استاد جواد مصلح (فیلسوف و عارف)
• محمد خلیل رجایی (استاد حکمت و ادب)
• دکتر مهدی حمید شیرازی (شاعر و استاد دانشگاه)
• استاد نور‌الدین رضوی سروستانی (مدرس آواز و موسیقی ایرانی)
• حاج ملا علی سمنانی (عالم و عارف)
• دکتر عبدالوهاب نورانی وصال (استاد دانشگاه)
• دکتر علی‌محمد مژده (استاد ادبیات دانشگاه)
• استاد حمید دیرین (موسس و رئیس انجمن خوشنویسان فارس)
• دکتر سید ابوطالب فنائی (نویسنده و مترجم و شاعر)

آرامگاه حافظ نماد چیست؟ 

از جزءجزء آرامگاه حافظ نباید سرسری گذشت چراکه رازها و نمادهای شگفت‌انگیزی را در دل خود جای داده که تامل‌برانگیز و شنیدنی است. بگذارید اول از قسمتی شروع کنیم که هنوز وارد آرامگاه نشده‌اید، منظورمان خیابان گلستان است. در این خیابان شلوغ و پررفت‌وآمد نمی‌توان ردی از آرامگاه را پیدا کرد. اگر بخواهیم نمادین به این فضا بنگریم، خیابان شلوغ نمادی از اسارت انسان در میان جهانی صنعتی و پرترافیک است که در این شلوغی جایی برای تفکر عرفانی یا همان دیده‌شدن آرامگاه باقی نمی‌‌گذارد.

در اولین برخورد با آرامگاه، محوطه جنوبی را می‌بینید که نمادی از گذرا و مادی‌بودن این جهان است. بعد از آنکه از پله‌ها بالا رفتید، به رواق بیست ستون می‌رسید و به آرامگاه نزدیک می‌شوید. بالارفتن از ایوان و نزدیک‌شدن به آرامگاه نشان از سیروسلوک و معراج عرفانی دارد. ایوان آرامگاه نمادی از عالم ملکوت است که حجاب‌ها را کنار می‌زند و خورشید و حقیقت را که همان مقبره است، نمایان می‌کند. بعد از این قسمت به تالار می‌رسیم که دو ردیف پله با تعداد ۹ عدد در هر ردیف دارد. همان‌طور که احتمالا می‌دانید در ادبیات فارسی ۹ عددی آسمانی و مقدس است.

صحن یا محوطه شمالی هم نماد رسیدن به حقایق و دنیای ملکوت است. البته با وجود ۸ درب ورودی و خروجی، نماد دیگری هم می‌توان برای آن قائل شد که تعداد این درب‌ها به قرن زیسته حافظ اشاره دارد. درنهایت به آرامگاه حافظ می‌رسیم که نماد خورشید است.  رنگ‌های به‌کاررفته در گنبد آرامگاه حافظ هم بی‌حکمت نیستند و رنگ قهوه‌ای نماد خاک و رنگ فیروزه‌ای نمادی از بهشت است. رنگ سرخ ارغوانی، نماد شراب جاودانه و رنگ سیاه و سفید آن نماد شب و روز است.

جاهای دیدنی نزدیک آرامگاه حافظ

بازدید از آرامگاه حافظ فرصت مناسبی است تا به جاهای دیدنی در حوالی آرامگاه هم سر بزنید و سفر خود را به شیراز پربارتر کنید. در لیست زیر با جاهای دیدنی نزدیک آرامگاه آشنا می‌شوید:

• مسجد نصیرالملک (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• باغ ارم  (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• خانه قوام (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• آرامگاه سعدی (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• بازار وکیل (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• شاه‌چراغ (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• حمام تاریخی وکیل (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• مسجد وکیل (حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا آرامگاه)
• دروازه قرآن (با فاصله حدودی ۵ کیلومتر از آرامگاه)
• باغ جهان‌نما (در ۸۵۰ متری شمال حافظیه)
• موزه هفت‌تنان (در ۸۵۰ متری شمال حافظیه)
• پارک کوهپایه (در یک کیلومتری شمال آرامگاه)

رستوران‌های نزدیک حافظیه

بعد از گشت‌وگذار در آرامگاه حافظ می‌توانید در بهترین رستوران های شیراز، غذایی لذیذ را نوش جان کنید تا لذت گشت‌وگذارتان دوچندان شود. در لیست زیر رستوران‌های نزدیک آرامگاه حافظ را معرفی کرده‌ایم.

• رستوران هفت‌خوان
• رستوران سنتی وکیل
• رستوران صوفی
• رستوران شاطرعباس
• رستوران دلا
• رستوران کته‌ماس
• رستوران شاندیز
• رستوران شرزه
• رستوران شاطر محمد
• رستوران بله پاسی

هتل‌های نزدیک حافظیه 

اقامت در هتل های نزدیک حافظیه شیراز برای بعضی از افراد خوشایند و دل‌چسب است. اگر شما نیز چنین اقامتی را دوست دارید، از لیست زیر یک هتل شیراز را طبق بودجه و سلیقه خود انتخاب کنید. 

• هتل پنج‌ستاره بزرگ شیراز
• هتل پنج‌ستاره زندیه
• هتل پنج‌ستاره هما
• هتل چهارستاره پارک سعدی
• هتل چهارستاره آریوبرزن
• هتل چهارستاره رویال شیراز
• هتل سه‌ستاره اطلس
• هتل سه‌ستاره نصیرالملک
• هتل آپارتمان آرنیکا

سفر به شهر شعر و ادب با خیالی آسوده 

اگر می‌خواهید به شهر شعر و ادب، سفری با خیالی آسوده را تجربه کنید و دغدغه‌ای از نظر محل اقامت و تهیه بلیط نداشته باشید، تور شیراز انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود. سفر با تور علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌های اضافی، فرصت کافی در اختیارتان می‌گذارد تا با فراغ بال در میان زیبایی‌های آرامگاه حافظ و دیدنی‌های شیراز گشت‌وگذار کنید.

صحبت پایانی 

آرامگاه حافظ زیبایی‌هایی دیدنی دارد که خاطره بازدید از آن تا سال‌های طولانی در ذهن و قلبتان ماندگار می‌شود. اگر اردیبهشت به حافظیه شیراز بروید، عطر نارنج در هوا می‌پیچد و شما را سرمست از عطری خوش می‌کند. آرامگاه حافظ با درختان نارنج و کاج و سرو پر شده به همین دلیل است که این مکان به باغ حافظیه شیراز هم شهرت دارد. اگر برای شما سوال است که حافظیه شیراز تا چه ساعتی باز است، در پاسخ باید بگوییم که این آرامگاه از ساعت ۸ صبح تا ۷ عصر پذیرای شماست.

اگر به آرامگاه حافظ رفته‌اید، به ما بگویید با کدام قسمت از آرامگاه، ارتباط دلی عمیق‌تری پیدا کردید؟

سؤالات متداول